Costa Rica | land in Midden-Amerika

Geschiedenis

Precolumbiaanse periode

De inheemse bevolking van Costa Rica behoort tot het Tussengebied. Dit Tussengebied is het gebied waar de Meso-Amerikaanse en Andes-culturen zich vermengden. Het land werd beïnvloed door verschillende Chibcha sprekende inheemse volkeren.

De invloed van de cultuur van de inheemse volkeren op het moderne Costa Rica is gering geweest. Het land had aanvankelijk geen sterke inheemse beschaving. Het grootste deel van de inheemse bevolking werd opgenomen in de Spaanse kolonie. Er zijn nog enkele kleine inheemse groepen. De grootste zijn de Bribri- en Boruca-stammen in het zuiden van Costa Rica.

Spaanse kolonisatie

Christoffel Columbus voer tijdens zijn laatste reis in 1502 naar de oostkust van Costa Rica. Hij maakte melding van grote hoeveelheden gouden sieraden bij de inheemse bevolking.

Tijdens de koloniale periode was Costa Rica de meest zuidelijke provincie van het Kapittelgeneraal van Guatemala. Maar het bestuurde zichzelf vooral als onderdeel van het Spaanse Rijk. De afstand van Costa Rica tot de hoofdstad in Guatemala, het wettelijke verbod op handel met het onderkoningdom Nieuw-Granada en het gebrek aan goud en zilver maakten Costa Rica tot een arme, weinig bevolkte regio van het Spaanse Rijk. Costa Rica werd door een Spaanse gouverneur in 1719 "de armste en ellendigste Spaanse kolonie in heel Amerika" genoemd.

De armoede van Costa Rica kwam ook doordat er niet genoeg inheemse mensen beschikbaar waren voor de slavernij. De meeste Costa Ricaanse kolonisten moesten op hun eigen land werken. Er waren geen grote haciënda's (plantages). Om al deze redenen werd Costa Rica niet gewaardeerd en vergeten door de Spaanse Kroon. Het moest zich op eigen kracht ontwikkelen.

Costa Rica werd een "plattelandsdemocratie" zonder onderdrukte mestiezen of inheemse klasse. Het duurde niet lang voordat de Spaanse kolonisten naar de heuvels trokken, waar zij een rijke vulkanische bodem en een beter klimaat vonden.

Onafhankelijkheid

Costa Rica heeft nooit gevochten voor onafhankelijkheid van Spanje. Op 15 september 1821, na de laatste Spaanse nederlaag in de Mexicaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1810-21), verklaarden de autoriteiten in Guatemala heel Midden-Amerika onafhankelijk. Die datum wordt in Costa Rica nog steeds gevierd als Onafhankelijkheidsdag.

Costa Rica sloot zich aan bij het Eerste Mexicaanse Rijk van Agustín de Iturbide. Na de ineenstorting daarvan in 1823 werd Costa Rica een provincie van de nieuwe Federale Republiek Midden-Amerika. deze bestond van 1823 tot 1839. Het had een zeer los gezag over zijn provincies, vooral over het arme en afgelegen Costa Rica.

In 1824 werd de Costa Ricaanse hoofdstad verplaatst naar San José. Dit leidde tot een korte strijd met de oude hoofdstad Cartago.

Terwijl burgeroorlogen gebruikelijk waren in de Federale Republiek Midden-Amerika, was Costa Rica grotendeels vreedzaam.

In 1838 riep Costa Rica zichzelf formeel uit tot een onafhankelijk land. De lokale bevolking was weinig trouw aan de federale regering in Guatemala. Vanaf de koloniale tijd tot nu toe is de onwil van Costa Rica om zich politiek te verbinden met de rest van Midden-Amerika een belangrijke hinderpaal geweest voor pogingen tot grotere regionale integratie.

Economische groei

Koffie werd voor het eerst aangeplant in Costa Rica in het begin van de 19e eeuw. In 1843 werd de koffie voor het eerst naar Europa verscheept. Het werd Costa Rica's eerste grote exportproduct. Koffie zou tot in de 20e eeuw Costa Rica's grootste exportproduct blijven.

