Salvador Luria
Salvador Edward Luria (Turijn, Italië, 13 augustus 1912 - Lexington, Massachusetts, 6 februari 1991) was een Italiaanse microbioloog.
Hij won in 1969 de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde voor zijn pionierswerk met Max Delbrück en Alfred Hershey aan fagen in de moleculaire biologie.
Biografie
Luria werd geboren als Salvatore Edoardo Luria in Turijn, Italië, in een invloedrijke Italiaanse Sefardisch-Joodse familie. Hij bezocht de medische faculteit van de universiteit van Turijn. Daar ontmoette hij twee andere toekomstige Nobelprijswinnaars: Rita Levi-Montalcini en Renato Dulbecco.
In Rome maakte hij kennis met de theorieën van Max Delbrück over het gen als molecuul en begon hij methoden te formuleren om de genetische theorie te toetsen met bacteriofagen, virussen die bacteriën infecteren.
In 1938 kreeg hij een beurs om in de Verenigde Staten te studeren, waar hij wilde samenwerken met Delbrück. Kort nadat Luria de beurs had ontvangen, verbood het fascistische regime van Benito Mussolini Joden academische onderzoeksbeurzen.
Zonder financieringsbronnen voor werk in de VS of Italië, verliet Luria zijn vaderland in 1938 voor Parijs, Frankrijk. Toen de nazi-Duitse legers Frankrijk binnenvielen in 1940, vluchtte Luria op de fiets naar Marseille, waar hij een immigratievisum voor de Verenigde Staten kreeg.
Faagonderzoek
Luria arriveerde op 12 september 1940 in New York City en veranderde al snel zijn voor- en achternaam. Met de hulp van de natuurkundige Enrico Fermi, die hij kende van zijn tijd aan de universiteit van Rome, kreeg Luria een beurs aan de Columbia University. Al snel ontmoette hij Delbrück en Hershey, en zij werkten samen aan experimenten in het Cold Spring Harbor Laboratorium en in het lab van Delbrück aan de Vanderbilt Universiteit.
Zijn beroemde experiment met Delbrück in 1943, bekend als het Luria-Delbrück experiment, toonde aan dat overerving bij bacteriën eerder volgens Darwiniaanse dan Lamarckiaanse principes verloopt en dat willekeurig optredende gemuteerde genen toch virale resistentie kunnen geven zonder dat het virus aanwezig is. Het idee dat natuurlijke selectie invloed heeft op bacteriën heeft ingrijpende gevolgen; het verklaart bijvoorbeeld hoe bacteriën antibioticaresistentie ontwikkelen.
Van 1943 tot 1950 werkte hij aan de Indiana University in Bloomington. Zijn eerste afgestudeerde student was James D. Watson, die later samen met Francis Crick de structuur van DNA ontdekte. In januari 1947 werd Luria genaturaliseerd tot Amerikaans staatsburger.
In 1950 verhuisde Luria naar de Universiteit van Illinois in Urbana-Champaign. Terwijl hij onderzocht hoe een cultuur van E. coli de productie van fagen kon stoppen, ontdekte Luria dat specifieke bacteriestammen enzymen produceren die DNA op bepaalde sequenties doorknippen. Deze enzymen werden bekend als restrictie-enzymen en ontwikkelden zich tot een van de belangrijkste moleculaire hulpmiddelen in de moleculaire biologie.
