Walvis | wijdverspreide en gevarieerde groep van walvisachtigen die in de oceaan leven

Walvissen zijn een wijdverspreide en gevarieerde groep walvisachtigen die in de oceaan leven. Net als andere zoogdieren ademen ze zuurstof uit de lucht, hebben ze een kleine hoeveelheid haar en zijn ze warmbloedig.

Er zijn twee basissoorten walvissen en ongeveer 100 soorten.

Mensen gebruiken het woord walvis op verschillende manieren. Sommigen gebruiken het voor alle walvisachtigen, inclusief dolfijnen en bruinvissen. Deze mensen zeggen dat dolfijnen en bruinvissen ook walvissen waren, omdat zij ook walvisachtigen zijn. Anderen scheiden de dolfijnen en bruinvissen: gewone Engelssprekende mensen hebben ze nooit walvissen genoemd of gezien als walvissen, tenzij ze heel groot zijn. Eigenlijk is er geen duidelijke grens tussen walvissen en dolfijnen.

Walvissen zijn door walvisjagers gedood voor vlees en olie. Veel landen hebben echter wetten die het doden van walvissen verbieden. Sommige landen, zoals IJsland en Japan, hebben deze wetten niet. In andere landen, zoals de VS, mogen alleen Eskimo's en sommige Amerikaanse Indianen legaal walvissen doden, zoals de blauwe vinvis en de beluga.


  een Potvisfluim  Zoom
een Potvisfluim  

Nederlandse walvisvaarders bij Spitsbergen, door Abraham Storck, 1690  Zoom
Nederlandse walvisvaarders bij Spitsbergen, door Abraham Storck, 1690  

Dieet

Baleinwalvissen eten plankton en krill. Plankton zijn wolken van zeer kleine visjes die in het water drijven. De mond van de walvissen is erg groot. Ze openen hun bek zeer wijd en houden een grote mondvol zeewater vast. Hun kelen strekken zich heel ver uit om de ruimte in hun bek nog groter te maken. Dan sluiten ze hun bek en persen het zeewater eruit. Het voedsel ontsnapt niet omdat deze walvissen in plaats van tanden filters hebben die balein worden genoemd. Balein zijn lange, harde stroken die werken als een zeef. Het water gaat door het balein. Dieren en planten in het water worden gevangen en ingeslikt, terwijl het water er weer uit gaat. Dit is heel anders dan de manier waarop tandwalvissen eten.

Tandwalvissen eten grotere vissen of vlees en lijken op grote dolfijnen. Ze hebben scherpe tanden en meestal een groot voorhoofd. In het grote voorhoofd zit een kamer om geluiden te maken en te sturen. Ze maken allerlei soorten geluiden, waaronder geluiden die zo hard zijn dat ze vissen kunnen schokken. Ze kunnen echolocatie gebruiken om dingen te lokaliseren die ze niet kunnen zien. Sommige tandwalvissen, zoals de potvis, worden bijna nooit dolfijnen genoemd. Sommige worden altijd dolfijnen genoemd. Andere lijken in sommige opzichten op dolfijnen en in andere op walvissen.


 

Taxonomie

Walvisachtigen zijn onderverdeeld in twee onderordes:

  • De grootste onderorde, Mysticeti (baleinwalvissen), wordt gekenmerkt door het balein, een zeefachtige structuur in de bovenkaak, gemaakt van keratine, waarmee plankton uit het water wordt gefilterd.
  • Odontoceti (tandwalvissen) hebben scherpe tanden voor de jacht. Tot de Odontoceti behoren ook dolfijnen en bruinvissen.

Zowel walvisachtigen als artiodactylen worden nu ingedeeld bij de superorde Cetartiodactyla, waartoe zowel walvissen als nijlpaarden behoren. Walvissen zijn de naaste levende verwanten van het nijlpaard.


 

Evolutie

Alle walvisachtigen, waaronder walvissen, dolfijnen en bruinvissen, stammen af van op het land levende zoogdieren van de orde Artiodactyl (evenhoevigen). Beide zijn verwant aan de Indohyus (een uitgestorven semi-aquatisch hertachtig hoefdier), waarvan zij zich ongeveer 54 miljoen jaar geleden hebben afgescheiden. Primitieve walvissen gingen waarschijnlijk ongeveer 50 miljoen jaar geleden voor het eerst de zee op en werden ongeveer 5-10 miljoen jaar later volledig aquatisch. Pakicetus is een belangrijke overgangssoort.

