Václav Havel
Václav Havel (Tsjechische uitspraak: [ˈvaːtslaf ˈɦavɛl] ( luister)), 5 oktober 1936-18 december 2011, was een Tsjechische toneelschrijver, essayist, dissident en politicus. Hij was de tiende en laatste president van Tsjecho-Slowakije (1989-92). Daarna werd hij de eerste president van Tsjechië (1993-2003). Hij schreef meer dan twintig toneelstukken en vele non-fictiewerken. Vele daarvan werden in meerdere talen vertaald.
Vanaf de jaren zestig schreef Havel vooral over de politiek van Tsjecho-Slowakije. Na de Praagse Lente werd hij steeds actiever tegen de regering. In 1977 werd hij internationaal bekend door zijn werk aan het mensenrechtenmanifest, Charter 77. Hij werd bekend als leider van de oppositie in Tsjecho-Slowakije. Ook werd hij voor deze activiteiten naar de gevangenis gestuurd. In 1989 werd Havel president tijdens de "Fluwelen Revolutie". Als president leidde hij Tsjecho-Slowakije en later de Tsjechische Republiek naar een open democratie met verschillende politieke partijen. Zijn land veranderde sterk gedurende de dertien jaar dat hij president was. De Tsjechische Republiek scheidde zich af van Slowakije, ook al was Havel tegen de scheiding. Tsjechië trad ook toe tot de NAVO en begon te onderhandelen over het lidmaatschap van de Europese Unie. Het land werd in 2004 lid van de EU. Hij was een van de eerste mensen die de Verklaring van Praag over het Europese geweten en het communisme ondertekende.
Het vroege leven
Václav Havel werd geboren in Praag, Tsjecho-Slowakije op 5 oktober 1936. Hij groeide op in een bekende en rijke ondernemende en intellectuele familie. Zijn familie was actief in de cultuur en politiek in Tsjecho-Slowakije van de jaren 1920 tot 1940. Zijn vader bezat een deel van de voorstad van Barrandov. Dit is het hoogste deel van Praag. Havel's moeder kwam uit een bekende familie. Haar vader was ambassadeur en journalist. Havel voltooide zijn vereiste opleiding in 1951. De communistische regering stond hem echter niet toe om formeel te blijven studeren vanwege zijn burgerlijke familieachtergrond.
Begin jaren vijftig ging de jonge Havel vier jaar in de leer als chemisch laborant. Hij volgde tegelijkertijd avondlessen en voltooide het middelbaar onderwijs in 1954. Geen van de hogescholen of universiteiten met een geesteswetenschappelijke opleiding zou Havel om politieke redenen accepteren. Daarom koos hij ervoor om aan de economische faculteit van de Tsjechische Technische Universiteit in Praag te studeren. Na twee jaar stopte hij met zijn studie. In 1964 trouwde Havel met Olga Šplíchalová. Zijn moeder was tegen het huwelijk.
Voorzitterschap
Havel was al leider van het Burgerforum en op 29 december 1989 werd hij president. Hij verliet zijn ambt na afloop van zijn tweede ambtstermijn als Tsjechisch voorzitter op 2 februari 2003. Elk lid van de Bondsvergadering stemde ervoor om hem tot voorzitter te benoemen. Dit was een verrassende verandering, want Havel had altijd gezegd dat hij niet geïnteresseerd was in politiek. Hij en andere dissidenten hadden gezegd dat de verandering rechtstreeks van groepen mensen moest komen, niet van de regering.
In 1990 waren er in Tsjecho-Slowakije vrije verkiezingen. Havel won en bleef president. Havel wilde de federatie van Tsjechen en Slowaken bij elkaar houden tijdens het uiteenvallen van Tsjecho-Slowakije. Hij steunde het bij elkaar houden van het land, ook al was dat moeilijk en stond er veel druk. Op 3 juli 1992 koos het federale parlement Havel - de enige kandidaat - niet omdat de Slowaakse parlementsleden hem niet steunden. Havel nam op 20 juli ontslag als president nadat de Slowaken hun onafhankelijkheidsverklaring hadden afgegeven. Hij heeft zich in 1993 kandidaat gesteld voor de verkiezing tot president van de nieuwe Tsjechische Republiek. Hij won en werd president van dit nieuwe, aparte land.
