UNAMIR

Overzicht van de genocide

Bij een genocide worden veel of alle mensen in een groep vermoord vanwege hun etnische afkomst, godsdienst of politieke overtuiging. Bij de genocide in Rwanda werden leden van een etnische groep, de Tutsi's (abatutsi's), vermoord vanwege hun etnische afkomst. De moordenaars waren extremistische leden van een andere etnische groep, de Hutu's (abahutu's). De Hutu-moordenaars vermoordden ook andere Hutu's wier politieke overtuigingen niet zo extreem waren als de hunne.

In 1994 waren bijna alle Rwandezen (85%) Hutu's. Jarenlang had de Tutsi-minderheid echter meer macht en bestuurde zij de Rwandese regering. Van 1990 tot 1993 voerden de twee groepen een burgeroorlog over wie de regering zou besturen. Deze oorlog eindigde met een vredesverdrag in 1993. Een van de redenen waarom UNAMIR werd ingeschakeld was om ervoor te zorgen dat beide partijen zich aan dat verdrag hielden.

Op 6 april 1994 werd echter een vliegtuig met de presidenten van Rwanda en Burundi aan boord neergeschoten. Beide presidenten waren Hutu's. Niemand weet zeker wie het vliegtuig neerhaalde. Maar de Hutu-extremisten gaven een Tutsi-rebellengroep de schuld, en begonnen meteen Tutsi's te vermoorden. De Rwandese genocide begon die dag.

Achtergrond

Er waren niet veel landen in de Verenigde Naties die geïnteresseerd waren in het sturen van vredestroepen naar Rwanda, zelfs voordat de genocide begon. Frankrijk was een bondgenoot van de door de Hutu's geleide regering, en wilde er niet tegen vechten. De Verenigde Staten hadden net een jaar eerder soldaten gemarteld en gedood in Somalië, en wilden niet nog een gevecht in Afrika aangaan." Ook dachten veel landen dat ze er niets bij te winnen hadden als ze Rwanda hielpen. Rwanda had geen belangrijke natuurlijke hulpbronnen, zoals olie of goud, en het was piepklein. Het duurde vijf maanden om de lidstaten van de Verenigde Naties zover te krijgen dat ze voldoende soldaten voor deze missie beschikbaar stelden.

Geen bevoegdheid om burgers te beschermen

Toen de genocide eenmaal begonnen was, stuitte UNAMIR op een ernstig probleem. UNAMIR moet zijn "mandaat" (zijn bevoegdheden, doelstellingen en opdrachten voor een missie) krijgen van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Voor deze missie omvatte het mandaat van UNAMIR niet het stoppen van de genocide of het beschermen van de burgers. In die tijd mochten UNAMIR-soldaten alleen uit zelfverdediging met hun wapens schieten, als iemand hen persoonlijk aanviel. Zij mochten hun wapens niet gebruiken of betrokken raken bij de bescherming van burgers die werden aangevallen.

Werk in Rwanda

Toen zij zagen wat er in Rwanda gebeurde, vroegen de UNAMIR-commandant, Roméo Dallaire, en de Belgische vredeshandhavers de Veiligheidsraad om hun meer macht en soldaten te geven om de moordpartijen te stoppen. De lidstaten van de Verenigde Naties weigerden echter de regels voor UNAMIR te veranderen. Zij en andere wereldleiders spraken over de genocide als "gewoon weer een etnisch conflict" en zeiden dat dit soort dingen in Afrika altijd zouden blijven gebeuren.

Nadat tien van zijn soldaten waren gemarteld en gedood toen zij de eerste minister probeerden te beschermen, trok België de rest van zijn soldaten terug uit Rwanda.

Reactie Veiligheidsraad

De vredestroepen van UNAMIR werden meer en meer aangevallen. Andere landen begonnen België na te volgen en trokken hun soldaten terug uit Rwanda. Sommige leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, zoals de Verenigde Staten, pleitten er sterk voor dat de VN al haar vredestroepen uit Rwanda zou weghalen. Uiteindelijk besloot de Veiligheidsraad het aantal troepen dat UNAMIR mocht hebben te verminderen. Op 21 april 1994, toen de genocide zich over Rwanda verspreidde, verminderde de Veiligheidsraad het aantal toegestane UNAMIR-troepen van 2.548 tot 270 - een vermindering met bijna 90%.