Wetenschappers van de Universiteit van Plymouth bestudeerden vele dieren die duiken en hun adem inhouden, van insecten tot walvissen, en zij ontdekten dat grotere dieren hun adem langer kunnen inhouden dan kleinere dieren omdat zij meer zuurstof kunnen opslaan voor hun grootte, en dit verschil was veel groter voor warmbloedige dieren dan voor koudbloedige dieren. Volgens hen kan dit de reden zijn waarom moderne walvissen en uitgestorven duikende dieren zoals plesiosauriërs zo groot werden.


 

Fysiologie

Vanwege hun leefgebied (en in tegenstelling tot veel andere dieren) zijn walvissen bewuste ademers: zij bepalen zelf wanneer zij ademen. Walvissen ademen door blaasgaten. Baleinwalvissen hebben er twee en tandwalvissen hebben er één. Deze zitten bovenop de kop: het dier ademt terwijl het grootste deel van zijn lichaam onder water is. Bij het ademen wordt eerst extra water uit het spuitgat gespoten, waardoor een straal de lucht in gaat, gevolgd door het inademen van lucht in de longen.

Alle zoogdieren slapen, ook walvissen, maar ze kunnen niet te lang bewusteloos blijven, omdat ze bij bewustzijn moeten zijn om te kunnen ademen. Men denkt dat slechts één hemisfeer (de helft) van hun hersenen tegelijk slaapt, zodat walvissen nooit volledig slapen, maar toch de rust krijgen die ze nodig hebben. Men denkt dat walvissen ongeveer acht uur per dag slapen.

Een baby walvis wordt een "kalf" genoemd. Om de twee of drie jaar wordt een kalf geboren. De dracht duurt tot een jaar. Bij veel soorten duurt het zogen langer dan een jaar; er is een sterke band tussen moeder en kalf. De reproductieve volwassenheid treedt op na zeven tot tien jaar. Deze manier van voortplanten levert weinig nakomelingen op, maar verhoogt hun overlevingskans. Het effect van de jacht is ernstig voor deze dieren, die hun aantal langzaam aanvullen.


 

Gedrag van walvissen

Socialisatie

Van walvissen is bekend dat ze leren, leren, samenwerken, plannen maken en zelfs rouwen.

Overtreding van

Breaching is wat er gebeurt als een walvis in de lucht springt en dan doelbewust met een grote plons op het water neerploft. Soms draait hij daarbij in de lucht. Wetenschappers weten niet zeker of dit gebeurt om te spelen, om de huid van de walvis te reinigen van dingen die eraan vastzitten of om andere walvissen iets te vertellen.

Er zijn een aantal andere gedragingen aan het oppervlak die niet goed worden begrepen. Loggen' is wanneer een walvis langzaam aan het oppervlak van de oceaan zwemt met zeer weinig beweging. Wanneer een walvis dit doet, lijkt hij op een houtblok in het water. Sommige wetenschappers denken dat dit een soort rust of slaap is voor walvissen. Spyhopping' is wanneer een walvis rechtop in het water zit met zijn kop recht omhoog en uit het water. Hij draait dan soms rondjes. Sommige wetenschappers denken dat dit komt doordat walvissen proberen te zien wat er boven water gebeurt. Lobtailing' gebeurt wanneer een walvis in het water naar beneden kijkt. Hij slaat dan met een daverend geluid op het water. Wetenschappers denken dat dit gebeurt om andere walvissen te waarschuwen voor gevaar, of als methode om zich te voeden.


 

Gerelateerde pagina's



 

Vragen en antwoorden

V: Wat zijn walvissen?


A: Walvissen zijn een wijdverspreide en gevarieerde groep walvisachtigen die in de oceaan leven.

V: Hoeveel soorten walvissen zijn er?


A: Er zijn ongeveer 100 soorten walvissen.

V: Worden dolfijnen en bruinvissen als walvissen beschouwd?


A: Sommige mensen beschouwen dolfijnen en bruinvissen als walvissen omdat ze tot dezelfde familie, de walvisachtigen, behoren. Anderen onderscheiden dolfijnen en bruinvissen van walvissen, omdat gewone Engelssprekende mensen ze nooit als walvissen hebben genoemd of gezien, tenzij ze erg groot zijn.

V: Hebben alle landen wetten tegen het doden van walvissen?


A: Nee, niet alle landen hebben wetten tegen het doden van walvissen. Landen als IJsland en Japan hebben deze wetten niet, terwijl in andere landen zoals de VS alleen Eskimo's en sommige Amerikaanse indianen legaal bepaalde soorten walvissen mogen doden, zoals de blauwe vinvis en de beluga.

V: Waarvoor gebruiken mensen walvis?


A: Mensen gebruiken walvissen voor vlees en olie door de walvisvangst.

V: Zijn walvissen warmbloedige dieren?


A: Ja, net als andere zoogdieren ademen ze zuurstof uit de lucht, hebben ze een kleine hoeveelheid haar en zijn ze warmbloedig.

AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3