Havel was vrij populair gedurende zijn hele carrière. Sommige van zijn acties veroorzaakten echter controverse en kritiek. Een van zijn eerste handelingen als president was het vergeven van veel mensen. Hij wilde het aantal mensen in overvolle gevangenissen verminderen en mensen vrijlaten die tijdens het communistische tijdperk in de gevangenis waren gezet, ook al waren ze onschuldig. Hij vertrouwde de beslissingen van een corrupte rechtbank van de vorige regering niet. Hij vond dat de rechtbanken oneerlijk waren ten opzichte van de meeste mensen in de gevangenis. Critici zeiden dat deze amnestie meer criminaliteit veroorzaakte. In zijn memoires, To the Castle and Back, schreef Havel dat de meeste mensen die hij vrijliet nog minder dan een jaar in de gevangenis moesten blijven. De statistieken hierover zijn niet duidelijk. []
Havel zei dat het belangrijkste wat hij als president deed, het verbreken van het Warschaupact was. Het beëindigen van deze groep landen was zeer gecompliceerd omdat de associatie een diepgaand onderdeel was van de manier waarop de landen werkten. Het heeft twee jaar geduurd voordat de Sovjettroepen uiteindelijk Tsjecho-Slowakije volledig hebben verlaten.
Havel was erg belangrijk om de NAVO te veranderen. Hij hielp het te veranderen van een anti-Warschaupact bondgenootschap naar een groep die bestaat uit voormalige leden van het Warschaupact. Havel sprak zich sterk uit voor de uitbreiding van het militaire bondgenootschap naar Oost-Europa, met inbegrip van de Tsjechische Republiek.
Václav Havel en Karol Sidon (links), zijn vriend en later chef Tsjechische rabbijn
Vlag van de president van de Tsjechische Republiek
Václav Havel (2010)
Ter nagedachtenis aan Václav Havel - Praag 19 dec. 2011
Prijzen
Hij heeft vele onderscheidingen ontvangen, waaronder:
- De Philadelphia Liberty Medal
- De vrijheidsmedaille van de Four Freedoms Award
- De Ambassadeur van het Geweten Award
Staatsprijzen
Land | Prijzen | Datum | Plaats |
Orde van de bevrijder San Martin Collar | 09/1996 | Buenos Aires | |
Decoratie voor Wetenschap en Kunst | 11/2005 | Wenen | |
Orde van het Zuiderkruis GrootkruisOrder | 10/199009/1996 | PraagBrasília | |
Orde van Canada Erebegeleider | 03/2004 | Praag | |
Orde van de Witte Leeuw 1e Klasse (Civiele Divisie) met KettingkettingOrder | 10/2003 | Praag | |
Estland | Orde van het kruis van Terra Mariana De kruisband | 04/1996 | Tallinn |
Légion d'honneur Grand Cross | 03/199002/2001 | Parijs | |
Orde van verdienste van de Bondsrepubliek Duitsland Bijzondere klasse van het Grootkruis | 05/2000 | Berlijn | |
Orde van verdienste van Hongarije Grootkruis met Ketting | 09/2001 | Praag | |
Gandhi-vredesprijs | 08/2003 | Delhi | |
Orde van verdienste van de Italiaanse Republiek Grootkruis met Cordon | 04/2002 | Rome | |
Jordanië | Orde van Hussein ibn' Ali Collar | 09/1997 | Amman |
Orde van het Drie Sterren Grootkruis met Kraag | 08/1999 | Praag | |
Orde van Vytautas het Grootkruis | 09/1999 | Praag | |
Orde van de Witte Adelaar | 10/1993 | Warschau | |
Orde van Liberty Grand Collar | 12/1990 | Lissabon | |
Bestelling van Brilliant Star met Special Grand Cordon | 11/2004 | Taipei | |
Volgorde van het witte dubbele kruis | 01/2003 | Bratislava | |
De gouden eremedaille van de vrijheid | 11/1993 | Ljubljana | |
Orde van Isabella het Katholieke Grootkruis met Kraag | 07/1995 | Praag | |
Nationale Decoratie van de Republiek Turkije | 10/2000 | Ankara | |
Orde van Jaroslav de Wijze | 10/2006 | Praag | |
Orde van het Grootkruis van de Badridder (Civiele Divisie) | 03/1996 | Praag | |
Presidentiële Medaille van de Vrijheid | 07/2003 | Washington D.C. | |
Medaille van de Republiek | 09/1996 | Montevideo |
Werkt
Collecties van poëzie
- Čtyři rané básně
- Záchvěvy I & II, 1954
- První úpisy, 1955
- Prostory a časy (poesie), 1956
- Na okraji jara (cyklus básní), 1956
- Anticodes, (Antikódy)
Speelt
- Motormorfose 1960
- Een avond met de familie, 1960, (Rodinný večer)
- Het tuinfeest (Zahradní slavnost), 1963
- Het memorandum van 1965 (Vyrozumění)
- De verhoogde concentratiemoeilijkheden, 1968, (Ztížená možnost soustředění)
- Vlinder op de Antenne, 1968, (Motýl na anténě)
- Beschermengel, 1968, (Strážný anděl)
- Samenzweerders, 1971, (Spiklenci)
- De Bedelaarsopera, 1975, (Žebrácká-opera)
- Onthulling, 1975, (Vernisáž)
- Publiek, 1975, (Publiek) - een toneelstuk op Vanӗk.
