Blauwe haai

Beschrijving

De blauwe haai heeft een slank, glad lichaam met grote ogen en een lange, kegelvormige snuit die langer is dan de breedte van zijn bek. Hij heeft extreem lange, puntige borstvinnen, die gewoonlijk even lang zijn als de afstand van zijn snuit tot de voorkant van zijn kieuwspleet. De rugvin is middelmatig groot. Hij staat dichter bij de buikvinnen dan bij de borstvinnen. De blauwe haai dankt zijn naam aan zijn duidelijk donkerblauwe rugoppervlak en zijn helderblauwe zijden. De buik is wit. De kleuren van de blauwe haai helpen hem te camoufleren in de open oceaan. De grootste geregistreerde blauwe haai meet 3,8 meter (12,5 voet), maar het gerucht gaat dat ze tot 6,1 meter (20 voet) groot kunnen worden. Mannetjes worden volwassen op een leeftijd van 4-5 jaar, wanneer ze tussen de 1,8-2,8 meter lang zijn. Vrouwtjes worden volwassen op een iets oudere leeftijd van 5-6 jaar, wanneer ze tussen de 2,2-3,2 meter lang zijn. De grootste blauwe haaien variëren in gewicht van 204-206 kg (450-454 pond).

 
Een tekening van een blauwe haai  

Habitat

Blauwe haaien komen wereldwijd voor, in gematigde en tropische wateren. Het is een pelagische soort die zelden in de buurt van de kust komt. Het is bekend dat ze vaak naar de kust zwemmen rond oceanische eilanden en locaties waar het continentaal plat smal is. In de westelijke Atlantische Oceaan komen ze voor van Newfoundland, Canada, tot Argentinië. In de oostelijke Atlantische Oceaan komen ze voor van Noorwegen tot Zuid-Afrika, inclusief de Middellandse Zee. In de Indische Oceaan komen ze voor van Zuid-Afrika tot Indonesië. In de westelijke Stille Oceaan komen ze voor van Japan tot Nieuw-Zeeland. In de oostelijke Stille Oceaan komen de blauwe haaien voor van de Golf van Alaska tot Chili.

Als pelagische soort bestaat de habitat van de haai uit open oceaangebieden, van het oppervlak tot 350 meter diepte. Zij geven de voorkeur aan koeler water met een temperatuur van 7 tot 16 °C. Het is bekend dat ze zwemmen in water met een temperatuur van 21 °C of meer. In de tropen zwemt de haai meestal naar dieper water met koelere temperaturen. Dit is gebruikelijk in de tropische Indische Oceaan, waar de meeste blauwe haaien worden aangetroffen op een diepte van 80-220 meter (263-722 voet), waar de watertemperatuur varieert van 12-25 °C (54-77 °F). In de Stille Oceaan, op breedtegraden tussen 20°NB en 50°NB, is bekend dat zij in de zomer naar hogere breedtegraden en in de winter naar lagere breedtegraden trekken. Hun populaties blijven het hele jaar door constant tussen 20°NB en 20°ZB.

 

Gedrag

De blauwe haai heeft een van de grootste bereiken qua waterdiepte. Ze zijn te vinden van het oppervlak tot de bodem. Door deze aanpassing kunnen ze gemakkelijk voedsel vinden. Blauwe haaien staan erom bekend dat ze duizenden kilometers migreren voor voedsel en om te paren. Deze haaiensoort komt vaak niet alleen voor. In plaats daarvan vormen ze groepen op basis van hun geslacht en grootte. Ze worden vaak de "wolven van de zee" genoemd vanwege de complexe hiërarchie die ze binnen hun groepen vormen en die sterk lijkt op het gedrag van wolven. Vanwege hun territoriale instincten en hun agressieve gedrag moeten duikers zeer voorzichtig zijn in hun buurt. Veel van de opnamen van deze haaien zijn gemaakt met de duikers in kooien voor hun eigen veiligheid.

