Muhammad Yunus

Vroege leven

Muhammad Yunus werd geboren op 28 juni 1940. Hij was het derde kind geboren in een moslim familie in het dorp Bathua in de buurt van de Boxihrat Road in Hathazari, Bangladesh (Bangladesh heette Brits India in die tijd). Er werden nog zes kinderen geboren in Muhammads gezin, dus negen in totaal. Zijn vader heette Hazi Dula Mia Shoudagar, en werkte als juwelier. Zijn moeder heette Sofia Khatun. Zijn vroege kinderjaren bracht hij door in zijn dorp. In 1944 verhuisde zijn familie naar de stad Chittagong, en ging hij naar de Lamabazar Lagere School. In 1949 kreeg zijn moeder een geestesziekte. Muhammad ging naar de Chittagong Collegiate School en werd de 16e beste leerling van de 39.000 in Oost Pakistan. Tijdens zijn schooljaren was hij padvinder en reisde in 1952 naar West-Pakistan en India, en in 1955 naar Canada om Jamborees bij te wonen. Toen Yunus studeerde aan het Chittagong College won hij prijzen voor toneelspelen. In 1957 begon hij te studeren aan het departement economie van de Universiteit van Dhaka. Het Chittagong College verleende hem een BA in 1960, en een MA in 1961.

Na zijn MA-studie ging Yunus werken bij het Bureau voor Economie als onderzoeksassistent voor professor Nurul Islam en Rehman Sobhan. In 1961 kreeg hij werk als docent economie in het Chittagong College. In die tijd begon hij een verpakkingsfabriek. In 1965 kreeg hij een Fulbright beurs om in de Verenigde Staten te studeren. Hij behaalde zijn doctoraat in de economie aan de Vanderbilt Universiteit in de Verenigde Staten in 1969. Van 1969 tot 1972 was Yunus assistent-professor in de economie aan de Middle Tennessee State University in Murfreesboro, Tennessee.

Tijdens de bevrijdingsoorlog van Bangladesh in 1971, begonnen Yunus en andere mensen uit Bangladesh die in de Verenigde Staten woonden een burgercomité en bestuurden het Bangladesh Informatie Centrum om hulp te vinden voor de oorlog. Hij publiceerde de Bangladesh Nieuwsbrief vanuit zijn huis in Nashville. Na de oorlog keerde Yunus terug naar Bangladesh en kreeg een baan bij de regerings Planning Commissie die gecontroleerd werd door Nurul Islam. Hij vond de baan saai en nam een baan aan de Chittagong Universiteit als hoofd van de economische afdeling. Nadat hij de hongersnood van 1974 in Bangladesh had meegemaakt, werkte hij aan armoedebestrijding en startte hij een onderzoeksproject om mensen die op het platteland woonden te helpen. In 1975 startte hij een Nabajug Tebhaga Khamar (nieuw tijdperk drie delige boerderij) die de regering het "Packaged Input Programme" noemde. Yunus en zijn vrienden begonnen het Gram Sarkar (het dorpsbestuur) programma om het boerderijproject beter te maken. Ziaur Rahman, (de president van Bangladesh aan het eind van de jaren 1970), was verantwoordelijk voor het opstarten van 40.392 dorpsbesturen (gram sarkar) in 2003. Op 2 augustus 2005 had het Hooggerechtshof, na een verzoekschrift van de Bangladesh Legal Aids and Services Trust (BLAST), Gram Sarkar onwettig en ongrondwettelijk verklaard.

Muhammad Yunus op de Chittagong Collegiate School, tijdens een bezoek aan de school in 2003.

