Engels alfabet

Geschiedenis

Oudengels

De Engelse taal werd voor het eerst geschreven in Angelsaksische futorc runen, die sinds de 5e eeuw worden gebruikt. Dit alfabet werd door Angelsaksische kolonisten naar het huidige Engeland gebracht, samen met Oud-Engels, de vroegste vorm van de taal. Zeer weinig voorbeelden van deze vorm van geschreven Oud-Engels zijn bewaard gebleven, waarvan de meeste korte geschriften of stukken zijn.

Het Latijnse schrift, dat door christelijke missionarissen werd geïntroduceerd, begon vanaf ongeveer de 7e eeuw de Angelsaksische futorc te vervangen, hoewel de twee nog enige tijd naast elkaar werden gebruikt. Futhorc heeft het nieuwe, op Latijnse leest geschoeide Engelse alfabet beïnvloed door het de letters thorn (Þ þ) en wynn (Ƿ ƿ) te geven. De letter eth (Ð ð) werd later bedacht als een herschrijving van de letter dee (D d), en ten slotte werd yoghurt (Ȝ ȝ) gemaakt door Normandische schriftgeleerden van het eiland g in het Oud-Engels en Iers, en gebruikt naast hun Karolingische g.

De a-e ligatuuras (Æ æ) werd overgenomen als een volwaardige letter, genoemd naar een futhorc rune æsc. In heel vroeg Oud-Engels verscheen de o-e ligature ethel (Œ œ) ook als eigen brief, eveneens vernoemd naar een rune, œðel^[]. Ook de v-v of u-u ligature double-u (W w) was in gebruik.

In het jaar 1011 legde een monnik met de naam Byrhtferð de traditionele volgorde van het Oud-Engelse alfabet vast. Hij noemde eerst de 24 letters van het Latijnse alfabet (inclusief ampersand), daarna 5 extra Engelse letters, te beginnen met de Tironiaanse noot ond (⁊), een insulair symbool voor en:

A B C D E F G H I K L E M N O P Q R S T V X Y Z & ⁊ Ƿ Ƿ Ð Æ

Modern Engels

In het alfabet van Modern Engels bestaan doorn (þ), eth (ð), wynn (ƿ), yoghurt (ȝ), as (æ), en ethel (œ) niet. Latijnse leenwoorden herintroduceerden homografieën van as en ethel in het Midden-Engels en Vroegmodern Engels, hoewel ze niet worden beschouwd als dezelfde letters^[] maar eerder als ligaturen, en in ieder geval enigszins ouderwets zijn. Doorn en eth werden beide vervangen door doorn, hoewel doorn nog enige tijd bleef bestaan, waarbij de kleine letters steeds moeilijker te onderscheiden zijn van de minuscule y in het meeste handschrift. Y voor th is nog steeds te zien in pseudo-archaismen (moderne geschriften die gespeld zijn als oudere woorden of zinnen), zoals "Ye Olde Booke Shoppe". De letters þ en ð worden nog steeds gebruikt in het huidige IJslands, terwijl ð nog steeds wordt gebruikt in het huidige Faeröerse. Wynn verdween uit het Engels rond de 14e eeuw toen het werd verdrongen door uu, dat zich uiteindelijk ontwikkelde tot het moderne w. Yogh verdween rond de 15e eeuw en werd typisch vervangen door gh.

In de 16e eeuw werden de letters u en j geschreven als letters die verschilden van respectievelijk v en i, terwijl voor de eerste twee letters gewoon verschillende vormen van de laatste twee letters waren. w werd ook een eigen letter, in plaats van te worden beschouwd als 2 verschillende letters. Met deze veranderingen heeft het Engelse alfabet nu 26 letters:

A B C D E F G H I K L E M N O P Q R S T U V W X Y Z

De afwisselende kleine letters lange s (ſ) duurden in het vroegmoderne Engels, en werden tot het begin van de 19e eeuw in niet-definitieve positie gebruikt.

Voorgestelde hervormingen

Er zijn verschillende alfabetten voorgesteld voor het geschreven Engels - meestal ter uitbreiding of vervanging van het Engelse basisalfabet - zoals het Deseret-alfabet, het Shavian-alfabet, Gregg shorthand, enz.

