Catastrofisme

Catastrofisme is het idee dat de aarde in het verleden is getroffen door plotselinge, kortstondige, gewelddadige gebeurtenissen. Catastrofes, mogelijk wereldwijd van omvang, kwamen tussen lange perioden van stille inactiviteit. Dit werd 'catastrofisme' genoemd door William Whewell in 1837.

Men dacht dat catastrofes de voornaamste oorzaak waren van de veranderingen in de gesteenten en fossielen. Deze gegevens leken aan te tonen dat de aarde af en toe gigantische omwentelingen had ondergaan in wat anders een rustige planeet was.

De grootste vergelijkende anatoom en paleontoloog van het begin van de 19e eeuw steunde deze visie. Hij was Georges Cuvier, directeur van het Muséum national d'histoire naturelle in Parijs. Cuvier had aangetoond dat het uitsterven van soorten definitief had plaatsgevonden. Zijn catastrofisme was een verklaring voor de regelmatige veranderingen in soorten die in de gesteentelagen te zien waren. Hij had geen echte verklaring voor het feit dat latere soorten anders waren dan vroegere. Hij verwierp het idee van evolutie, maar stelde geen religieuze oplossing voor.

De oppositie

James Hutton's Theory of the Earth (2 delen, 1795), gevolgd door Charles Lyell's Principles of Geology (3 delen, 1830-33), schetste een heel ander beeld.

Dit was uniformitarisme, ook een woord dat door Whewell was bedacht. Het basisidee van Hutton was dat 'processen van vandaag ook in het verleden hebben gewerkt'. De kenmerken van de aarde waren gevormd door dezelfde geologische processen die in het heden konden worden waargenomen, geleidelijk werkend over een immense periode van tijd.

Lyell werkte deze ideeën verder uit en presenteerde een groot aantal waarnemingen die alleen door geleidelijke werking konden worden verklaard. Zijn boek had een sterke invloed op de jonge Charles Darwin, die het eerste deel meenam op de HMSBeagle, en het tweede deel vooruit liet sturen naar Rio de Janeiro.

De leeftijd van de aarde is een factor in het debat. In de 19e eeuw dacht men dat de aarde misschien 100 miljoen jaar oud was. Nu weten we dat ze ongeveer 4.560 miljoen jaar oud is. Dat is zeker lang genoeg voor langzame processen om effect te hebben.

Het gevolg was dat gedurende een lange periode van 1840 tot 1980 vrijwel alle geologen uniformitaristen waren, die geloofden dat "het heden de sleutel is tot het verleden".

Synthese

Tenslotte werd duidelijk dat zowel langzame processen als snelle rampen een rol hebben gespeeld in de geschiedenis van de aarde.

Een belangrijke reden hiervoor is het besef dat inslagen van asteroïden, en enkele andere gebeurtenissen, de geschiedenis van de aarde hebben beïnvloed.

Einde van de dinosaurussen

Walter en Luis Alvarez suggereerden in 1980 dat een asteroïde van 10 kilometer (6,2 mijl) de Aarde 65 miljoen jaar geleden aan het eind van de Krijt-periode trof.

De inslag vaagde ongeveer 70% van alle soorten weg, waaronder de dinosauriërs, en liet bewijzen achter van de K/T-uitstervingsgebeurtenis. In 1990 werd bij Chicxulub op het schiereiland Yucatán in Mexico een kandidaat-krater van 180 kilometer lang ontdekt die de inslag markeerde.

Het enige debat is nu of het belangrijkste uitstervingsmechanisme de asteroïde-inslag was of het wijdverspreide vloedvulkanisme van de Deccan Traps (dat ongeveer in dezelfde tijd plaatsvond). Beide voorgestelde mechanismen zijn catastrofaal van aard, hoewel alleen de asteroïde-inslag plotseling was.

De waarneming van de Shoemaker-Levy 9 komeetbotsing met Jupiter illustreerde dat catastrofale gebeurtenissen wel degelijk voorkomen als natuurlijke gebeurtenissen.

Oorsprong van de maan

De hypothese van de reusachtige inslag houdt in dat de Maan is ontstaan uit de brokstukken van een botsing tussen de jonge Aarde en een protoplaneet ter grootte van Mars. Dit is de bevoorrechte wetenschappelijke hypothese voor de vorming van de Maan.

Vragen en antwoorden

V: Wat is catastrofisme?


A: Catastrofisme is de theorie dat plotselinge, gewelddadige en kortstondige gebeurtenissen de geschiedenis van de aarde hebben beïnvloed en tussen lange periodes van inactiviteit wereldwijde catastrofes hebben veroorzaakt.

V: Wie heeft de term "catastrofisme" bedacht en wanneer?


A: William Whewell bedacht de term "catastrofisme" in 1837.

V: Wat heeft Georges Cuvier bijgedragen aan de theorie van het catastrofisme?


A: Georges Cuvier, de directeur van het Muséum national d'histoire naturelle in Parijs, ondersteunde de theorie van het catastrofisme door bewijzen te tonen van het uitsterven van soorten in de gesteentelagen.

V: Wat is het verband tussen catastrofes en de veranderingen in de gesteenten en fossielen?


A: Catastrofes zijn volgens de catastrofetheorie de belangrijkste oorzaak van de veranderingen in gesteenten en fossielen.

V: Stelde Georges Cuvier een verklaring voor waarom latere soorten verschilden van vroegere soorten?


A: Nee, Georges Cuvier stelde geen verklaring voor waarom latere soorten verschilden van vroegere soorten.

V: Geloofde Georges Cuvier in evolutie?


A: Nee, Georges Cuvier verwierp het idee van evolutie als verklaring voor de verandering van soorten.

V: Bood Georges Cuvier een religieuze oplossing als alternatief voor evolutie?


A: Nee, Georges Cuvier bood geen religieuze oplossing als alternatief voor evolutie.

AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3