Grameen Bank

In 1976 bezocht Yunus de armste huishoudens in het dorp Jobra bij de universiteit van Chittagong. Hij ontdekte dat zeer kleine leningen veel hulp konden zijn voor een arm persoon. Sommige vrouwen in Jobra maakten bamboe meubels en moesten leningen nemen om bamboe te kopen, maar al hun winst werd besteed aan de leningen. De eerste lening die Muhammad Yunus gaf was 27,00 dollar uit zijn zak. Deze 27 dollar werd uitgeleend aan 42 vrouwen in het dorp, die elk een winst van 00,02 dollar maakten met de lening

In december 1976 gaf de overheidsbank Janata Bank Yunus een lening die hij kon gebruiken om veel kleine leningen te verstrekken aan zeer arme mensen. Zijn groep kreeg meer leningen van andere banken en tegen 1982 hadden 28.000 mensen een baan bij Grameen. Op 1 oktober 1983 werd Grameen een volwaardige bank en omgedoopt tot de Grameen Bank (Dorpsbank) om leningen te geven aan arme Bangladeshi's. Yunus en zijn werknemers werden bedreigd en vrouwen werd verteld dat ze geen islamitische begrafenis zouden krijgen als ze geld leenden van de Grameen Bank, maar ze hebben vele, vele leningen gegeven aan arme mensen. In juli 2007 had de Grameen Bank 6,38 miljard dollar geleend aan 7,4 miljoen mensen. De bank leent geld aan "solidariteitsgroepen". Deze kleine groepen krijgen samen een lening en als één persoon niet kan betalen, betaalt de rest van de groep voor de lening.

De Grameen Bank richtte in de jaren tachtig andere groepen op om dingen te doen als het schoonhouden van visvijvers en het bouwen van irrigatiepompen. In 1989 begonnen deze groepen hun eigen naam te krijgen. Het visserijproject werd Grameen Motsho (Grameen Fisheries Foundation) en het irrigatieproject werd Grameen Krishi (Grameen Agriculture Foundation). De Grameen-groep is uitgegroeid tot vele groepen met winstoogmerk en zonder winstoogmerk, zoals de Grameen Trust, het Grameen Fund, Grameen Software Limited, Grameen CyberNet Limited, Grameen Knitwear Limited, Grameen Telecom, en Grameenphone (GP) (Grameenphone is de grootste telefoonmaatschappij in de particuliere sector in Bangladesh). Het "Village Phone"-project (Polli Phone) van Grameenphone heeft het sinds maart 1997 mogelijk gemaakt dat 260.000 arme mensen in meer dan 50.000 dorpen een mobiele telefoon bezitten.

De Grameen-ideeën zijn toegepast in vele landen over de hele wereld, zoals de Verenigde Staten. Meer dan 94% van de Grameen-leningen zijn verstrekt aan vrouwen, die minder geld hebben en meer aan hun gezin geven. Voor zijn werk met de Grameen Bank werd Yunus in 2001 benoemd tot Ashoka: Innovators for the Public Global Academy Member.

Grameen Bank hoofdkantoor in Mirpur-2, Dhaka

Awards

Muhammad Yunus kreeg de Nobelprijs voor de Vrede 2006, samen met de Grameen Bank, voor hun inspanningen om economische en sociale ontwikkelingen te creëren. Het Noorse Nobelcomité zei:

Muhammad Yunus heeft zich een leider getoond die erin geslaagd is visies om te zetten in praktische actie ten bate van miljoenen mensen, niet alleen in Bangladesh, maar ook in vele andere landen. Leningen verstrekken aan arme mensen zonder enige financiële zekerheid leek een onmogelijk idee. Van een bescheiden begin drie decennia geleden heeft Yunus, in de eerste plaats via de Grameen Bank, micro-krediet ontwikkeld tot een steeds belangrijker instrument in de strijd tegen armoede.

Muhammad Yunus was de eerste Bangladeshi en derde Bengaal die ooit een Nobelprijs kreeg. Nadat hij op de hoogte was gebracht van de belangrijke prijs, zei Yunus dat hij een deel van zijn deel van het prijzengeld van 1,4 miljoen dollar zou gebruiken om een bedrijf op te richten dat goed voedsel maakt dat de armen zich kunnen veroorloven en de rest zou gaan naar het starten van een oogziekenhuis voor de armen in Bangladesh.

De voormalige president van de VS, Bill Clinton, was een van de mensen die zeiden dat de Nobelprijs naar Muhammed Yunus zou moeten gaan. Hij zei dit in Rolling Stone magazine en in zijn autobiografie: My Life. In een toespraak aan de Universiteit van Californië, Berkeley in 2002, zei President Clinton dat Dr. Yunus "een man was die al lang geleden de Nobelprijs had moeten winnen [en] ik zal dat blijven zeggen totdat ze hem eindelijk geven".

