Fra Angelico (schilder-frater)

Fra Angelico (ca. 1395- 18 februari 1455), was een Italiaanse schilder uit de vroege Renaissance. Giorgio Vasari, die de Lives of the Artists schreef, zei dat hij "een zeldzaam en volmaakt talent" had.

Fra Angelico is bekend geweest onder veel verschillende namen. Toen hij geboren werd, werd hij Guido di Pietro genoemd. Mensen die hem kenden toen hij ouder was noemden hem Fra Giovanni da Fiesole (Broeder Johannes uit Fiesole). Toen Giorgio Vasari over hem schreef in Lives of the Artists, in de jaren 1500, was hij al bekend als Fra Giovanni Angelico (Broeder Giovanni die is als een Engel).

De Italianen noemen hem meestal il Beato Angelico (de Gezegende Angelico). Hij wordt al heel lang zo genoemd, omdat men dacht dat hij gezegend was door God die hem het talent van schilderen had gegeven, en ook omdat hij zo'n goede en heilige man was. De naam "Zalige Angelico" is nu officieel gemaakt, want in 1982 heeft Paus Johannes Paulus II hem "zaligverklaard", wat betekent dat hij nu op weg is om heilig verklaard te worden.

Vasari zegt over hem: "Het is onmogelijk genoeg goede dingen te zeggen over deze heilige vader, die zo nederig en bescheiden was in alles wat hij deed en zei, en wiens schilderijen werden geschilderd met zo'n knapheid en heilig geloof. "

Dit gezicht in de "Depositie van Christus" zou een zelfportret van Fra Angelico zijn.

Biografie

Vroege leven, circa 1385-1436

Fra Angelico werd geboren in Mugello bij Fiesole in Toscane, Italië, waarschijnlijk rond 1385-87 en stierf in Rome in 1455. Er is niets bekend over zijn ouders. Hij werd gedoopt als Guido of Guidolino.

In 1407 trad hij toe tot de Dominicaanse orde in Fiesole. In 1423, toen hij officieel broeder werd, veranderde hij zijn naam van Guido in Fra Giovanni (Broeder Johannes). (Mensen die tot een heilige orde worden toegelaten, nemen gewoonlijk een nieuwe naam aan.) Net als de andere "broeders" (broeders) van de Dominicaanse Orde droeg hij een wit gewaad en een zwarte mantel, en schoor hij een deel van zijn hoofd kaal.

Fra Angelico had een broer, Benedetto, die ook een Dominicaanse broeder was. Fra Benedetto schilderde verluchte manuscripten. Mogelijk heeft Fra Angelico ook geleerd manuscripten te schilderen. Het klooster van San Marco in Florence heeft verschillende manuscripten die hij geschilderd zou hebben. Hij had het erg druk met ander werk in de kloosters waar hij woonde, maar hij vond toch nog tijd om schilderijen te maken, die al snel beroemd werden. In januari en februari van 1418 werd hij betaald voor schilderijen die hij maakte in de kerk van Santo Stefano del Ponte.

Tussen 1418 en 1436 schilderde Fra Angelico een altaarstuk voor de kerk van Fiesole, dat beschadigd is geraakt. Door ouderdom is een deel van de verf losgeraakt, of verbleekt, en andere kunstenaars hebben een deel van Fra Angelico's werk overschilderd in een poging de schilderijen te herstellen. Het bovenste deel van het altaarstuk bevindt zich in de National Gallery, Londen. Het toont Christus in heerlijkheid, omringd door meer dan 250 figuren, en is een groot en prachtig werk. Het is beschreven als een van de beste werken in de galerij.