De commandant van UNAMIR, Roméo Dallaire, bleef de Verenigde Naties om meer troepen vragen. Op 15 mei verhoogde de Veiligheidsraad het toegestane aantal troepen van UNAMIR tot 5.500. Het duurde echter bijna zes maanden voordat de lidstaten van de VN zoveel troepen beschikbaar stelden. Ondertussen ging de genocide door.

Frankrijk en operatie Turquoise

Frankrijk bood aan een humanitaire missie in het zuidwesten van Rwanda te leiden terwijl UNAMIR meer troepen trachtte te verzamelen. De Veiligheidsraad keurde deze missie op 22 juni 1994 goed. Frankrijk noemde de missie "Operatie Turquoise".

Tijdens deze operatie werd door soldaten uit Frankrijk en andere landen een "veilige zone" opgezet in het zuidwesten van Rwanda. Dit was bedoeld als een gebied waar mensen konden komen om beschermd te worden tegen Hutu-aanvallen. Historici denken dat Operatie Turquoise 13.000 tot 14.000 levens heeft gered. ^{p. 308}

Velen hebben Frankrijk er echter van beschuldigd niet genoeg te doen om de genocide in zijn veilige zone te stoppen. Hier zijn enkele van de dingen die Frankrijk's beschuldigers zeggen:

• In de landelijke delen van de veilige zone vonden nog steeds massamoorden plaats.
• Frankrijk stond toe dat de leiders van de genocide via zijn veilige zone naar Zaïre konden ontsnappen, zonder door Franse troepen te worden gearresteerd.
• Vredeshandhavingstroepen van andere landen en sommige krantenverslaggevers zeggen dat ze Franse militaire vrachtwagens leden van het Rwandese leger Zaïre hebben zien binnenrijden. ^{p. 308}
• De huidige president van Rwanda heeft Frankrijk er zelfs van beschuldigd aan de genocide te hebben meegewerkt.

Frankrijk zegt dat het deze dingen nooit heeft gedaan.

Operatie Turquoise eindigde in augustus 1994, toen UNAMIR de veilige zone overnam.

Roméo Dallaire, de UNAMIR commandant, vroeg de VN vele malen om meer troepen


Franse vredeshandhavers houden de wacht op het vliegveld.

Einde van de genocide

Samen met het Oegandese leger vocht een Tutsi-rebellengroep, het Rwandees Patriottisch Front (RPF), tegen de extremistische Hutu's. Beetje bij beetje kregen zij de controle over steeds meer delen van Rwanda. Op 4 juli 1994 namen zij de macht over in Kigali, de hoofdstad van Rwanda.

Hierna vluchtten ongeveer twee miljoen Hutu's uit Rwanda naar Zaïre. Onder deze groep bevonden zich veel van de leiders van de genocide. Toen de RPF het land onder controle had, stopte het moorden.

Einde van UNAMIR

UNAMIR bleef ongeveer twee jaar in Rwanda nadat de genocide was gestopt. Het hielp bij het vinden van huizen voor de vluchtelingen, het ruimen van landmijnen en het verlenen van humanitaire hulp. Ondertussen zamelden de Verenigde Naties 762 miljoen dollar in om de slachtoffers van de genocide te helpen en om te helpen bij de wederopbouw van het land. Rwanda wilde echter niet dat UNAMIR in zijn land bleef. De Rwandese leiders vertelden de Verenigde Naties dat de VN niet hielpen met wat Rwanda werkelijk nodig had. Zij vroegen UNAMIR Rwanda te verlaten. In maart 1996 deed UNAMIR dat.

Opvattingen over VN "falen" om Rwanda te beschermen

“	In de kern is dit het verhaal van het falen van de mensheid om gehoor te geven aan de roep om hulp van een bedreigd volk. De internationale gemeenschap, waarvan de VN slechts een symbool is, is er niet in geslaagd om in het belang van Rwanda verder te gaan dan eigenbelang. Hoewel de meeste landen het erover eens waren dat er iets moest gebeuren, hadden ze allemaal een excuus waarom zij het niet moesten doen. Als gevolg daarvan ontbrak het de VN aan de politieke wil en de materiële middelen om een tragedie te voorkomen. Roméo Dallaire, ex-commandant, UNAMIR.	”

Sinds het einde van de Rwandese genocide hebben velen de Verenigde Naties verweten dat zij er niet in zijn geslaagd de genocide te voorkomen of te stoppen.

