IJsland | eilandland in de Noord-Atlantische Oceaan

IJsland (IJslands: Ísland; [ˈistlant] (audio speaker icon luisteren) is een eilandland in de Noord-Atlantische Oceaan, tussen Groenland en Noorwegen, vroeger een bezit van Denemarken. Het wordt cultureel beschouwd als een deel van Europa. IJsland ligt 301 kilometer ten oosten van Groenland en 1001 kilometer ten westen van Noorwegen. Er wonen ongeveer 329.100 mensen in IJsland. IJsland heeft een oppervlakte van 103.000 km².


 

Geschiedenis

De eerste mensen die op IJsland woonden, waren vermoedelijk Ierse monniken. Zij kwamen naar IJsland rond het jaar 800.

IJsland werd een christelijke natie in het jaar 1000 CE, toen het christendom de wettelijke godsdienst werd. In het IJslands staat deze gebeurtenis bekend als de kristnitaka, letterlijk "de inname van het christendom".

In de 9e eeuw gingen Noormannen in IJsland wonen. De eerste Noorman die in IJsland woonde was Flóki Vilgerðarson. Hij was ook degene die IJsland zijn naam gaf. Ingólfur Arnarsons was de eerste permanente kolonist op het eiland. Deze hoofdman uit Noorwegen ging in het zuidwesten van IJsland wonen en stichtte de stad Reykjavík.

In 930 schreven de IJslandse heersers een grondwet. Zij stelden de Althing in, een soort parlement op een plaats die Þingvellir heet. Daarom is IJsland de oudste bestaande republiek.

In 985 werd Erik de Rode van het eiland weggestuurd omdat hij iemand had vermoord. Hij zeilde naar het westen en ontdekte Groenland. Erik's zoon Leif Ericson ontdekte Amerika in het jaar 1000. Hij noemde het Vinland. De reizen van Erik, Leif en anderen werden opgeschreven in de saga's (lange verhalen).

In 1262 werd IJsland onderdeel van Noorwegen. Dit duurde 400 jaar. In 1662 werd het deel van Denemarken. In de 19e eeuw wilden veel IJslanders onafhankelijk zijn van Denemarken. In 1918 kreeg IJsland veel eigen bevoegdheden, maar de koning van Denemarken bleef koning van IJsland.

Toen Duitsland op 9 april 1940 Denemarken overnam, besloot het Althing dat de IJslanders het land zelf moesten besturen, maar ze verklaarden zich nog niet onafhankelijk. Britse en later Amerikaanse soldaten bezetten IJsland om te voorkomen dat het door de Duitsers zou worden aangevallen. In 1944 werd IJsland eindelijk volledig onafhankelijk.

Na de Tweede Wereldoorlog werd IJsland lid van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO), maar niet van de Europese Unie. Tussen 1958 en 1976 waren er drie debatten tussen IJsland en het Verenigd Koninkrijk over de rechten om kabeljauw te vangen. Ze werden de kabeljauwoorlogen genoemd.

In 1980 werd Vigdís Finnbogadóttir verkozen tot president van IJsland. Zij was de eerste vrouw ooit die tot president van een land werd gekozen.

In 2016 werd Guðni Th. Jóhannesson president van IJsland.



 Een kaart van IJsland gepubliceerd in het begin van de 17e eeuw  Zoom
Een kaart van IJsland gepubliceerd in het begin van de 17e eeuw  

Politiek

IJsland heeft een meerpartijenstelsel. Sinds de verkiezingen van 2013 zijn de centrumrechtse Onafhankelijkheidspartij en de Progressieve Partij de grootste politieke partijen in IJsland. Andere machtige partijen in IJsland zijn de centrumlinkse Sociaal-Democratische Alliantie en de Links-Groene Beweging. Zie ook: Lijst van politieke partijen in IJsland.

IJsland is een representatieve democratie en een parlementaire republiek. IJsland heeft een president (Guðni Th. Jóhannesson) en een premier (Katrín Jakobsdóttir). Het parlement, Althing, telt 63 leden en elk lid kan er slechts vier jaar zitting hebben. De president wordt gekozen door de IJslanders en zit vier jaar in de regering. De president kan een onbeperkt aantal keren worden gekozen.

IJsland heeft geen permanent leger. De Amerikaanse luchtmacht had een basis bij Reykjanesbær, maar die is in 2006 vertrokken. Sinds 2008 laten NAVO-landen af en toe hun luchtmacht op IJsland patrouilleren. Dit was op verzoek van de IJslandse regering.

Afdelingen

IJsland is verdeeld in 8 regio's, 6 kiesdistricten en 74 gemeenten (sinds 2013). De regio's worden voornamelijk gebruikt voor statistieken. De kiesdistricten worden gebruikt om politici te kiezen die hen in het parlement vertegenwoordigen. Tot slot verlenen de gemeenten diensten aan de mensen die er wonen. Deze diensten omvatten onderwijs, afvalbeheer, openbaar vervoer, enz.

Vóór 2003 waren de kiesdistricten hetzelfde als de regio's, maar dit werd veranderd omdat het betekende dat een stem in Reykjavik minder betekende dan een stem in een plattelandsgebied. Hoewel dit werd aangepakt, bestaat het probleem nog steeds.

