Herkauwers
Een herkauwer is een zoogdier dat plantaardig voedsel, zoals gras, eet en verteert. Herkauwende zoogdieren zijn runderen, geiten, schapen, giraffen, bizons, yaks, waterbuffels, herten, kamelen, alpaca's, lama's, gnoes, antilopen, pronghorns en nilgai's. Het zijn allemaal Artiodactyla, tweehoevige dieren. Het woord "herkauwer" komt van het Latijnse woord ruminare dat "opnieuw kauwen" betekent.
Een hert is een herkauwer.
Hoe ruminatie werkt
Ruminatie werkt door eerst op de normale manier te kauwen en door te slikken, en dan de halfverteerde kauwbot weer uit te braken om hem opnieuw te kauwen en er zo de meeste voedselwaarde uit te halen.
Ruminatie maakt de halfverteerde voedseldeeltjes kleiner, voordat ze het verteringsproces kunnen doorlopen.
Details
Het belangrijkste verschil tussen herkauwers en niet-herkauwers (zoals mensen, honden en varkens) is dat herkauwers een maag met vier compartimenten hebben.
De vier delen van de maag zijn de pens, de netmaag, het omasum en de lebmaag. In de eerste twee kamers, de pens en het netmaag, wordt het voedsel vermengd met speeksel en gescheiden in lagen van vast en vloeibaar materiaal. Vaste stoffen klonteren samen en vormen de kudde of bolus.
De krop wordt dan opgebraakt (naar de mond gebracht) en langzaam gekauwd. Vezels, vooral cellulose, worden door microben (bacteriën, archaea, protozoa en fungi) afgebroken.
Hoewel de pens en de reticulum verschillende namen hebben, zijn zij dezelfde functionele ruimte, aangezien de digesta (voedselresten) tussen beide heen en weer kunnen bewegen.
De digesta gaat dan naar de volgende kamer, de omasum, waar water en veel van de minerale elementen in de bloedstroom worden opgenomen.
Hierna wordt de digestie verplaatst naar de echte maag, de lebmaag. Hier vindt de spijsvertering plaats.
De digesta gaat uiteindelijk naar de dunne darm, waar voedingsstoffen worden opgenomen. Water wordt geabsorbeerd in de dikke darm, waarna de afvalstoffen overblijven.
Bijna alle glucose die door het afbreken van de cellulose wordt geproduceerd, wordt door microben in de pens gebruikt, en herkauwers nemen dus gewoonlijk weinig glucose uit de dunne darm op. De behoefte van herkauwers aan glucose (voor de hersenfunctie en eventueel voor het geven van borstvoeding) wordt veeleer door de lever gedekt.
Ruwe illustratie van het spijsverteringsstelsel van herkauwers
Waar herkauwers worden gevonden
Er zijn 3,5 miljard gedomesticeerde herkauwers, waarvan ongeveer 95% runderen, geiten en schapen zijn.
Er zijn ook ongeveer 75 miljoen wilde herkauwers. Zij komen overal voor, behalve in de continenten Australië en Antarctica. De meeste bevinden zich in Europa, Afrika en Azië.
