Straling

In de natuurkunde is straling de emissie of overdracht van energie in de vorm van golven of deeltjes door de ruimte of door een materieel medium.

Dit omvat:

  1. elektromagnetische straling zoals radiogolven, zichtbaar licht en röntgenstraling
  2. deeltjesstraling zoals α-, β-, en neutronenstraling
  3. akoestische straling zoals ultrageluid, geluid
  4. seismische golven.

Straling kan ook verwijzen naar de energie, de golven of de deeltjes die worden uitgestraald.

Elektromagnetische straling

Veel mensen zijn al bekend met elektromagnetische straling (EMV), waaronder licht. Het elektromagnetisch spectrum toont de soorten straling volgens hun golflengte en frequentie. Enkele soorten zijn:

  • Ioniserende straling is afkomstig van radioactieve materialen en röntgenapparatuur, terwijl niet-ioniserende straling afkomstig is van andere bronnen. Ioniserende straling draagt meer dan 10 eV (elektronvolt), wat genoeg is om atomen en moleculen te ioniseren, en chemische bindingen te verbreken. Dit is belangrijk voor de schadelijkheid ervan voor levende organismen. Niet-ioniserende straling veroorzaakt geen microscopische schade, maar kan dingen wel heter maken en sommige soorten kunnen chemische veranderingen veroorzaken.
    • Röntgenstralen en gammastralen: Deze zeer sterke stralen worden algemeen gebruikt in de geneeskunde om het inwendige van het lichaam te fotograferen en kanker te behandelen. In grote hoeveelheden zijn ze echter gevaarlijk voor het leven.
    • Ultraviolet licht: Dit is een soort straling met meer energie dan zichtbaar licht. Het geeft mensen zonnebrand. Ultraviolet licht wordt gebruikt om bacteriën te doden.
  • Zichtbaar licht: Dit is de straling die we overal om ons heen zien als wat de meeste mensen 'licht' noemen. Het kan chemische veranderingen teweegbrengen.
  • Infrarode golven: Objecten op kamertemperatuur zenden infrarode straling uit. Hoewel mensen die niet kunnen zien, kunnen speciale camera's dit soort straling opvangen.
  • Radiogolven: Dit is de soort elektromagnetische straling met de langste golven. Radiogolven worden gebruikt om communicatie te verzenden en te ontvangen.
    • Microgolven: Dit soort radiogolven wordt door een microgolfoven gebruikt om voedsel op te warmen. Microgolven worden ook gebruikt voor communicatie, als wapens en om elektrische energie van de ene plaats naar de andere te transporteren.
    • Radar golven: Dit soort radiogolven wordt gebruikt om vliegtuigen in de lucht en schepen in de oceaan op te sporen. Radar wordt ook gebruikt om veranderingen in het weer te zien.

Gevaar van straling

Ioniserende straling is straling die voldoende energie bevat om elektronen vrij te maken uit atomen of moleculen.

Alleen bepaalde soorten straling zijn schadelijk voor de mens. Zo kan ultraviolette straling mensen zonnebrand bezorgen. Röntgenstralen en gammastralen kunnen mensen ziek maken of zelfs doden, afhankelijk van de dosis die ze krijgen. Sommige soorten deeltjesstraling kunnen mensen ook ziek maken en tot brandwonden leiden. Als de straling echter niet energierijk genoeg is, zullen deze veranderingen niet optreden wanneer iets door de straling wordt geraakt. Dit wordt niet-ioniserende straling genoemd, die niet zo gevaarlijk is.

Men kan een onderscheid maken tussen de verschillende soorten straling door te kijken naar de bron van de straling, de golflengte (als de straling elektromagnetisch is), de hoeveelheid energie die wordt overgedragen, eventuele deeltjes die erbij betrokken zijn, enz. Radioactief materiaal is een materiaal dat straling uitzendt. Uranium en plutonium zijn voorbeelden van radioactieve stoffen. De atomen waaruit zij zijn opgebouwd, hebben de neiging uit elkaar te vallen en verschillende soorten straling af te geven, zoals gammastralen en veel deeltjesstraling.

Ioniserende straling per type

Ioniserende straling kan levende wezens doden. Het kan genetische mutaties veroorzaken, zoals aangetoond door H.J. Muller. Het kan cellen in het lichaam vernietigen die zich delen, en zo indirect een mens doden.

  • Alfastraling, een soort deeltjesstraling die bestaat uit de kernen van heliumatomen.
  • Bètastraling, een ander soort deeltjesstraling die bestaat uit hoogenergetische elektronen of positronen.
  • Neutronenstraling, nog een ander type deeltjesstraling bestaande uit hoogenergetische neutronen.
  • Gammastraling (Gamma rays), een type straling bestaande uit fotonen met een hoge energie.
  • Röntgenstraling (röntgenstraling), een soort straling die ook uit fotonen bestaat, maar die doorgaans minder energie bevat dan gammastralen.

Niet-ioniserende straling naar type

Verwante pagina's

Vragen en antwoorden

V: Wat is straling in de context van natuurkunde?


A: Straling in de natuurkunde verwijst naar de emissie of overdracht van energie in de vorm van golven of deeltjes door de ruimte of een materieel medium.

V: Wat zijn enkele voorbeelden van elektromagnetische straling?


A: Enkele voorbeelden van elektromagnetische straling zijn radiogolven, zichtbaar licht en röntgenstraling.

V: Wat is deeltjesstraling?


A: Deeltjesstraling is een vorm van straling waarbij deeltjes zoals alfa- (α) en bètadeeltjes (β) en neutronenstraling uitgezonden of doorgegeven worden.

V: Wat is akoestische straling?


A: Akoestische straling is een vorm van straling waarbij geluidsgolven, zoals ultrageluid en seismische geluidsgolven, uitgezonden of doorgegeven worden.

V: Waar kan straling naar verwijzen?


A: Straling kan verwijzen naar de energie, golven of deeltjes die uitgestraald worden.

V: Bevatten stralingsgolven deeltjes?


A: Nee, stralingsgolven bevatten geen deeltjes zoals ze bijvoorbeeld door de Zon naar de Aarde worden overgebracht.

V: Welke objecten kunnen straling uitzenden?


A: Verschillende objecten zoals de Zon en radioactieve stoffen kunnen straling uitzenden.

AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3