Hazelmuis
De hazelmuis of gewone slaapmuis is Muscardinus avellanarius. Dit kleine knaagdier is de enige nog levende soort in zijn genus. Het is 6 tot 9 centimeter lang en heeft een staart van 5,7 tot 7,5 centimeter. Hij weegt 17 tot 20 gram, oplopend tot 30 tot 40 gram vlak voor de winterslaap. De hazelmuis houdt een winterslaap van oktober tot april/mei. In Britse bronnen wordt hij gewoonlijk slaapmuis genoemd in plaats van hazelmuis of gewone slaapmuis.
De hazelmuis is inheems in Noord-Europa en Klein-Azië. Het is de enige slaapmuis die op de Britse eilanden inheems is, hoewel de eetbare slaapmuis (Glis glis) per ongeluk op de Britse eilanden is geïntroduceerd en daar nu een gevestigde populatie heeft).
De locaties in het Verenigd Koninkrijk waar de hazelmuis kan worden aangetroffen, staan vermeld op de website van het National Biodivestity Network.
Beschermingsstatus
De hazelmuis is een Europees beschermde diersoort en wordt in het Verenigd Koninkrijk beschermd op grond van de Wildlife and Countryside Act.
Natuurlijke historie
De hazelmuis is het enige kleine zoogdier in Groot-Brittannië met een volledig behaarde staart. Hij heeft een goudbruine vacht en grote zwarte ogen. Het is een nachtdier dat het grootste deel van zijn wakkere uren doorbrengt met het zoeken naar voedsel in bomen. Hij maakt lange tochten in boomtakken in plaats van naar de grond te komen. Dit is om gevaar te vermijden.
In de winter (begin oktober) overwintert de hazelmuis in nesten onder het gebladerte op de bosbodem. Als hij in de lente wakker wordt (eind april of begin mei), bouwt hij nesten van kamperfoelieschors, verse bladeren en grassen. Als het weer koud en nat is en er niet veel voedsel is, spaart hij energie door in torpor (een tijdelijke winterslaap) te gaan. Hij krult zich op tot een bolletje en gaat slapen. De hazelmuis brengt een groot deel van zijn leven slapend door, hetzij in winterslaap, hetzij in torpor in de zomer.
Identificatieborden
Bij onderzoek van hazelnoten kan een mooi rond gaatje in de dop te zien zijn. Dit wijst erop dat hij is geopend door een klein knaagdier zoals de relmuis, bosmuis of oeverwoelmuis. Andere dieren, zoals eekhoorns of Vlaamse gaaien, splijten de dop helemaal doormidden of maken er een gekarteld gat in.
Als u het gat van dichterbij bekijkt, ziet u aan de binnenkant van het gat tandafdrukken die schuin staan ten opzichte van het gat (als het door een relmuis is gemaakt). Als een bosmuis het gat heeft gemaakt, staan de tandafdrukken evenwijdig met de ruwe sporen op het oppervlak van de noot. De oeverwoelmuis laat parallelle groeven achter zonder ruwe sporen.
Dieet
Hij voedt zich met verschillend voedsel dat hij in bomen kan vinden:
- nectar en stuifmeel van bloemen
- bessen en noten
- insecten - vooral bladluizen en rupsen
- knoppen van jonge bladeren
- Hazelaar is het hoofdvoedsel dat slaapmuizen eten om dikker te worden voor de winterslaap. De boom is ook een belangrijke leverancier van insecten.
- haagbeuk en sleedoorn (als er niet veel hazelaars zijn)
De hazelmuis heeft verschillende voedselbronnen nodig in verschillende tijden van het jaar om te overleven.
Habitat
- Woodland
- Heggen. Deze bevatten veel verschillende soorten en zijn verbonden met bos. De beste heggen zijn 3 tot 4 meter hoog en zijn minstens 7 jaar lang niet gesnoeid. Dat komt omdat veel struiken pas zo lang vruchten beginnen te dragen.
- nestkasten
- Ze verplaatsen zich gewoonlijk op minder dan 70 meter van hun nest.
Bomen en struiken die belangrijk zijn voor relmuizen
- Hazelaar. Dit is de belangrijkste voedselbron voor de relmuis. Hij heeft veel takken, waardoor de relmuis zich gemakkelijker kan verplaatsen. De Latijnse naam van de hazelmuis avellanarius betekent hazelaar.
- Eik. De relmuis eet de bloemen van de eik, evenals de insecten die op de boom leven. De eikels worden niet vaak door de relmuizen gegeten.
- Kamperfoelie. De bloemen en vruchten van deze boom zijn voedsel. De relmuis gebruikt de schors als nestmateriaal.
- Braamstruik. De relmuis eet de bloemen en vruchten. De doornen geven bescherming aan het nest van de relmuis.
- Gewone esdoorn. De relmuis eet het stuifmeel van deze boom, evenals de insecten die op de boom leven.
- Ash. Luizen eten de zaadkeutels als ze nog aan de boom zitten.
- Viburnum lantana. De relmuis eet de vruchten en bloemen.
- Taxus. Luizen eten de vruchten.
- Haagbeuk. Slaapmuizen eten de zaden.
- Bezem. Slaapmuizen eten de bloemen in de vroege zomer
- Slikken. Luizen eten onrijpe zaden en de insecten die op deze plant leven.
- Berken. Slaapmuizen eten de zaden.
- Tamme kastanje. Sluipmuizen eten de bloemen en de kastanjes.
- Sleedoorn. Luizen eten het fruit.
- Meidoorn. Luizen eten de bloemen in het voorjaar. Soms eten ze de vruchten
Roofdieren
- Das, vos, hermelijn en wezel eten slaapmuizen. Als nachtdieren zijn ze ook een prooi voor uilen.
- Gebrek aan voedsel - bijvoorbeeld als heggen te vaak worden gesnoeid, of als andere soorten (zoals eekhoorns) het voedsel opeten waar slaapmuizen zich mee voeden.
- Vernietiging van bos- en heggenhabitats.
Hazelmuis
Vragen en antwoorden
V: Wat is de hazelmuis?
A: De hazelmuis is een klein knaagdier dat de enige levende soort is in zijn geslacht.
V: Hoe lang is de hazelmuis?
A: De hazelmuis is 6 tot 9 centimeter lang met een staart van 5,7 tot 7,5 centimeter.
V: Hoeveel weegt de hazelmuis?
A: De hazelmuis weegt 17 tot 20 gram, oplopend tot 30 tot 40 gram vlak voor de winterslaap.
V: Wanneer houdt de hazelmuis een winterslaap?
A: De hazelmuis houdt een winterslaap van oktober tot april/mei.
V: Waar komt de hazelmuis oorspronkelijk vandaan?
A: De hazelmuis komt oorspronkelijk uit Noord-Europa en Klein-Azië.
V: Wat is de Britse term voor de hazelmuis?
A: In Britse bronnen wordt de hazelmuis meestal dormouse genoemd in plaats van hazelmuis of gewone relmuis.
V: Zijn er nog andere soorten relmuizen op de Britse eilanden?
A: De hazelmuis is de enige relmuis die inheems is op de Britse eilanden, hoewel de eetbare relmuis (Glis glis) per ongeluk geïntroduceerd werd en nu een gevestigde populatie heeft.