Mount Saint Helens
Mount St. Helens is een vulkaan in de Amerikaanse staat Washington. Het is 96 mijl (154 km) ten zuiden van Seattle en 53 mijl (85 km) ten noordoosten van Portland, Oregon. De vulkaan ligt in Cascade Range of mountains. Het maakt deel uit van de Cascade Vulkanische Boog in de Pacific Ring of Fire die meer dan 160 actieve vulkanen omvat. Dit is een dodelijke vulkaan.
Mount St. Helens werd eerst Louwala-Clough genoemd, wat "roken" of "vuurberg" betekent in de taal van het indiaanse Klickitat-volk. Deze vulkaan staat bekend om zijn explosies en lavastromen. Zijn beroemdste vulkaanuitbarsting was op 18 mei 1980. In 1982 maakten de Amerikaanse president Ronald Reagan en het Amerikaanse Congres het Mount St. Helens National Volcanic Monument, een gebied van 110.000 hectare (445 km²) rond de vulkaan die ook deel uitmaakt van het Gifford Pinchot National Forest.
De uitbarsting van 1980 was de dodelijkste en economisch meest vernietigende vulkaanuitbarsting in de geschiedenis van de Verenigde Staten. 57 mensen kwamen om het leven; 250 huizen, 47 bruggen, 15 mijl spoorwegen en 185 mijl snelweg werden vernietigd. Door een aardbeving met een kracht van 5,1 op de schaal van Richter werd een enorme lawine van puin veroorzaakt. Dit veroorzaakte de uitbarsting, die de hoogte van de top van de berg verminderde van 2.950 m tot 2.550 m en deze verving door een 1 mile (1,6 km) brede hoefijzervormige krater. De aardbeving werd veroorzaakt door een plotselinge golf van magma van de aardmantel. De puinlawine was tot 0,7 kubieke mijl (3,1 kubieke kilometer) in volume.
Panorama van de vulkaankrater
Geschiedenis
Voor de uitbarsting in 1980 was Mount St. Helens de vijfde hoogste piek in de staat Washington. De piek steeg meer dan 5.000 voet (1.525 m) boven zijn basis, waar hij opstijgt uit de bergkammen die er omheen liggen. Hij viel op uit de omliggende heuvels door de symmetrische kegelvorm en de sneeuw die de top bedekte. Vanwege zijn kegelvorm werd hij de "Mount Fuji of America" genoemd, naar de beroemde Mount Fuji die een symbool is van Japan.
Moderne uitbarstingen
In de maanden voor de grote uitbarsting van 18 mei 1980 waren er veel tekenen van vulkanische activiteit. Op 20 maart 1980 was de berg St. Helens het centrum van een aardbeving van magnitude 4,2. De stoomontluchting van de vulkaan begon op 27 maart. Eind april begon de noordkant van de vulkaan groter te worden.
Op 18 mei heeft een tweede aardbeving van magnitude 5.1 een groot deel van de noordkant van de vulkaan doen instorten. Het was de grootste bekende puinlawine uit de geschiedenis. Om 8:32 uur Pacific Daylight Time explodeerde het magma in St. Helens. Op de schaal van de Vulkanische Explosie-Index werd de uitbarsting beoordeeld met een vijf, wat dezelfde beoordeling is als de beroemde uitbarsting van de Vesuvius in 79 na Christus.
Gedurende meer dan negen uur barstte er as uit de vulkaan, die 12 tot 16 mijl (20 tot 27 km) boven de zeespiegel in de lucht opkwam. Deze wolk die opstijgt uit een vulkaan wordt een "pluim" genoemd. De pyroclastische stroom van verwarmde rotsen en gas die uit de vulkaan stroomde, verspreidde zich over een gebied van meer dan 230 vierkante mijl (600 km²), waardoor planten en gebouwen werden vernietigd. De as verspreidde zich naar het oosten met ongeveer 60 mijl per uur (95 km/u), waarbij sommige assen Idaho bereikten tegen ongeveer 12:00 uur, bijna 3,5 uur na de uitbarsting. Tegen ongeveer 17.30 uur werd de pluim van de as kleiner. Gedurende de nacht en enkele dagen daarna waren er kleinere uitbarstingen.
