Oude Egyptische landbouw
De Egyptische landbouw in de oudheid was waarschijnlijk de eerste die op grote schaal werd beoefend. Zij verbouwden basisvoedselgewassen. Hiertoe behoorden granen als emmer (een tarwesoort) en gerst. Het vroegste bewijs van irrigatie in het Nijlgebied dateert van ongeveer 3100 v. Chr.
Ze verbouwden ook vlas voor kleding en olie. Boomgaarden en groentetuinen waren ook gebruikelijk. In tegenstelling tot andere gewassen werden deze niet verbouwd in de gebieden die elk jaar door de Nijl overstroomd werden. Landbouw was de basis van de oude Egyptische economie. Het gaf werk en voedsel aan de bevolking. Het was een bron van rijkdom voor de elite van Egypte. Egypte was de korenschuur (belangrijkste leverancier van voedsel) voor een groot deel van de oude wereld.
Grafkamer van Sennedjem: ploegende boer, 1200 v.Chr.
Geografie
De geografie van het oude Egypte verschilde van die in andere delen van het Middellandse-Zeegebied, waar de winters regenachtig en de zomers heet en droog waren. In Egypte werd het grootste deel van de landbouw bedreven in het dal van de Nijl en de Nijldelta. Egypte kende weinig regenval en het land moest worden geïrrigeerd. Dit gebeurde vanuit de Nijl, hetzij wanneer deze overstroomd was, hetzij op normale wijze.
De Nijl begon te stijgen in de zomer en daalde weer in de late herfst. Het groeiseizoen viel in de wintermaanden. Het werd Sha-et (het groeiseizoen) genoemd. Het tweede seizoen werd P'ru-et (het droge seizoen) genoemd. Dit is het hete droge seizoen waarin het graan werd geoogst en opgeslagen. Het derde seizoen, She (zee) was de maanden waarin de Nijl overstroomde. Elk seizoen was ongeveer vier maanden lang. De vruchtbare Nijlvallei is ongeveer 760 mijl lang en ongeveer 14 mijl breed. De rest van Egypte is woestijn.
Dit systeem maakte één oogst per jaar mogelijk. Een korter landbouwseizoen betekende dat er meer arbeiders beschikbaar waren voor de bouw van gebouwen zoals tempels en andere koninklijke gebouwen. Arbeiders werden ook ingezet voor irrigatieprojecten het hele jaar door. Water werd meestal met de hand op de schouders van mannen gedragen met behulp van jukken.
Kaart uit 1805 waarop de Nijlvallei en -delta in detail zijn aangegeven
Gewassen
Om te planten, groeven ze een gat in de grond, en stopten een zaadje in elk gat. Zij gebruikten ploegvoren. Ze verbouwden tarwe, gerst, groenten, vijgen, meloenen, granaatappels en wijnstokken. Gewassen waren zeer belangrijk voor de Egyptenaren. Zij verbouwden sla, komkommer, tarwe, gerst, vijgen, granaatappel en bonen. Shemu was het oogstseizoen. Peret was het groeiseizoen. Akhet was het overstromingsseizoen. In oktober liet de rivier de Nijl een laag aarde achter. Kemet is achtergelaten door overstromingen. Ze verbouwden hun gewassen aan de rand van de oever van de Nijl, wachtten dan tot de Nijl overstroomde en dan was er alleen nog grond over om hun gewassen te planten.
Oogst
Het oogstseizoen werd Shemu genoemd. De maaiers sneden het graan met houten sikkels die scherpe vuurstenen hadden. Het vee vertrapte het gemaaide graan. Ze gooiden het graan in de lucht zodat de wind het nutteloze kaf wegblies. Het was zwaar en langzaam. De oogst vond plaats in de lente en eindigde in mei. Families huurden arbeiders om het werk te doen. Iedereen deed mee aan de oogst. Boeren moesten ruilen. Velen van hen oogstten gewassen om te ruilen voor spullen en dieren die ze nodig hadden om meer gewassen te planten.