Voeding

Het grootste deel van het dieet van de blauwe haai bestaat uit ongewervelde dieren zoals inktvis, inktvis en pelagische octopus, en beenvissen zoals haring en sardines. Ze eten ook verschillende soorten zeevogels, schaaldieren zoals kreeft, krab en garnalen, en ze eten ook aas.

Ze zijn zeer opportunistisch als het op jagen aankomt. Ze eten bijna alles wat ze kunnen vinden, ook prooien die ze in grote aantallen kunnen vinden, zoals garnalen. Ze staan erom bekend dat ze zich voeden tot ze niet meer kunnen eten. Aangezien zij zich voeden met bijna alles wat zij kunnen vinden, is bekend dat zij zich voeden met vuilnis en afval zoals plastic en rubberbanden. Dit kan ertoe leiden dat de haai ziek wordt en zelfs sterft.

Voortplanting

Blauwe haaien zijn levendbarend: de mannetjes worden volwassen op een leeftijd van 4-5 jaar en de vrouwtjes op een leeftijd van 5-6 jaar. De draagtijd duurt 9 tot 12 maanden. Tijdens de paring is bekend dat de mannetjes de vrouwtjes bijten, maar hun dikke huid zou de pijn tegenhouden. De pups zijn bij de geboorte 41 tot 50 cm lang. De vrouwtjes krijgen 4 tot 135 pups per keer, maar het aantal pups hangt af van de grootte van het vrouwtje; grotere vrouwtjes krijgen meer pups. Blauwe haaien worden tot 20 jaar oud.

 

Roofdieren

Roofdieren van de blauwe haai zijn de Californische zeeleeuw en grotere haaien zoals de kortvinmakreelhaai en de grote witte haai.

 

Menselijke interactie

Recreatief gezien worden blauwe haaien beschouwd als een sportvis, en grote exemplaren vormen een uitdaging voor vissers. De meeste commercieel gevangen blauwe haaien worden beschouwd als bijvangst. Naar schatting worden er jaarlijks 10 tot 20 miljoen gedood, wat een negatief effect kan hebben op de wereldpopulaties. De visserij op zalm, makreel en sardines wordt beïnvloed door de predatie van blauwe haaien op vangsten en het verstrikt raken in netten. De vinnen van blauwe haaien worden verkocht aan Aziatische markten en worden gebruikt om haaienvinnensoep te maken.

Blauwe haaien staan erom bekend dat zij mensen en boten aanvallen en worden daarom beschouwd als een gevaarlijke soort. Het International Shark Attack File (ISAF) heeft twaalf onuitgelokte aanvallen en vier aanvallen op boten gedocumenteerd. Drie gedocumenteerde aanvallen waren het gevolg van rampen in de lucht of op zee. Er zijn verschillende verslagen waarbij blauwe haaien schipbreukelingen aanvielen die in de open oceaan dreven. De blauwe haai cirkelt soms een kwartier of langer rond zwemmers of duikers. Hoewel hij niet overdreven agressief is, is hij geen schuwe haai en moet hij met de nodige voorzichtigheid worden benaderd, vooral als hij rondcirkelt, omdat hij kan proberen te bijten.

 

Behoud

Hoewel blauwe haaien tot de meest voorkomende, wijdverspreide en snelst groeiende haaien behoren, zijn zij een van de zwaarst beviste haaien ter wereld. Met naar schatting 10 tot 20 miljoen gevangen en gedode exemplaren per jaar is er niet alleen bezorgdheid over wat dit doet met de populaties blauwe haaien, maar ook over het effect dat de verwijdering van zo'n belangrijk roofdier kan hebben op het ecosysteem van de oceaan. Blauwe haaien zijn een van de belangrijkste soorten in de internationale handel in haaienvinnen. Hoewel hun vlees in enkele landen wordt gegeten, is het niet erg populair. De blauwe haai is door de IUCN geklasseerd als bijna bedreigd.