Israël
Voor het historische volk van Israël, zie Israëlieten.
De staat Israël is een land in Zuidwest-Azië aan de oostelijke kant van de Middellandse Zee. Israël werd in 1948 een onafhankelijk land. Israël is het enige joodse land, en joden over de hele wereld zien Israël als hun spirituele thuis. In 2013 telde Israël 8,1 miljoen inwoners en 6,04 miljoen zijn joods. Bijna alle andere burgers van Israël zijn Arabisch (1,6 miljoen) en omvatten moslims, christenen, Druzen en Samaritanen. De grootste stad van Israël is Jeruzalem. De hoofdstad van Israël is Jeruzalem. De meeste landen hebben een ambassade in Tel Aviv.
Israël is een klein land, maar het heeft bergen, woestijnen, kusten, valleien en vlaktes. Het klimaat is warm en regenloos in de zomers met een hoge luchtvochtigheid in de kustvlakte en lagere hoogtes, en koel en regenachtig in de winters, die zelden onder het vriespunt komen.
Israël heeft weinig natuurlijke hulpbronnen en importeert meer goederen dan dat het exporteert. Het heeft een relatief hoge levensstandaard en levensverwachting. Bijna al zijn mensen kunnen lezen en schrijven.
Volgens de Democratische Index is Israël de enige democratische republiek in het Midden-Oosten. Volgens Freedom House zijn zowel Israël als Tunesië de enige volledige democratieën in het grote Midden-Oosten.
Geschiedenis
De geschiedenis van het land gaat duizenden jaren terug, tot in de oudheid. Twee wereldreligies, het jodendom en het christendom, begonnen hier. Het is de plaats waar de joodse natie en religie voor het eerst groeide. Joden en christenen noemen het het Heilige Land, omdat het de plaats is van vele gebeurtenissen die in de Bijbel worden beschreven en omdat sommige geboden van het Joodse recht alleen op zijn grondgebied kunnen worden volbracht. []
Oude
Drieduizend jaar geleden woonden hier de Kanaänieten en andere Semitische volkeren. Tussen ongeveer 1800 en 1500 v.Chr. vestigde zich een ander Semitisch volk, de Hebreeën genaamd, in Kanaän. Zij werden de "Kinderen van Israël" of "Israëlieten" genoemd. De Israëlieten hadden 12 stammen. Ze kozen een [koning], Saul, als hun leider. De volgende koning, David, begon het Koninkrijk Israël in ongeveer 1000 v.Chr. en maakte van de stad Jeruzalem zijn hoofdstad. Zijn zoon, Salomo, bouwde de eerste tempel voor de aanbidding van hun God. Salomo stierf in ongeveer 928 v. Chr. Zijn koninkrijk brak in twee landen. Het noordelijke land behield de naam Israël. Het zuidelijke land, Juda genaamd, behield Jeruzalem als hoofdstad.
De Assyriërs veroverden het Koninkrijk Israël in 732 v.Chr. en de Babyloniërs veroverden het Koninkrijk van Juda in 586 v.Chr. en vernietigden Salomo's Tempel. Veel Joden keerden terug uit Babylonië en bouwden weer een land op en bouwden de Tempel weer op. Eerst de Perzen, daarna de Grieken en daarna de Romeinen regeerden het land Israël.
De Joden vochten tegen de Romeinen, maar de Romeinen versloegen hen. De Romeinen vernietigden Jeruzalem en de Tweede Joodse Tempel daar in 70 CE. Opnieuw versloegen de Romeinen de Joden in 135 jaar CE en doodden ze of namen ze velen van hen mee naar andere plaatsen. Het aantal Joden dat in Israël woonde werd veel kleiner. Velen werden gedwongen om in andere landen te gaan wonen. Deze verspreiding van joodse gemeenschappen buiten Israël wordt de Diaspora genoemd.
Veel van de overgebleven Joden zijn naar Galilea verhuisd. Joodse leraren schreven belangrijke Joodse boeken, genaamd de Misjnah en een deel van de Talmoed daar, in de 2e tot 4e eeuw CE.
