Kernenergiedebat | nationaal en internationaal beleid

Kernenergiebeleid per land

Overzicht

Na het ongeval in 2011 in de kerncentrale van Fukushima Daiichi zijn China, Duitsland, Zwitserland, Israël, Maleisië, Thailand, het Verenigd Koninkrijk en de Filipijnen hun kernenergieprogramma's aan het herzien. Indonesië en Vietnam zijn nog steeds van plan kerncentrales te bouwen. Landen als Australië, Oostenrijk, Denemarken, Griekenland, Ierland, Luxemburg, Portugal, Israël, Maleisië, Nieuw-Zeeland, Noord-Korea en Noorwegen blijven tegen kernenergie.

Australië

Australië produceert geen kernenergie. Plannen om na te gaan of het land kernenergie zou moeten ontwikkelen, werden opgegeven nadat Kevin Rudd, die daartegen was, in 2007 tot premier werd verkozen.

Finland

Vanaf 2006 heeft het Finse kernenergieprogramma vier kernreactoren. De eerste daarvan werd in 1977 in gebruik genomen. Zij leveren nu 27% van de Finse elektriciteit.

De derde Olkiluoto-reactor wordt de nieuwe Europese drukreactor. Deze zal naar verwachting in 2011 in bedrijf worden genomen en een vermogen hebben van 1600 MWe.

De bouw van Olkiluoto 3 begon in augustus 2005. Tweeënhalf jaar later ligt het project "meer dan twee jaar achter op schema en minstens 50% boven het budget, waarbij het verlies voor de provider wordt geraamd op 1,5 miljard euro".

Frankrijk

Na de oliecrisis van begin jaren zeventig besloot de Franse regering in 1974 over te gaan op zelfvoorziening in de elektriciteitsproductie, voornamelijk door de bouw van kerncentrales. Frankrijk produceert tegenwoordig ongeveer 78,1% van zijn elektriciteit door middel van kernenergie. Omdat Frankrijk een algemeen overschot aan elektriciteit produceert, exporteert het de met kernenergie opgewekte energie. Een deel daarvan gaat naar landen die ogenschijnlijk tegen het gebruik van kernenergie zijn, zoals Duitsland. Het bestuur van Electricité de France (Électricité de France of EDF) heeft de bouw goedgekeurd van een 1630 MWe European Pressurized Reactor of EPR in Flamanville, Normandië. De bouw zal naar verwachting eind 2007 beginnen en in 2012 voltooid zijn.

In de jaren 1970 ontstond in Frankrijk een anti-kernenergiebeweging, bestaande uit burgergroepen en politieke actiecomités. Er waren vele grote antikernenergieprotesten en -demonstraties. Meer recentelijk zijn er gerichte campagnes gevoerd, voornamelijk door Greenpeace, en heeft Sortir du nucléaire (Frankrijk) opgeroepen tot een officiële veiligheidsinspectie van de Areva-installaties.

Duitsland

In 2000 kondigde de Duitse regering, bestaande uit een coalitie waartoe ook de groene partij Alliantie '90/de Groenen behoorden, officieel haar voornemen aan om kernenergie in Duitsland af te bouwen. Jürgen Trittin, de minister van Milieu, Natuurbehoud en Nucleaire Veiligheid, bereikte een akkoord met de energiebedrijven over de geleidelijke sluiting van de negentien kerncentrales van het land en de stopzetting van het civiele gebruik van kernenergie tegen 2020. De wetgeving werd vastgelegd in de Nuclear Exit Law. De centrales in Stade en Obrigheim werden respectievelijk op 14 november 2003 en 11 mei 2005 stilgelegd. De ontmanteling van de centrales moet in 2007 beginnen. Maar de wet op de kernuitstap verbiedt de verrijkingscentrales niet - één in Gronau heeft toestemming gekregen om de activiteiten uit te breiden. Er is bezorgdheid geuit over de veiligheid van de afbouw, met name wat betreft het vervoer van kernafval. In 2005 won Angela Merkel met de CDU-partij de Duitse federale verkiezingen. Vervolgens heeft zij aangekondigd opnieuw met de energiebedrijven te zullen onderhandelen over de termijn voor de sluiting van kerncentrales. Maar als onderdeel van haar pact met de SPD, waarmee de CDU een coalitie vormt, is het afbouwbeleid voorlopig gehandhaafd.

In november 2008 kwam een lading radioactief afval van Duitse kerncentrales aan in een opslagplaats bij Gorleben, nadat het was vertraagd door grote protesten van nucleaire activisten. Meer dan 15.000 mensen namen deel aan de protesten, waarbij vrachtwagens werden geblokkeerd met zitdemonstraties en de route werd geblokkeerd met tractoren. De demonstraties waren deels een reactie op conservatieve oproepen om de geplande afbouw van kerncentrales te heroverwegen.