De meeste geëxporteerde koffie werd per ossenkar vervoerd naar de haven van Puntarenas in de Stille Oceaan. Aangezien de belangrijkste afzetmarkt voor de koffie in Europa lag, werd het al snel een hoge prioriteit om een transportroute te ontwikkelen van het Centrale Plateau naar de Atlantische Oceaan. Daartoe vroeg de Costa Ricaanse regering in de jaren 1870 aan de Amerikaanse zakenman Minor C. Keith om een spoorweg aan te leggen naar de Caribische haven Limón. Ondanks enorme problemen met de aanleg, ziekte en financiering werd de spoorweg in 1890 voltooid.

De meeste Afro-Costa Ricanen zijn afkomstig van Jamaicaanse immigranten die aan de spoorweg werkten. Amerikaanse veroordeelden, Italianen en Chinese immigranten werkten ook mee aan de aanleg van de spoorlijn.

In ruil voor de aanleg van de spoorlijn gaf de Costa Ricaan Keith grote hoeveelheden land en een pachtcontract op de treinroute, die hij gebruikte om bananen te produceren en naar de Verenigde Staten te exporteren. Hierdoor werden bananen de grootste exportproducten. De United Fruit Company begon een belangrijke rol te spelen in de nationale economie.

20e eeuw

Costa Rica heeft meer vrede en politieke stabiliteit gekend dan andere Latijns-Amerikaanse landen.

Maar in 1917-19 regeerde generaal Federico Tinoco Granados als militair dictator totdat hij werd omvergeworpen. De impopulariteit van Tinoco's regering leidde tot een aanzienlijke afname van de omvang, rijkdom en politieke invloed van het Costa Ricaanse leger.

In 1948 leidde José Figueres Ferrer een gewapende opstand tussen de vorige president Rafael Ángel Calderón Guardia (hij was president tussen 1940 en 1944) en Otilio Ulate Blanco. Met meer dan 2000 doden was de 44 dagen durende Costa Ricaanse Burgeroorlog de bloedigste gebeurtenis in Costa Rica in de 20e eeuw.

De zegevierende rebellen vormden een regering die het leger afschafte. Zij zag toe op de opstelling van een nieuwe grondwet door een democratisch verkozen vergadering. Na deze hervormingen gaf de junta op 8 november 1949 haar macht over aan de nieuwe democratische regering. Figueres werd daarna een nationale held en won in 1953 de eerste democratische verkiezingen onder de nieuwe grondwet. Sindsdien heeft Costa Rica 14 presidentsverkiezingen gehouden, de laatste in 2014. Alle verkiezingen werden door de internationale gemeenschap als vreedzaam en transparant beschouwd.

 
Historische site van Ujarrás in de Orosí-vallei, provincie Cartago. De koloniale kerk werd gebouwd tussen 1686 en 1693.  

Geografie

Costa Rica ligt op de Centraal-Amerikaanse landengte. Het ligt tussen 8° en 12° noorderbreedte en 82° en 86° westerlengte. Het grenst in het oosten aan de Caribische Zee en in het westen aan de Stille Oceaan. Het heeft in totaal 1.290 kilometer kustlijn. Costa Rica grenst ook aan Nicaragua in het noorden (309 km) en aan Panama in het zuidoosten (639 km). In totaal heeft Costa Rica 51.100 vierkante kilometer en 589 vierkante kilometer territoriale wateren.

Het hoogste punt van het land is Cerro Chirripó, op 3.819 meter. Het grootste meer van Costa Rica is het Arenalmeer.

Klimaat

Costa Rica ligt tussen 8 en 12 graden ten noorden van de evenaar. Het klimaat is het hele jaar door tropisch. Het land kent vele microklimaten, afhankelijk van de hoogte, de regenval en de geografie van elke regio.

De seizoenen van Costa Rica worden bepaald door de hoeveelheid regen die er valt. Het heeft niet de vier seizoenen die andere landen hebben. Het jaar kan worden verdeeld in twee seizoenen: het droge seizoen (bekend als zomer) en het regenseizoen (bekend als winter). De "zomer" begint in december en eindigt in april. De "winter" begint in mei en eindigt in november. In deze periode regent het in sommige streken constant.

De plaats waar de meeste regen valt is het Caribisch gebied. Er valt jaarlijks meer dan 5.000 mm regen. De vochtigheid is hier ook hoger. De gemiddelde jaarlijkse temperatuur aan de kust is ongeveer 27 °C (81 °F). 20 °C (68 °F) in de dichtstbevolkte gebieden, en minder dan 10 °C (50 °F) op de hoogste bergen.

