Natuurlijke maan

De maan van de aarde

Manen maken hun eigen licht niet. Wij kunnen de maan van de aarde zien omdat zij als een spiegel werkt en het licht van de zon weerkaatst. Dezelfde helft van de maan is altijd naar de aarde gericht, waar hij ook heen beweegt. Maar verschillende delen van de maan worden door de zon verlicht, dus ziet de maan er op verschillende tijden van de maand anders uit. Deze verandering vanaf de aarde gezien noemen we de schijngestalten van de maan, of maanfasen.

De cyclus van een maan is de tijd die de maan nodig heeft om van heel helder en rond naar heel klein en dun te gaan, en dan weer terug naar helder en rond. In het geval van de maan van de aarde is dit ongeveer vier weken. Zij doet dit ongeveer 13 keer in een jaar. De cyclus van de maan is ongeveer 28 dagen, iets korter dan een kalendermaand.

De Apollo 11-missie hielp Neil Armstrong en Buzz Aldrin om de eerste mensen te worden die op de maan liepen. Zij deden dit op 20 juli 1969.

Banen

De baan van een maan of andere satelliet wordt beïnvloed door twee krachten: de zwaartekracht en de centripetale kracht. De maan van de aarde wordt bijvoorbeeld in een baan gehouden door de aantrekkingskracht van de aarde. Dit is ook de manier waarop de aarde door de zon wordt aangetrokken, en in haar baan blijft. De baan van de maan van de aarde veroorzaakt de getijden en golven op aarde.

Manen van manen

Er zijn geen manen gevonden die bij manen horen. In de meeste gevallen zouden de getijdenwerking van het hoofdlichaam zulke onstabiel maken.

Uit berekeningen na de recente vondst van een mogelijk ringensysteem rond Saturnus' maan Rhea blijkt echter dat Rhean-banen stabiel zouden zijn. Ook zouden de ringen smal zijn, iets wat bekend is met herdermanen.

Asteroïde manen

De vondst van 243 Ida's maan Dactyl in het begin van de jaren negentig was het bewijs dat sommige asteroïden manen hebben; 87 Sylvia heeft er inderdaad twee. Sommige, zoals 90 Antiope, zijn dubbele asteroïden met twee delen van dezelfde grootte.

Artist impression van Rhea's ringen


Geselecteerde manen, met de aarde op schaal. Negentien manen zijn groot genoeg om rond te zijn, en één, Titan, heeft een aanzienlijke atmosfeer.

Manen van het Zonnestelsel

De grootste manen in het zonnestelsel (die groter zijn dan ongeveer 3000 km in doorsnee) zijn de maan van de Aarde, de Galileïsche manen van Jupiter (Io, Europa, Ganymedes en Callisto), de maan Titan van Saturnus en de gevangen maan Triton van Neptunus.

De volgende tabel groepeert de manen van het zonnestelsel naar diameter. In de rechterkolom staan enkele noemenswaardige planeten, dwergplaneten, asteroïden en Trans-Neptunische Objecten ter vergelijking. Het is normaal dat manen vernoemd zijn naar mensen uit de mythologie.

Planeten die manen hebben

Planeten in ons zonnestelsel die maan(nen) hebben:

• Aarde, 1 maan
• Mars, 2 manen
• Jupiter, 67 manen
• Saturnus, 62 manen
• Uranus, 27 manen
• Neptunus, 14 manen

Dwergplaneten die manen hebben

• Eris, 1 maan
• Pluto, 5 manen
• Haumea, 2 manen

Planeten waarvan niet bekend is dat ze manen hebben

Planeten in ons zonnestelsel die geen manen hebben:

• Kwik
• Venus
• Makemake (dwergplaneet)
• Ceres (dwergplaneet)

Sterrenstelsels

Melkwegstelsels worden gevonden in groepen die clusters van melkwegstelsels worden genoemd en die ook door gravitatie bij elkaar worden gehouden. Onze eigen Melkweg is het op één na grootste sterrenstelsel in onze Lokale Groep (het grootste is Andromeda). In de Lokale Groep bevinden zich ook veel kleinere melkwegstelsels en sterrenhopen, buiten de twee hoofdstelsels. Ze bevinden zich allemaal in banen rond een van de zwaartepunten. Dat betekent dat de meeste van hen rond Andromeda of de Melkweg draaien. Het lijkt dus logisch dat astronomen ook voor deze stelsels de term "satelliet" gebruiken.

Onze Lokale Groep is zelf onderdeel van een nog grotere groep, de Virgo Supercluster. Er zijn andere, nog grotere groepen van melkwegstelsels: zie de Grote Muur voor een voorbeeld.