Naast het effect van de snel bewegende hete gassen en stenen van de explosie, veroorzaakte de ineenstorting van de noordkant van de berg St. Helens lahars, oftewel vulkanische modderstromen. Dit waren mengsels van vulkanische as met gesmolten ijs en sneeuw. De lahars gingen vele kilometers langs de rivieren Toutle en Cowlitz, waarbij ze bruggen vernielden en veel bomen doodden. Een totaal van 3,9 miljoen kubieke meter (3,0 miljoen m³) materiaal werd door de lahars 17 mijl (27 km) zuidwaarts de Columbia-rivier in getransporteerd.
De St. Helens 18 mei uitbarsting heeft 24 megaton aan thermische energie vrijgemaakt. Er kwam meer dan 0,67 kubieke kilometer (2,8 kubieke kilometer) aan as en ander materiaal vrij. De instorting van de noordkant van de vulkaan verkortte de hoogte van St. Helens met ongeveer 400 meter en liet een vulkaankrater achter van 1 tot 2 mijl (1,6 tot 3,2 km) breed en een halve mijl (800 m) diep. De uitbarsting doodde 57 mensen, bijna 7.000 wilde dieren (herten, elanden en beren) en ongeveer 12 miljoen vissen uit een viskwekerij. Het vernietigde of beschadigde meer dan 200 huizen, 185 mijl (300 km) van de snelweg en 15 mijl (24 km) van de spoorwegen.
1980-2004
Tussen 1980 en 1986 werd de vulkanische activiteit op de berg Saint Helens voortgezet, met een nieuwe lavakoepel in de krater. Er vonden verschillende kleine explosies en uitbarstingen plaats, waardoor er meer lavakoepels ontstonden. Van 7 december 1989 tot 6 januari 1990 en van 5 november 1990 tot 14 februari 1991 barstte de vulkaan uit met soms enorme aswolken.
De as bereikte een aantal staten, zo ver oostelijk als Montana en zo zuidelijk als Colorado.
2004 tot heden
Rond 11 oktober 2004 kwamen er magmabellen boven op de vulkaan en werd er een nieuwe lavakoepel gemaakt aan de zuidkant van de eerste koepel. Deze nieuwe koepel groeide in 2005 en in 2006. Er werden verschillende nieuwe kenmerken gezien, zoals de "whaleback", een massief magma dat naar de top van de vulkaan wordt geduwd door magma eronder. Deze kenmerken houden niet lang stand en breken snel af nadat ze zijn gevormd. Op 2 juli 2005 brak het uiteinde van de "whaleback" af, en een rotsval stuurde enkele honderden meters as de lucht in.
Mount St. Helens toonde belangrijke nieuwe activiteit op 8 maart 2005, toen een 11.000 meter hoge pluim van stoom en as uit de vulkaan kwam. De pluim werd gezien van zo ver weg als Seattle, een stad die 96 mijl verderop ligt. Deze vrij kleine uitbarsting vond plaats door de vorming van een nieuwe lavakoepel en een aardbeving van 2,5 magnitude.
Een ander kenmerk dat uit de koepel groeide is een "vin" of "plaat". Ongeveer de helft van de grootte van een voetbalveld, werd het grote vulkanische gesteente zo snel als 6 voet (2 m) per dag omhoog geschoven. Medio juni 2006 was de plaat heel vaak gevallen, maar werd nog steeds van binnenuit de vulkaan omhoog geduwd.
Op 22 oktober 2006, om 15.13 uur PST, brak een magnitude 3,5 aardbeving de lavakoepel. De resulterende instorting en lawine stuurde een aspluim van 610 meter over de krater, hoewel deze snel verdween.
Op 19 december 2006 werd een grote witte pluim van stoom gezien en sommige journalisten van de media dachten dat er een kleine uitbarsting was geweest. Het Cascades Volcano Observatory van de United States Geological Survey zegt echter dat er geen grote aspluim was, dus het kan geen uitbarsting zijn geweest. De vulkaan barst soms uit sinds oktober 2004.
Plaattektoniek van de Cascade Range. De Cascade-vulkanen zijn ontstaan als gevolg van de Juan de Fuca-plaat die onder de Noord-Amerikaanse plaat doorgaat.
Mount St. Helens barstte uit op 18 mei 1980, om 08:32 uur Pacific Daylight Time.
Lavakoepelgroei van 1980-1986
De "Whaleback" zoals gezien in februari 2005
De 36.000 voetpluim gezien op 8 maart 2005.