Diakritisch

Diakritische tekens (extra tekens om niet-moedertaalsprekers te helpen bij de uitspraak) komen vooral voor in leenwoorden als naïef en façade. Aangezien dergelijke woorden een normaal onderdeel van de Engelse woordenschat worden, is er een tendens om de diakritische tekens te verwijderen, zoals is gebeurd met oude leenwoorden zoals hôtel, uit het Frans. Informeel Engels schrijven heeft de neiging om diakritische woorden te verwijderen vanwege hun afwezigheid van het toetsenbord, terwijl professionele tekstschrijvers en letterzetters ze meestal opnemen, zoals Microsoft Word. Woorden waarvan men nog steeds denkt dat ze vreemd zijn, hebben de neiging om ze te behouden; de enige spelling van soep die in Engelse woordenboeken (de OED en andere) te vinden is, maakt bijvoorbeeld gebruik van de diakritiek. Diakritische woorden zijn ook meer kans om te worden gehouden waar er anders zou zijn verwarring met een ander woord (bijvoorbeeld, résumé (of resumé) in plaats van te hervatten), en, zelden, zelfs toegevoegd (zoals in maté, van Spaanse yerba mate, maar volgens het patroon van de cafe, van het Frans).

Soms, vooral in oudere geschriften, worden diakritische tekens gebruikt om de lettergrepen van een woord aan te geven: vervloekt (werkwoord) wordt met één lettergreep uitgesproken, terwijl vervloekt (bijvoeglijk naamwoord) met twee wordt uitgesproken. È wordt veel gebruikt in de poëzie, bijvoorbeeld in de sonnetten van Shakespeare. J.R.R. Tolkien gebruikt ë, zoals in O wingëd kroon. Ook in het kippenhok staan de letters -oo- voor een enkele klinkerklinker (een digraph), in verouderde spellingen zoals zoöloog en coöpatie, maar ze staan voor twee. Dit gebruik van de diaeresis komt zelden voor, maar wordt in de jaren 2000 nog steeds gebruikt in sommige publicaties, zoals MIT Technology Review en The New Yorker.

Een acuut, graf of diaeresis kan ook over een "e" aan het eind van een woord worden geplaatst om aan te geven dat het niet stil is, zoals in saké. In het algemeen worden deze markeringen vaak niet gebruikt, zelfs als ze een zekere mate van verwarring kunnen verlichten.

Ampers en

The & verscheen soms aan het einde van het Engelse alfabet, zoals in Byrhtferðs lijst van letters in 1011. Historisch gezien is de figuur een ligatuur voor de letters Et. In het Engels en vele andere talen wordt het gebruikt om het woord weer te geven en af en toe het Latijnse woord et, zoals in de afkorting &c (et cetera).

Apostrophe

De apostrof wordt weliswaar niet beschouwd als een onderdeel van het Engelse alfabet, maar wordt wel gebruikt om Engelse zinnen te contracteren of in te korten. Een paar paar woorden, zoals haar (die erbij hoort) en haar (die is of die heeft), waren (meervoud van was) en wij zijn (we zijn), en schuren (om zich te ontdoen van) en zij (zij zou of zij had) worden alleen op schrift onderscheiden door het al dan niet hebben van een apostrof. De apostrof onderscheidt ook de bezittelijke uiteinden -'s en -s' van het gemeenschappelijke meervoud -s, een praktijk die begon in de 18e eeuw; daarvoor werden alle drie de uiteinden geschreven -s, wat tot verwarring kon leiden (zoals in, de Apostelen woorden).