San Marco, Florence, 1436-1445

In 1436 werd in Florence een nieuw Dominicanenklooster van San Marco opgericht in enkele oudere kloostergebouwen. Fra Angelico was een van de broeders uit Fiesole die naar Florence verhuisden. Dit was een belangrijke verhuizing voor Fra Angelico omdat Florence al een groot aantal kunstenaars telde van wie hij kon leren. Het klooster had een zeer rijke "beschermheer van de kunsten", Cosimo de' Medici, die graag kunstwerken kocht voor zichzelf en voor zijn favoriete kerken. Cosimo nam de grootste van de kamers van de broeders, cellen genaamd, in het klooster, zodat hij een rustige plaats had om religieus na te denken. Op de muur van Cosimo's cel schilderde Fra Angelico een schilderij met de Magiërs in Bethlehem.

Cosimo nam Fra Angelico in dienst om meer schilderijen voor het klooster te maken. Alle cellen voor de broeders waren boven gebouwd rond de zijkanten van een vierkante binnenplaats met een tuin in het midden (een klooster genoemd). Op de muur boven aan de trap schilderde Fra Angelico een fresco van de engel Gabriël die de geboorte van Jezus aankondigt aan de Heilige Maagd Maria. Dit is een van zijn beroemdste schilderijen. Fra Angelico begon vervolgens in elk van de cellen van de monniken een schilderij te schilderen. Elke cel heeft een groot schilderij met een ronde bovenkant aan de muur naast het raam. Minstens zes van deze schilderijen zijn van de hand van Fra Angelico, en andere zijn gemaakt door kunstenaars die zijn schilderstijl kopieerden. Deze schilderijen moesten de broeders helpen bij hun gebeden.

In 1439 voltooide hij een van zijn beroemdste werken, namelijk het altaarstuk voor de San Marco kerk, waar de broeders hun eredienst houden. Het toont de Madonna met Kind op een troon, omringd door heiligen uit verschillende tijdperken, die allemaal samen zijn alsof ze in een kamer in de hemel staan, pratend over heilige dingen. Dit type schilderij, "Heilig Gesprek" genoemd, werd later zeer populair, maar dit is een van de eerste.

Het Vaticaan, 1445-1455

In 1445 stuurde paus Eugenius IV een bericht aan Fra Angelico om naar Rome te komen om de fresco's van de Kapel van het Heilig Sacrament in de Sint Pieter te schilderen. De kapel werd later afgebroken door paus Paulus III om plaats te maken voor de nieuwe Sint-Pietersbasiliek en Fra Angelico's werk ging verloren. Vasari zegt dat één van de pausen (het zou Eugenius of Paus Nichoas V kunnen zijn geweest) Fra Angelico vroeg of hij de zeer belangrijke baan van aartsbisschop van Florence wilde hebben. Maar Fra Angelico wilde zo'n hoge baan niet en hij stelde de naam van een andere broeder voor de positie voor. In 1447 ging Fra Angelico met zijn leerling, BenozzoGozzoli, naar de stad Orvieto om daar enkele schilderijen voor de kathedraal te maken. Een van zijn andere leerlingen heette Zanobi Strozzi, maar hij werd niet zo beroemd als Benozzo.

Van 1447 tot 1449 verbleef Fra Angelico weer in het Vaticaan, waar paus Nicolaas V een kleine kapel had laten bouwen waar hij privé kon bidden. De schilderijen die Fra Angelico en zijn leerlingen daar schilderden, zijn de levens van twee jonge heiligen, Sint Stefanus en Sint Laurentius, die beiden "martelaren" waren (ze werden gedood omwille van hun christelijk geloof). De kleine kapel, met zijn felle kleuren en versieringen van bladgoud, is als een juwelenkistje. Van 1449 tot 1452 was Fra Angelico terug in zijn oude klooster van Fiesole, waar hij de prior (de hoofdman) was. De leerlingen van Fra Angelico bleven waarschijnlijk in Rome om het werk aan de kapel af te maken.

Dood en zaligverklaring

In 1455 ging Fra Angelico terug naar Rome, waarschijnlijk om het werk in de kapel van Paus Nicolaas te bekijken. Hij stierf in het Dominicanenklooster en werd begraven in de kerk van Santa Maria sopra Minerva. Paus Johannes Paulus II verklaarde Fra Angelico zalig op 3 oktober 1982, waardoor hij officieel bekend werd als de "Zalige Angelico". In 1984 benoemde de paus hem tot patroon van katholieke kunstenaars.

