Rankpootkreeften

Een zeepok is een cirripede, een soort schaaldier. Hij is bedekt met harde platen calciumcarbonaat, en leeft vastgekleefd aan harde oppervlakken.

Het ziet er niet uit als een schaaldier, en vele eeuwen lang werd gedacht dat het een weekdier was. In de jaren 1830 vond J.V. Thompson hun larven, en volgde hun ontwikkeling tot hun volwassen vorm. Ze hebben een nauplius-larve, typisch voor kreeftachtigen. Later ontdekte Charles Darwin, die zich acht jaar lang met zeepokken bezighield, dat Thompson gelijk had gehad.

Zeepokken groeien op harde oppervlakken zoals pieren, boten, rotsen, en op andere dieren zoals schildpadden en walvissen. Zeepokken zijn een andere groep dan krabben en garnalen. Ze worden beschouwd als een plaag voor de scheepvaart en voor particuliere booteigenaren.

Nauplius larve van een roeipootkreeft

Nauplius larve van een cirripede

het tweede larvenstadium van een zeepok, de Cypris.

Life-style

Zeepokken zijn zwevende eters, die met hun gebogen "pootjes" klein voedsel in hun mond vegen. Ze zijn vastgekleefd aan rotsen (meestal), en bedekt met harde kalkplaten, die ze stevig sluiten als het eb wordt. De zeepokken planten zich geslachtelijk voort en produceren kleine nauplius-larven die zich in het plankton verspreiden. Uiteindelijk veranderen de larven in cypris-vormen, en hechten zich aan andere harde oppervlakken om nieuwe zeepokken te vormen. Hun vergelijkende anatomie werd in detail uitgewerkt door Charles Darwin.

Voortplanting

Zeepokken hebben de grootste penis-lichaamsgrootteverhouding van het dierenrijk. Enkele vormen zijn volledig parasitair geworden op grotere schaaldieren.

Zeepokken zijn veruit de meest voorkomende dieren op rotsachtige zeekusten. Hun aantal op een kust op het eiland Man is geschat op duizend miljoen (¹⁰⁹), en zij produceren lichaamsmateriaal van 12 honderdste gewicht (~600 kg) weefsel, gewogen na droging. Elk jaar laten ze een enorm aantal larven los, geschat op een miljoen (¹⁰¹²). ^p110

Darwin's werk

Darwin splitste zijn werk op in vier delen: Er waren de zeepokken op steeltjes (pedunculated), en die welke op hard substraat zaten (de sessile barnacles). Elk van deze groepen werd onderverdeeld in levende en fossiele zeepokken.

1851: Een monografie van de subklasse Cirripedia, met figuren van alle soorten. De Lepadidae; of, Stekelhuidige Cirripedes. Levende zeepokken.
1851: A Monograph on the Fossil Lepadidae, or, Pedunculated Cirripedes of Great Britain. Fossiele zeepokken.
1854: Een Monografie van de Subklasse Cirripedia, met figuren van alle soorten. De Balanidae (of Sessile Cirripedes); de Verrucidae, enz.
1854: A Monograph on the Fossil Balanidæ and Verrucidæ of Great Britain

Galerij

Zeepokken op de zeekust

Close-up van een zeepok

Een Chthamalus stellatus zeepokkenkolonie

Vragen en antwoorden

V: Wat is een zeepok?

A: Een zeepok is een soort schaaldier dat vastzit aan harde oppervlakken.

V: Hoe ziet een zeepok eruit?

A: Een zeepok ziet er niet uit als een typisch schaaldier, want hij is bedekt met harde platen calciumcarbonaat.

V: Wat was de oorspronkelijke misvatting over zeepokken?

A: Eeuwenlang dacht men dat zeepokken een weekdier waren in plaats van een schaaldier.

V: Wie heeft de larven van zeepokken ontdekt?

A: J.V. Thompson ontdekte de larven van zeepokken in de jaren 1830.

V: Wat is de typische larve van schaaldieren?

A: Schaaldieren hebben meestal een nauplius-larve, die zeepokken ook hebben.

V: Wie bevestigde Thompsons ontdekking over zeepokken?

A: Charles Darwin bevestigde de ontdekking van J.V. Thompson dat zeepokken een soort schaaldieren zijn.

V: Waar groeien zeepokken?

A: Zeepokken groeien op harde oppervlakken zoals pieren, boten, rotsen en op andere dieren zoals schildpadden en walvissen.