Japan

Japan heeft 55 reactoren met een totale capaciteit van 47.577 MWe (bruto 49.580 MWe) in bedrijf, met 2 reactoren (2.285 MWe) in aanbouw en 12 reactoren (16.045 MWe) gepland. Kernenergie is goed voor ongeveer 30% van de totale elektriciteitsproductie van Japan, met een capaciteit van 47,5 GWe (netto). Er zijn plannen om dit te verhogen tot 37% in 2009 en 41% in 2014.

Op 16 juli 2007 trof een zware aardbeving het gebied waar de Kashiwazaki-Kariwa kerncentrale van Tokyo Electric staat. De centrale met zeven eenheden is de grootste afzonderlijke kerncentrale ter wereld. Alle reactoren werden stilgelegd en zullen naar verwachting minstens een jaar gesloten blijven om de schade te verifiëren en reparaties uit te voeren.

Tijdens de kernramp in Fukushima was er op 11 maart 2011 een storing in de koelsystemen van de kerncentrale Fukushima Daiichi in Japan, en werd de nucleaire noodtoestand uitgeroepen. Dit was de eerste keer dat in Japan een nucleaire noodsituatie werd uitgeroepen, en 140.000 inwoners in een straal van 20 km van de centrale werden naar buiten gebracht. Explosies en een brand leidden tot gevaarlijke stralingsniveaus, met als gevolg een instorting van de aandelenmarkt en paniekaankopen in supermarkten.

Verenigde Staten

De centrale van Shippingport was de eerste commerciële kerncentrale die in 1958 in de Verenigde Staten werd gebouwd. Na de groei van kernenergie in de jaren zestig verwachtte de Atomic Energy Commission dat er tegen 2000 meer dan 1000 reactoren in de Verenigde Staten in bedrijf zouden zijn. Maar tegen het einde van de jaren 1970 werd het duidelijk dat kernenergie lang niet zo spectaculair zou groeien, en meer dan 120 reactorbestellingen werden uiteindelijk geannuleerd.

Vanaf 2007 zijn er in de Verenigde Staten 104 (69 drukwaterreactoren en 35 kokend-waterreactoren) commerciële kerncentrales met exploitatievergunning, die in totaal 97.400 megawatt (elektriciteit) produceren, wat ongeveer 20% van het totale elektriciteitsverbruik van het land is. De Verenigde Staten zijn 's werelds grootste leverancier van commerciële kernenergie.

Het ongeluk op Three Mile Island is het ernstigste ongeluk dat de Amerikaanse nucleaire industrie heeft meegemaakt. Andere ongevallen zijn die in de kerncentrale van Davis-Besse, waar volgens de Nuclear Regulatory Commission sinds 1979 twee van de vijf gevaarlijkste nucleaire incidenten in de Verenigde Staten hebben plaatsgevonden.

Verschillende kerncentrales in de VS zijn ruim voor hun ontwerplevensduur gesloten, waaronder Rancho Seco in 1989 in Californië, San Onofre Unit 1 in 1992 in Californië (units 2 en 3 zijn nog steeds in bedrijf), Zion Nuclear Power Station in 1998 in Illinois en Trojan Nuclear Power Plant in 1992 in Oregon. De Humboldt Bay Nuclear Power Plant in Californië sloot in 1976, 13 jaar nadat geologen hadden ontdekt dat de centrale op een breuk lag (de Little Salmon Fault). De kerncentrale van Shoreham is nooit commercieel geëxploiteerd omdat er vanwege het politieke klimaat na de ongevallen van Three Mile Island en Tsjernobyl geen overeenstemming kon worden bereikt over een goedgekeurd noodontruimingsplan.

Veel centrales hebben onlangs een verlenging van hun levensduur met 20 jaar gekregen.

 
Demonstratie tegen kernproeven in Lyon, Frankrijk.  


Anti-nucleair protest bij het opslagcentrum voor nucleair afval in Gorleben in Noord-Duitsland, 2008.  


Olkiluoto 3 in aanbouw in 2009. Het is het eerste EPR-ontwerp, maar problemen met vakmanschap en toezicht hebben tot kostbare vertragingen geleid die hebben geleid tot een onderzoek door de Finse nucleaire toezichthouder STUK. In december 2012 schatte Areva dat de volledige kosten voor de bouw van de reactor ongeveer 8,5 miljard euro zullen bedragen, of bijna drie keer de oorspronkelijke leveringsprijs van 3 miljard euro.