Hij heeft vele andere prijzen gewonnen, zoals de Ramon Magsaysay Award, de Wereldvoedselprijs de Sydney Vredesprijs, de Four Freedoms Award in de categorie Vrijheid van gebrek in 2006, en de Ecuadoraanse Vredesprijs in december 2007. Dr. Yunus heeft 26 eredoctoraten ontvangen, en 15 speciale onderscheidingen. De regering van Bangladesh heeft een postzegel gemaakt ter ere van zijn Nobelprijs. In januari 2008 riep Houston, Texas 14 januari uit tot "Muhammad Yunus Day".

Politiek

In 2006 probeerden dokter Yunus en andere belangrijke mensen, zoals professor Rehman Sobhan, rechter Muhammad Habibur Rahman, dokter Kamal Hossain, Matiur Rahman, Mahfuz Anam en Debapriya Bhattchariya, goede mensen te vinden om voor de regering te kiezen. Yunus dacht erover om zelf in de regering te gaan dat jaar. Op 11 februari 2007 schreef Yunus een brief, gepubliceerd in de Bangladeshi krant Daily Star, en hij vroeg wat mensen dachten van het creëren van een goede regering. In de brief werd iedereen gevraagd ideeën hiervoor aan te dragen en hem hulp aan te bieden. Dr. Yunus richtte op 18 februari 2007 een politieke groep op met de naam Citizens' Power (Nagorik Shakti). Er werd gespeculeerd dat het leger een stap van Yunus in de politiek steunde, maar op 3 mei stopte Yunus de groep na een ontmoeting met Fakhruddin Ahmed (regeringspoliticus).

Op 18 juli 2007 richtten Nelson Mandela, Graça Machel en Desmond Tutu in Johannesburg, Zuid-Afrika, een groep wereldleiders op om de wereld te helpen. Nelson Mandela kondigde deze nieuwe groep, The Global Elders, aan in een toespraak die hij hield op zijn 89ste verjaardag. Aartsbisschop Tutu zal als voorzitter van The Elders fungeren. Yunus is een van de eerste leden van deze groep. Andere leden zijn Machel, Kofi Annan, Ela Bhatt, Gro Harlem Brundtland, Jimmy Carter, Li Zhaoxing, en Mary Robinson. De Elders worden gefinancierd door enkele van de eerste leden, zoals Richard Branson, Peter Gabriel, Ray Chambers, Michael Chambers, Bridgeway Foundation, Pam Omidyar, Humanity United, Amy Robbins, Shashi Ruia, Dick Tarlow, en The United Nations Foundation.

Professor Yunus Familie

In 1967 studeerde Yunus aan de Vanderbilt Universiteit. Hij ontmoette er Vera Forostenko, een studente Russische literatuur. Vera is de dochter van Russische immigranten in Trenton, New Jersey in de Verenigde Staten. Zij trouwden in 1970. Yunus huwelijk met Vera eindigde een paar maanden na de geboorte van hun dochtertje, Monica Yunus (geb. 1979 Chittagong). Vera keerde terug naar New Jersey en zei dat Bangladesh geen goede plaats was om een baby op te voeden. Na enige tijd trouwde Yunus met Afrozi Yunus, die onderzoeker natuurkunde was aan de universiteit van Manchester. Zij werd benoemd tot professor in de natuurkunde aan de Jahangirnagar Universiteit. Hun dochter Deena Afroz Yunus werd geboren in 1986.

De broer van Yunus, Muhammad Ibrahim, is hoogleraar natuurkunde aan de universiteit van Dhaka en de oprichter van het Centrum voor massaonderwijs in de wetenschap (CMES). Zij onderwijzen wetenschap aan meisjes in dorpen. Zijn jongere broer Muhammad Jahangir is een populaire televisiepresentator. Yunus oudste dochter, Monica, is een sopraanzangeres in New York City.

Boeken

Door Muhammad Yunus

Op Muhammad Yunus

Verwante pagina's

• Lijst van Nobelprijswinnaars per land
• Grameen Bank
• Bangladesh