Hoatzin (soort)
De hoatzin (Opisthocomus hoazin) is een tropische vogel die voorkomt in moerassen, rivierbossen en mangroves van de Amazone en de Orinoco delta in Zuid-Amerika.
Zij zijn de enige vogel die bladeren eten als hoofdbestanddeel van hun dieet. Hun darmen hebben speciale aanpassingen die hun spijsvertering helpen.
De hoatzin is ook opmerkelijk omdat zijn jongen klauwen hebben aan twee van hun vleugels. Zij zijn het enige levende lid van de familie Opisthocomidae. Zijn naaste verwanten zijn waarschijnlijk lang geleden uitgestorven. Er is veel discussie geweest over de verwantschap van de hoatzin met andere vogels.
Life-style
Hoatzin kuikens worden geboren met haken aan hun vleugels. Ze gebruiken de haken om in de bomen te klimmen voor ze groot genoeg zijn om te vliegen. Hoatzins kunnen zelfs als ze volgroeid zijn slechts korte afstanden vliegen, dus klimmen ze meestal.
Ze bouwen hun nesten boven water. Als er gevaar dreigt, duiken de vogels in het water. Ze klimmen weer in de boom als het gevaar geweken is. Hoatzins communiceren door ongewone geluiden die lijken op piepen, knorren, grommen en sissen.
Spijsvertering
De hoatzin is de enige vogel die bladeren verteert. Hun geur is vergeleken met verse koeienmest. De geur wordt veroorzaakt door hun spijsverteringsstelsel.
De hoatzin eet de bladeren en sommige vruchten en bloemen van planten die groeien in de vochtige biotopen waar hij leeft. Hij klautert onhandig rond tussen de takken. Ooit dacht men dat de soort alleen de bladeren van aronskelken en mangroven kon eten, maar de soort eet wel de bladeren van meer dan vijftig soorten. Uit een studie in Venezuela is gebleken dat het dieet van de hoatzin voor 82% uit bladeren, voor 10% uit bloemen en voor 8% uit vruchten bestaat.
Een van de vele eigenaardigheden van deze soort is dat hij een spijsverteringsstelsel heeft dat uniek is onder de vogels. Hoatzins maken gebruik van bacteriële fermentatie in het voorste deel van de darm om het plantaardige materiaal af te breken, ongeveer zoals runderen en andere herkauwers doen. In tegenstelling tot herkauwers echter, die de pens hebben (een gespecialiseerde maag voor bacteriële gisting), heeft de hoatzin een ongewoon grote krop, die in twee kamers is gevouwen, en een grote, uit meerdere kamers bestaande lagere slokdarm. Zijn maagkamer en spiermaag zijn veel kleiner dan bij andere vogels.
De krop van de hoatzin is zo groot dat hij de vliegspieren en de kiel van het borstbeen verdringt. Daarom vliegen ze zo slecht. Door de aromatische verbindingen in de bladeren die ze eten, en de bacteriële gisting, heeft de vogel een onaangename, mestachtige geur. De mens jaagt alleen op hem als voedsel in tijden van grote nood. Als de vogel zich voedt met insecten of ander dierlijk materiaal, is dat puur toeval.
Tijdens de vlucht, Bolivia
Relaties
Tot dusver (2015) is van zeer weinig vogels het volledige genoom geanalyseerd. Meer recent werd een begin gemaakt met de sequentiebepaling van het volledige genoom van de hoatzin. In 2011 werd gemeld dat meer dan 1,4 miljard basisparen DNA van de hoatzin waren gesequencet, wat ruwweg overeenkomt met zijn volledige haploïde genoom, maar dat nog slechts ongeveer 2,4% van zijn genoom was geassembleerd. Van vogels zijn de genomen van slechts vier soorten gesequencet. Er zou veel geleerd kunnen worden door deze inspanningen te coördineren met de analyse van de bacteriële microflora van de hoatzin-voorkwab van herkauwers. Op dit ogenblik zijn de naaste verwanten van de hoatzin niet bekend. Er zijn fossiele vondsten die erop wijzen dat zijn afstamming tamelijk oud is.
Vragen en antwoorden
V: Waar kan de hoatzin gevonden worden?
A: De hoatzin komt voor in moerassen, rivierbossen en mangroven van de Amazone en de Orinoco delta in Zuid-Amerika.
V: Wat is het hoofddieet van de hoatzin?
A: Het hoofdvoedsel van de hoatzin bestaat uit bladeren.
V: Welke speciale aanpassingen heeft de darm van de hoatzin?
A: De darmen van de hoatzin hebben speciale aanpassingen die helpen bij het verteren van bladeren.
V: Wat is er uniek aan de jongen van de hoatzin?
A: De jongen van de hoatzin hebben klauwen aan twee van hun vleugelpoten.
V: Tot welke familie behoort de hoatzin?
A: De hoatzin is het enige levende lid van de familie Opisthocomidae.
V: Wat is er gebeurd met de naaste verwanten van de hoatzin?
A: De naaste verwanten van de hoatzin zijn waarschijnlijk lang geleden uitgestorven.
V: Wat is het onderwerp van discussie over de hoatzin?
A: Er is veel discussie over de relaties van de hoatzin met andere vogels.