 Er zijn veel nationale parken in Costa Rica, waaronder het Nationaal Park Manuel Antonio.

Planten en dieren

In Costa Rica leven veel planten en dieren. Het land heeft slechts ongeveer 0,25% van de landoppervlakte van de wereld, maar het heeft 5% van de biodiversiteit van de wereld. Bijna 25% van het landoppervlak van Costa Rica bestaat uit nationale parken en beschermde gebieden. Dit is het grootste percentage beschermde gebieden ter wereld.

Costa Rica heeft met succes de ontbossing teruggedrongen. Van 1973 tot 1989 had het een van de ergste ontbossingspercentages ter wereld. Maar in 2005 was het bijna nul.

Het Corcovado Nationaal Park staat bij ecologen internationaal bekend om zijn biodiversiteit. Bezoekers kunnen er veel verschillende soorten dieren zien. Een voorbeeld zijn de grote katten en tapirs. Corcovado is het enige park in Costa Rica waar alle vier de Costa Ricaanse apen voorkomen. Dit zijn de witkopkapucijner, de brulaap, de bedreigde Geoffroy's spinaap en het Centraal-Amerikaanse doodshoofdaapje. Het doodshoofdaapje komt alleen voor aan de Pacifische kust van Costa Rica en een klein deel van Panama.

In Tortuguero National Park leven spin-, brul- en kapucijnerapen. Het is ook het thuis van de drievingerige luiaard en de tweevingerige luiaard. Er leven 320 soorten vogels en vele reptielen. De bedreigde groene schildpad broedt er jaarlijks en is de belangrijkste broedplaats voor deze soort. Reuzenschildpadden, karetschildpadden en karetschildpadden nestelen hier ook.

Het Monteverde Cloud Forest Reserve herbergt bijna 2000 plantensoorten. Waaronder veel orchideeën. Er leven ook meer dan 400 soorten vogels. Er zijn hier meer dan 100 soorten zoogdieren.

Costa Rica is een centrum van biologische diversiteit voor reptielen en amfibieën. Ze hebben er de snelst lopende hagedis ter wereld, de rugstaartleguaan (Ctenosaura similis).

 
Boomkikker met rode ogen (Agalychnis callidryas)  

Provincies, kantons en districten

Volgens artikel 168 van de grondwet van Costa Rica zijn de politieke indelingen onderverdeeld in 3 groepen: provincies, kantons en districten. Costa Rica heeft zeven provincies. De provincies zijn onderverdeeld in 81 kantons. Het kanton wordt bestuurd door een burgemeester. Burgemeesters worden om de vier jaar democratisch gekozen door de bevolking van het kanton. Er zijn geen provinciale wetgevende lichamen. De kantons zijn verder onderverdeeld in 463 districten.

De provincies zijn:

1.	Alajuela	(Midden-Noord)
2.	Cartago	(East Central Valley)
3.	Guanacaste	(Noordelijke Stille Oceaan)
4.	Heredia	(Midden-Noord)
5.	Limón	(Caribische Kust)
6.	Puntarenas	(Midden- en Zuid-Pacific)
7.	San José	(Centrale Vallei)

 
La Sabana Park in San José  

Sport

Costa Rica nam voor het eerst deel aan de Olympische Zomerspelen in 1936 met de schermer Bernardo de la Guardia. De eerste deelname aan de Olympische Winterspelen was in 1980 met de skiër Arturo Kinch. Alle vier de Olympische medailles van Costa Rica werden gewonnen door de zussen Silvia en Claudia Poll in het zwemmen. Claudia won de enige gouden medaille van het land in 1996.

Het voetbal is de populairste sport in Costa Rica. Het nationale team heeft aan vier FIFA-wereldbekertoernooien deelgenomen. In 2014 bereikte het voor het eerst de kwartfinales. De beste prestatie in de regionale CONCACAF Gold Cup was de tweede plaats in 2002.

 
Michael Umaña (rood) op het wereldkampioenschap voetbal 2014  

Gerelateerde pagina's

• Costa Ricaans volk
• Costa Rica op de Olympische Spelen
• Costa Rica's nationale voetbalteam
• Lijst van rivieren in Costa Rica