- Berghotel 1976, (Hotel Horský)
- Protest, 1978, (Protest) - een toneelstuk op Vanӗk
- Fout, 1983, (Chyba) - een toneelstuk op Vanӗk.
- Largo desolato 1984, (Largo desolato)
- Verleiding, 1985, (Pokoušení)
- Herontwikkeling, 1987, (Asanace)
- Morgen, 1988, (Zítra to spustíme)
- Vertrek (Odcházení), 2007
Non-fictie boeken
- The Power of the Powerless (1985) [Inclusief titulair essay uit 1978].
- Leven in waarheid (1986)
- Brieven aan Olga (Dopisy Olze) (1988)
- Verstoring van de vrede (1991)
- Open brieven (1991)
- Zomermeditaties (1992/93)
- Naar een burgermaatschappij (Letní přemítání) (1994)
- De kunst van het onmogelijke (1998)
- Naar het kasteel en terug (2007)
Havel met Amerikaanse dichter, Hedwig Gorski
Vragen en antwoorden
V: Wie was Václav Havel?
A: Václav Havel was een Tsjechische toneelschrijver, essayist, dissident en politicus. Hij was de tiende en laatste president van Tsjecho-Slowakije van 1989-1992 en werd daarna de eerste president van Tsjechië van 1993-2003.
V: Wat heeft hij geschreven?
A: Havel schreef meer dan twintig toneelstukken en vele non-fictiewerken, waarvan vele in meerdere talen werden vertaald. Vanaf de jaren zestig waren de meeste van zijn geschriften gericht op de politiek in Tsjecho-Slowakije.
V: Hoe werd hij internationaal bekend?
A: In 1977 werd Havel internationaal bekend door zijn werk aan het mensenrechtenmanifest Handvest 77. Hij werd ook bekend als leider van het Tsjechoslowaakse parlement. Hij werd ook bekend als leider van de oppositie in Tsjecho-Slowakije en werd voor deze activiteiten naar de gevangenis gestuurd.
V: Wat gebeurde er tijdens de "Fluwelen Revolutie"?
A: Tijdens de Fluwelen Revolutie in 1989 werd Havel president en leidde hij Tsjecho-Slowakije (en later Tsjechië) naar een open democratie met verschillende politieke partijen.
V: Welke veranderingen vonden plaats tijdens zijn presidentschap?
A: Tijdens zijn dertien jaar als president scheidde Tsjechië zich af van Slowakije (hoewel Havel tegen afscheiding was), werd het lid van de NAVO, begon het te onderhandelen over lidmaatschap van de Europese Unie (wat uiteindelijk in 2004 gebeurde) en ondertekende het de Verklaring van Praag over het Europese geweten en het communisme.
V: Wat is de Verklaring van Praag over het Europese geweten en het communisme?
A: De Verklaring van Praag over het Europese geweten en het communisme is een document dat oproept tot erkenning van de communistische misdaden die tussen 1945 en 1989 in heel Europa zijn begaan door regeringen die door Sovjetbezettingsmacht of hun gevolmachtigden waren geïnstalleerd. Het roept ook op tot onderwijs over deze misdaden, zodat ze niet worden vergeten of herhaald door toekomstige generaties.