·         Regions of Iceland

·         Constituencies of Iceland

Besturen van IJsland

·         Municipalities of Iceland

Gemeenten van IJsland


 

Economie

Visserij en visverwerking is de belangrijkste economische activiteit in IJsland. Ondanks inspanningen om te diversifiëren, met name in de reisindustrie, blijft de uitvoer van zeevruchten goed voor bijna driekwart van de goederenexport en ongeveer de helft van alle deviezeninkomsten.

Geothermische energie produceert de overgrote meerderheid van de elektrische energie die op IJsland wordt verbruikt, voornamelijk dankzij de positie van het eiland bovenop de Mid-Atlantische Rug en de overvloedige warmwaterreservoirs en geisers. Dit heeft tot gevolg dat de prijs van elektriciteit in IJsland drastisch daalt, en heeft verschillende energie-intensieve industrieën aangetrokken.

Het smelten van aluminium (de reductie van aluminiumerts tot aluminiummetaal) is de grootste energie-intensieve productiesector in IJsland, en het land produceerde in 2013 meer dan 800.000 ton per jaar, waardoor het de 10e grootste producent van aluminiummetaal ter wereld is.


 

Geografie

IJsland is geologisch zeer actief en in combinatie met grote hoeveelheden regen en sneeuw, veroorzaakt door het warme water van de golfstroom die erheen stroomt, zijn er veel interessante en ongewone geografische kenmerken ontstaan die het anders maken dan alle andere eilanden zo dicht bij de poolcirkel.

Enkele van deze kenmerken zijn IJslands talrijke bergen, vulkanen, warmwaterbronnen, rivieren, kleine meren, watervallen, gletsjers en geisers. Het woord geiser is in feite afgeleid van Geysir, de naam van een bijzonder beroemde geiser aan de zuidkant van het eiland. Gletsjers bedekken ongeveer 11% van het eiland en de grootste, Vatnajökull, is tot 1 km dik en verreweg de grootste gletsjer van Europa.

IJsland, hoewel beschouwd als een Europees land, ligt gedeeltelijk in Noord-Amerika, aangezien het op de Midden-Atlantische rug ligt, die de grens vormt tussen de Euraziatische en Noord-Amerikaanse tektonische platen. De bergrug loopt dwars door de bevolkte historische gebieden Reykjavik en Thingvellir, en de tektonische activiteit van het scheiden van deze platen is de bron van de overvloedige geothermische energie in de regio.



 Drie soorten landschappen in IJsland.  Zoom
Drie soorten landschappen in IJsland.  

Steden

Reykjavík is de hoofdstad van IJsland. Reykjavík is ook de belangrijkste haven van IJsland. Andere belangrijke steden in IJsland zijn Akureyri, Kópavogur, Hafnarfjörður, Keflavík, Seyðisfjörður en Vestmannaeyjar.



 Reykjavik.  Zoom
Reykjavik.  

Mensen

De mensen in IJsland zijn meestal van Scandinavische afkomst. De taal die zij spreken is IJslands. De taal is in 1000 jaar niet veel veranderd, zodat de IJslanders de sagen over de Vikingen nog steeds zonder veel problemen kunnen lezen. De meeste mensen in IJsland zijn christen. De meesten zijn Luthers.

IJslanders worden beschouwd als de gelukkigste mensen op aarde. IJsland heeft het hoogste geboortecijfer van Europa, het hoogste scheidingspercentage en het hoogste percentage vrouwen dat buitenshuis werkt.

Namen

Er zijn geen echte achternamen op IJsland. Kinderen krijgen de voornaam van hun vader (soms moeder) met -s+son als het een jongen is, en -s+dóttir als het een meisje is. Bijvoorbeeld, een man genaamd Jón Stefánsson heeft een zoon die Fjalar heet. De achternaam van Fjalar wordt niet Stefánsson zoals die van zijn vader, maar Fjalar Jónsson. Hetzelfde geldt voor vrouwen. Jón Stefánsson's dochter Kata zou niet de achternaam Stefánsson hebben, maar de naam Jónsdóttir. In de meeste landen noemen mensen andere mensen bij hun achternaam, maar in IJsland noemen mensen andere mensen bij hun voornaam. Dus als mensen praten over Halldór Ásgrímsson noemen ze hem niet Ásgrímsson, maar Halldór.

 

Vragen en antwoorden

V: Waar ligt IJsland?


A: IJsland is een eilandland in de Noord-Atlantische Oceaan, tussen Groenland en Noorwegen.

V: Hoe ver ligt IJsland van Groenland en Noorwegen?


A: IJsland ligt 301 kilometer ten oosten van Groenland en 1001 kilometer ten westen van Noorwegen.

V: Hoeveel inwoners telt IJsland?


A: Er wonen ongeveer 329.100 mensen in IJsland.

V: Wat is de oppervlakte van IJsland?


A: De oppervlakte van IJsland is 103.000 km².

V: Was IJsland ooit eigendom van Denemarken?


A: Ja, het was vroeger een bezitting van Denemarken.

V: Wordt IJsland cultureel tot Europa gerekend?


A: Ja, het wordt cultureel tot Europa gerekend.

V: Heeft de naam "IJsland" een betekenis in het IJslands?


A: Ja, "IJsland" betekent in het IJslands ֽsland.

AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3