Ecgfrith van Northumbria

Vroeg leven

Ecgfrith was een jongere zoon van koning Oswiu van Northumbria en zijn vrouw Enfleda. Zij was de dochter van koning Edwin van Northumbria. Hij werd geboren rond 646. In 655 was hij tien jaar oud toen Penda van Mercia hem gijzelde. In 660, op vijftienjarige leeftijd, was Ecgfrith getrouwd met Etheldreda, de dochter van koning Anna van East Anglia. Zij was de weduwe van de prins Tondberht van de Zuid-Gyrwas. Hoewel ze getrouwd was, had ze haar maagdelijkheid behouden. Na haar huwelijk met Ecgfrith weigerde ze haar tweede huwelijk te consumeren en bleef ze maagd. Ze werd aangemoedigd door bisschop Wilfrid om celibatair te blijven. Dit veroorzaakte wrijving tussen Ecgfrith en bisschop Wilfrid.

Koning van Northumbria

In 660, kort na de dood van zijn vader, werd Ecgfrith koning van Northumbria. Ecgfrith vroeg bisschop Wilfrid om de koningin ervan te overtuigen dat het koninkrijk een erfgenaam nodig had. Hij betaalde de bisschop goud en een groot aantal huiden van land om haar te overtuigen, maar Etheldreda wilde niet van gedachten veranderen. Het huwelijk werd voor het einde van 672 ontbonden. Ethelreda mocht non worden. Ze trok zich terug in de Priorij van Coldingham en een jaar later werd ze abdis van Ely, die ze zelf had laten bouwen. Ecgfrith trouwde als zijn tweede vrouw Eormenburg. Zij en bisschop Wilfrid werden bittere vijanden.

In 672 kwamen de Picten in opstand en verwierpen de koning die de Northumbriërs daar op de troon hadden gezet. Ecgfrith stuurde zijn leger naar Pictland (Schotland) om hen te straffen. Hij versloeg de Picten en benoemde zijn ealdorman Beornheth tot heerser over hen. In 674 vielen Wulfhere van Mercia en zijn bondgenoten Northumbria aan. Wulfhere probeerde Lindsey terug te winnen. Maar Ecgfrith versloeg Wulfhere en liet hem schatting betalen. Wulfhere werd als koning van Mercia opgevolgd door zijn broer Aethelred in 675. Ecgfrith zorgde ervoor dat zijn zus Osthryth met Aethelred trouwde. Maar in 679 versloeg Aethelred Ecgfrith in de strijd bij de rivier de Trent. Om een bloedvete tussen de twee koninklijke families te voorkomen, greep Theodore, de aartsbisschop van Canterbury in om verder bloedvergieten te voorkomen. Hij zorgde voor een wapenstilstand tussen Northumbria en Mercia die 50 jaar duurde. Ecgfrith richtte zich vervolgens op de Britten van Rheged. Hij verdreef hen uit Noord-Engeland en naar Ierland. Daar werden ze huurlingen voor de Ierse koningen en begonnen ze ook de Engelse kust te overvallen. In 684 leidde Ecgfrith zijn legers tegen het koninkrijk Brega, ten noorden van het huidige Dublin in Ierland. Hij behaalde een overwinning en keerde terug naar Northumbria. Op dit punt is hij misschien te zelfverzekerd geworden. In 685 viel Ecgfrith opnieuw de Picten aan, maar deze keer werd hij verslagen en gedood. Op 20 mei 685 liepen zijn troepen in een hinderlaag bij Nechtansmere bij Forfar in Schotland. Ecgfrith en zijn tweede vrouw Eormenburg hadden geen kinderen. Ecgfrith werd opgevolgd door zijn halfbroer Aldfrith. Koningin Eormenburg trok zich terug in Carlisle abby.

Ecgfrith en de Kerk

In 674 had Ecgfrith aan Benedictus Biscop, een edelman uit Northumbrië, vijftig landerijen geschonken aan de monding van de rivier de Wear. Hierop werd het eerste van twee grote kloosters gebouwd. In 682 gaf koning Ecgfrith nog eens veertig hectare land aan Benedictus voor een tweede klooster. Het moest komen aan de monding van de rivier de Trent bij Jarrow. De twee kloosters werden als één gemeenschap bestuurd en werden Monkwearmouth-Jarrow Abbeys genoemd. Ze werden een centrum van geleerdheid en Bede schreef er de meeste van zijn werken. Ecgfrith was bij de inwijding van de abdij van Jarrow in 685, ongeveer een maand voor zijn dood.

Vanaf 669 was bisschop Wilfrid rechtstreeks betrokken bij elke schenking van land en geld aan de kerk door de Northumbrische koning en koninginnen. Hij werd daarbij zeer machtig en rijk. In 671 begon hij met de bouw van een grote kerk, die werd gefinancierd door plunderingen en geconfisqueerde Britse kerkgronden. Maar nadat koningin Etheldreda zich terugtrok in haar abdij verloor hij het grootste deel van zijn rijke mecenaat. De nieuwe koningin, Eormenburg, had geen liefde voor Wilfrid. Stephen of Ripon, de auteur van de achtste-eeuwse Vita Sancti Wilfrithi ("Leven van de heilige Wilfrid") beschuldigde haar ervan jaloers te zijn en niet het juiste respect te hebben voor de bisschop. In 678 verdreef koning Ecgfrith bisschop Wilfrid uit Northumbria. Bede gaf geen verklaring voor het verdrijven van Wilfrid, maar maakte duidelijk dat zijn sympathie bij de bisschop lag.