Letternamen

De namen van de letters worden zelden gespeld, behalve in samengestelde woorden (bijvoorbeeld tee-shirt, deejay, emcee, oké, aitchless, etc.), afgeleide vormen (bijvoorbeeld exed out, effing, to eff en blind, etc.), en in de namen van objecten die naar letters zijn genoemd (bijvoorbeeld em (spatie) in druk en wye (kruising) in railroading). De onderstaande formulieren komen uit het Oxford English Dictionary. Klinkers staan voor zichzelf, en medeklinkers hebben meestal het formulier medeklinker + ee of e + medeklinker (bijv. bijen en ef). Uitzonderingen zijn de letters aitch, jay, kay, cue, ar, ess (maar es- in verbindingen ), wye, en zed. Pluralen van medeklinkers eindigen in -s (bijen, efs, ems) of, in het geval van aitch, ess, en ex, in -es (aitches, esses, exes). Pluralen van klinkers eindigen in -es (aes, ees, ies, oes, ues); deze zijn zeldzaam. Natuurlijk kunnen alle letters voor zichzelf staan, meestal met een hoofdletter (oké of oké, emcee of MC), en plurals kunnen hierop gebaseerd zijn (aes of As, cees of Cs, enz.).

Sommige groepen brieven, zoals plassen en bijen, of em en, zijn gemakkelijk te verwarren in spraak, vooral wanneer ze gehoord worden via de telefoon of een radioverbinding. Spellingsalfabetten zoals het ICAO spellingsalfabet, gebruikt door vliegtuigpiloten, politie en anderen, zijn gemaakt om deze verwarring weg te nemen door elke letter een naam te geven die heel anders klinkt dan alle andere.

Etymologie

De namen van de letters zijn voor het grootste deel directe afstammelingen van de Latijnse (en Etruskische) namen via het Frans.

De reguliere fonologische ontwikkelingen (in grove chronologische volgorde) zijn:

• palatalisatie voor de klinkers van het Latijn /k/ achtereenvolgens naar /tʃ/, /ts/, en ten slotte naar het Midden-Frans /s/. Effecten C.
• palatalisatie voor de voorste klinkers van het Latijn /ɡ/ naar Proto-Romance en Midden-Frans /dʒ/. Effecten G.
• fronting van Latijn /uː/ naar Midden-Frans /yː/, overgaand in Midden-Engels /iw/ en dan Modern Engels /juː/. Affects Q, U.
• de inconsequente verlaging van het Midden-Engels /ɛr/ tot /ar/. Heeft invloed op R.
• de Great Vowel Shift, die alle Midden-Engelse lange klinkers verschuift. Heeft invloed op A, B, C, D, E, G, H, I, K, O, P, T, en vermoedelijk Y.

De nieuwe vormen zijn aitch, een regelmatige ontwikkeling van het Middeleeuws Latijnse acca; jay, een nieuwe letter vermoedelijk gezongen als naburige kay om verwarring met gevestigde gee te voorkomen (de andere naam, jy, werd overgenomen uit het Frans); vee, een nieuwe letter genoemd naar analogie van de meerderheid; dubbel-u, een nieuwe letter, zelfverklarend (de naam van Latijn V was ū); wye, van obscure oorsprong maar met een antecedent in Oud Frans wi; zee, een Amerikaanse nivellering van zed naar analogie met de meerderheid; en izzard, van de Romaanse zin i zed of i zeto "en Z" zei bij het reciteren van het alfabet.

Fonologie

De letters A, E, I, O en U worden beschouwd als klinkers, omdat ze (behalve wanneer ze zwijgen) klinkers vertegenwoordigen; de overige letters worden beschouwd als medeklinkers, omdat ze, wanneer ze niet zwijgen, over het algemeen medeklinkers vertegenwoordigen. Y staat echter meestal voor klinkers en ook voor een medeklinker (bijv. "mythe"), zoals zeer zelden W (bijv. "cwm"). Omgekeerd vertegenwoordigen U en ik soms een medeklinker (bijv. "quiz" en "ui").

W en Y worden door taalkundigen ook wel eens halve bollen genoemd.

Letternummers en -frequenties

De meest gebruikte letter in het Engels is E. De minst gebruikte letter is Z.

De onderstaande tabel toont de frequentie van het lettergebruik in het geschreven Engels,^{[moet worden uitgelegd]} hoewel de frequenties enigszins veranderen afhankelijk van het type tekst.

Gerelateerde pagina's

• Alfabetisch nummer
• NAVO-fonetisch alfabet
• Engelse spelling
• Engelse spellingswijziging
• Amerikaans handmatig alfabet
• Tweehandige manuele alfabetten
• Engelse braille
• Amerikaanse braille
• New York Point