Graanoogst
Gereedschap
De oude Egyptenaren beschikten over werktuigen als schepjes om te wieden, matten, sikkels met vuurstenen bladen en ploegen. Al deze werktuigen waren eenvoudig en met de hand gemaakt. De Egyptische ploeg had een klein blad, maar sneed de grond niet door.
Shadufs
Een Shaduf is een voorwerp dat wordt gebruikt om water uit de rivier de Nijl op te vangen. De Shaduf werkt door aan de voorkant aan het touw te trekken en aan de achterkant zit een gewicht om te voorkomen dat hij naar voren valt. Shadufs worden gebruikt om het water uit de Nijl te halen om de gewassen water te geven.
Dieren
De Egyptenaren geloofden dat een evenwichtige verhouding tussen mensen en dieren een essentieel element was van de kosmische orde; men geloofde dus dat mensen, dieren en planten deel uitmaakten van één geheel. p117 Vee was het belangrijkste vee; vee werd belast; de omvang van een kudde weerspiegelde het prestige en het belang van het landgoed of de tempel die ze bezat. Naast vee hielden de oude Egyptenaren schapen, geiten en varkens. Pluimvee, zoals eenden, ganzen en duiven, werden gevangen in netten en gefokt op boerderijen, waar ze onder dwang werden gevoederd met deeg om ze vet te mesten. p381 De Nijl was een overvloedige bron van vis. Ook bijen werden ten minste vanaf het Oude Rijk gedomesticeerd, en zij leverden zowel honing als was. p409
De oude Egyptenaren gebruikten ezels en ossen als lastdieren. Zij ploegden de velden en stampten het zaad in de grond. Het slachten van een vetgemeste os maakte deel uit van een offerritueel. p381 Paarden werden geïntroduceerd door de Hyksos in de Tweede Tussentijd, en de kameel, hoewel bekend uit het Nieuwe Rijk, werd pas in de Late Periode als lastdier gebruikt. Er zijn ook aanwijzingen dat olifanten kortstondig werden gebruikt in de Late Periode, maar grotendeels werden achtergelaten door gebrek aan weidegrond. Honden, katten en apen waren gewone huisdieren, terwijl meer exotische huisdieren die uit het hart van Afrika werden ingevoerd, zoals leeuwen, voorbehouden waren aan de adel. Herodotus merkte op dat de Egyptenaren de enigen waren die hun dieren bij zich in hun huizen hielden. Tijdens de Predynastieke en Late perioden was de verering van de goden in hun dierlijke gedaante buitengewoon populair, zoals de katgodin Bastet en de ibisgod Thoth, en deze dieren werden in grote aantallen gefokt op boerderijen met het doel ze ritueel te offeren. p229
Vee in het Oude Egypte.
Vragen en antwoorden
V: Wat was de eerste landbouwpraktijk die op grote schaal werd beoefend?
A: De landbouw in het Oude Egypte was waarschijnlijk de eerste die op grote schaal werd bedreven.
V: Wat waren enkele van de basisvoedselgewassen die door de oude Egyptenaren werden verbouwd?
A: De oude Egyptenaren verbouwden granen zoals emmer (een tarwesoort) en gerst.
V: Wanneer werden de eerste bewijzen van irrigatie in het Nijlgebied gevonden?
A: Het vroegste bewijs van irrigatie in het Nijlgebied is ongeveer 3100 v.Chr.
V: Welke andere gewassen verbouwden de oude Egyptenaren naast granen?
A: De oude Egyptenaren verbouwden ook vlas voor kleding en olie. Boomgaarden en groentetuinen kwamen ook veel voor.
V: Wat was de basis van de oude Egyptische economie?
A: Landbouw was de basis van de oude Egyptische economie.
V: Wat leverde de landbouw de mensen in het oude Egypte op?
A: Landbouw zorgde voor werk en voedsel voor de mensen in het oude Egypte.
V: Wat was de rol van Egypte in de voedselvoorziening van de oude wereld?
A: Egypte was de broodmand (belangrijkste leverancier van voedsel) voor een groot deel van de oude wereld.