In 2000 gaf de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties toe dat hij er niet in was geslaagd de genocide te voorkomen. Ze zeiden dat ze hadden kunnen helpen om de moordpartijen te stoppen, maar dat hebben ze niet gedaan.

Onafhankelijk rapport

In 1999 vroeg Kofi Annan, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, om een onafhankelijk rapport over de Rwandese genocide. Hij wilde weten waarom de Verenigde Naties en de wereld "gefaald" hadden om de Rwandese genocide te stoppen. In het rapport stond dat de belangrijkste mislukkingen waren:

• Niet genoeg middelen hebben (zoals vredestroepen te sturen)
• Landen hadden niet de "politieke wil" om Rwanda te helpen (landen zagen hulp aan Rwanda niet als belangrijk, en dachten niet dat zij er iets mee opschieten)
• Landen die niet beseffen hoe slecht het in Rwanda was

Media-aandacht

In die tijd gebeurden er ook historische dingen in Zuid-Afrika. De apartheid liep ten einde. De internationale massamedia verkozen zich daarop te concentreren in plaats van op wat er in Rwanda gebeurde. Zij zagen, net als de VN, de Rwandese genocide als een zoveelste strijd tussen Afrikaanse stammen. Omdat er weinig tot geen nieuws over Rwanda werd uitgezonden, wisten de meeste mensen in de wereld niet wat er daar aan de hand was. Zij konden hun regeringen er niet toe aanzetten zich ermee te bemoeien.

Misverstanden

Martin Dominque betoogt dat de wereldleiders misschien geen troepen naar Afrika hebben willen sturen omdat zij verkeerde ideeën hadden over hoe Afrikaanse mensen zijn. Als zij dachten dat de Afrikanen altijd met elkaar vochten en dat ook altijd zouden doen, dan zouden zij denken dat de Rwandese genocide niet anders was.

Nieuwe informatie

Geclassificeerde documenten

Sinds het uitbrengen van het onafhankelijke rapport in 1999, hebben de VN en de Verenigde Staten documenten vrijgegeven die voorheen geheim waren. Deze documenten bewijzen dat de VN en de Verenigde Staten:

• Wist jaren van tevoren dat de Hutu's van plan waren alle Tutsi's in Rwanda te vermoorden.
• Wist dat de Hutu-regering milities trainde voor de genocide begon.
• Wist dat de Hutu's een genocide pleegden tegen de Tutsi's, zodra het begon

Dallaire's fax

Roméo Dallaire zegt ook dat hij vele malen heeft geprobeerd de Verenigde Naties te waarschuwen dat er een ramp op komst was in Rwanda. Uiteindelijk stuurde hij een fax naar de militair adviseur van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Hij zei dat hij in het geheim had gesproken met een leider van de Hutu militie. Deze man vertelde hem dat zijn soldaten getraind waren en klaar stonden om Tutsi's te doden. Hij zei bijvoorbeeld dat zijn soldaten in 20 minuten 1.000 Tutsi's konden doden. De man zei dat hij dacht dat er enorme slachtpartijen onder Tutsi's op til waren. Ten slotte vertelde hij Dallaire waar de Hutu-milities veel van hun wapens bewaarden.

In zijn fax zei Dallaire dat hij actie wilde ondernemen en die wapens weg wilde nemen. Als de wapens niet werden afgenomen, zouden ze worden gebruikt om Tutsi's te vermoorden.

De volgende dag ontving hij een fax terug van Kofi Annan, die verantwoordelijk was voor vredeshandhaving bij de Verenigde Naties. Hij beval Dallaire geen actie te ondernemen. Hij vertelde Dallaire dat het beschermen van burgers niet tot het mandaat van UNAMIR behoorde. Ongeveer drie maanden later begon de Rwandese genocide.

Verwante pagina's

• Rwandese genocide
• Genocide
• Verenigde Naties