Fra Angelico wilde nooit belangrijk zijn, en ook al was hij zo getalenteerd, hij plaatste zichzelf nooit boven andere mensen. Hij vond het zijn belangrijkste taak om voor anderen te zorgen. Hij bad altijd voordat hij zijn penselen ter hand nam om te schilderen, en hij bracht later nooit veranderingen aan in zijn schilderijen, omdat hij geloofde dat de Heilige Geest hem leidde. Hij schilderde een groot aantal taferelen van de Kruisiging en hij huilde altijd terwijl hij ze schilderde.

De woorden op zijn graf zeggen:

"Als je me prijst, zeg dan niet dat ik een beroemde schilder ben.

Zeg in plaats daarvan dat ik uit liefde voor Jezus alles wat ik had aan de armen heb gegeven.

De dingen die op Aarde belangrijk lijken, zijn niet de dingen die in de Hemel belangrijk zijn.

Ik ben Broeder John, uit Florence, de bloem van Toscane.

De "Annunciatie" in San Marc's klooster

De Madonna en het kind in majesteit met heiligen in een fresco in San Marco, Florence. Twee van de heiligen zijn Dominicaanse broeders zoals Fra Angelico.

De gekruisigde Christus

Over Fra Angelico's schilderijen

Fra Angelico werkte in een tijd waarin de schilderstijl in een staat van verandering was. De veranderingen waren honderd jaar voor zijn tijd begonnen met de werken van Giotto. Fra Angelico zou de beroemde schilderijen van het "Leven van de Heilige Franciscus" hebben gezien die Giotto maakte voor de kerk van Santa Croce in Florence. In Giotto's schilderijen zien de figuren er realistischer, solider en levensechter uit dan in de schilderijen van andere schilders uit de jaren 1300. Giotto was ook zeer goed in het schilderen van de emoties op de gezichten van mensen en de handelingen die lieten zien hoe ze zich voelden. Zijn werk was van grote invloed op iedere kunstenaar die het zag.

Tegelijkertijd wilden rijke opdrachtgevers als Cosimo de Medici graag pronken met hun rijkdom. Zij deden dit vaak door schilderijen te bestellen met veel felle kleuren en echt gouden achtergronden. De rode kleur die "vermiljoen" werd genoemd, was een van de duurste. Maar de duurste kleur was een prachtig blauw dat werd gemaakt door een halfedelsteen, Lapis lazuli genaamd, fijn te malen. Dit type schilderij wordt "Internationale Gotiek" genoemd. Sommige kunstenaars uit Fra Angelico's tijd waren bedreven in het maken van schilderijen die zeer rijke mensen gelukkig zouden maken. Maar andere schilders, zoals Masaccio, waren volgelingen van Giotto en schilderden op een zeer sobere manier.

Fra Angelico was in staat om op beide manieren te schilderen. Als de Paus of een rijke familie een altaarstuk of een fresco wilde met goud en dure felle kleuren, dan kon Fra Angelico dat doen. Maar zijn beroemdste schilderijen hebben geen goud en geen felle kleuren. Het zijn de eenvoudige, zachte schilderijen van het leven van Jezus die hij maakte voor de broeders in hun cellen in San Marcos.

San Marco, Florence, De dag des oordeels. Dit paneel is het bovenste deel van een altaarstuk. Het heeft dure kleuren en goud, wat aantoont dat het betaald werd door een rijke opdrachtgever.

Galerij

Deze galerij toont verhalen uit het leven van Jezus. De vierkante schilderingen zijn in tempera. Ze zijn allemaal onderdelen van een groot altaarstuk en zijn ongeveer 25 cm breed. De "tondo" (rond schilderij) is een klein altaarstuk van ongeveer 1,4 meter breed. Alle schilderingen met gewelfde bovenkanten zijn fresco's en werden geschilderd voor de broeders Dominicanen.