De Romeinen begonnen dit gebied te noemen bij het woord dat in het Engels Palestina werd. De Romeinen en vervolgens de Byzantijnse rijken regeerden tot 635 CE, toen de Arabieren het gebied veroverden. Verschillende Arabische heersers, en voor een tijdje kruisvaarders, regeerden het land. In 1516 veroverde het Ottomaanse Rijk het land en regeerde het gebied tot de 20e eeuw.
Moderne
Sinds de Diaspora zijn er veel pogingen geweest om een nieuw thuisland voor het Joodse volk te maken. In de jaren 1880 werd deze wens voor een Joodse natie in Israël een beweging die zionisme werd genoemd. Joden uit de hele wereld kwamen naar het gebied en vestigden zich in woestijngebieden, die vervolgens door de Turkse en later door de Britse regering werden geregeerd.
Op 14 mei 1948 kwam er een einde aan de Britse controle over Palestina. De joodse inwoners (onder leiding van David Ben-Gurion) verklaarden zich onafhankelijk voor de nieuwe joodse staat. Onmiddellijk na de onafhankelijkheidsverklaring van Israël vielen de legers van verschillende nabijgelegen landen - waaronder Egypte, Syrië, Jordanië en Irak - het nieuwe land aan. Sinds de jaren tachtig zijn de belangrijkste militaire tegenstanders van Israël islamitische groeperingen, zoals Hezbollah.
Geografie
De landen Libanon en Syrië liggen in het noorden van Israël, Jordanië in het oosten en Egypte in het zuidwesten. Israël heeft ook zeggenschap over de Westelijke Jordaanoever.
Israël heeft een lange kustlijn aan de Middellandse Zee. In het zuiden ligt de stad Eilat aan de Golf van Akaba, die deel uitmaakt van de Rode Zee.
Galilea is een vruchtbaar en bergachtig gebied in het noorden. Er is een vlakke vlakte die de Kustvlakte in het westen wordt genoemd, vlakbij de kust van de Middellandse Zee. De Negev-woestijn is een kaal gebied van vlakke vlaktes, bergen en kraters in het zuiden. Er is een reeks bergen in het centrum die van het noorden naar het zuiden loopt.
Aan de oostelijke kant is er een laag gebied dat een depressie wordt genoemd. De Hula-vallei en het Meer van Galilea liggen in dit lage gebied in het noorden. De Jordaan loopt van het Meer van Galilea naar de Dode Zee. Het land naast de Dode Zee is het laagste ter wereld. Het ligt -426 meter onder de zeespiegel.
Het weer is normaal gesproken warm en droog in de zomer en mild tot koel in de winter. Regen valt meestal in de winter (tussen de maanden november en april). Er valt meer regen in het noorden dan in het zuiden, en nauwelijks regen in de woestijn. Sneeuw valt op grotere hoogte. Israël heeft een zeer groot irrigatiesysteem gebouwd om water uit het noorden naar de droge gebieden in het zuiden te brengen, zodat ook daar gewassen kunnen groeien.
Jeruzalem is de grootste stad van Israël. Tel Aviv, Haifa, Beersheba en Rishon LeZion zijn ook grote steden. Israël zegt dat zijn hoofdstad Jeruzalem is. De meeste landen erkennen dat niet. Ze behandelen Tel Aviv als de hoofdstad.
Grenzen van de staat Israël
Gezicht op de Galilea vanaf de berg Meron
Overheid
Nationale overheid
Israël is een parlementaire democratie. Alle Israëlische burgers die 18 jaar of ouder zijn, mogen stemmen. Het Israëlische parlement wordt de Knesset genoemd. De Knesset heeft 120 leden. Elk lid wordt voor niet meer dan vier jaar tegelijk gekozen. De Knesset maakt wetten, helpt bij het bepalen van het nationale beleid en keurt begrotingen en belastingen goed.
Kiezers stemmen niet op individuele kandidaten in Knesset-verkiezingen. In plaats daarvan stemmen ze op een partij. Deze partij maakt een lijst met al haar kandidaten. De lijst kan slechts één kandidaat hebben of maar liefst 120 kandidaten. Bij een verkiezing bepaalt het percentage van de stemmen dat elke lijst wint, hoeveel vertegenwoordigers of zetels de partij in de Knesset krijgt. Als een partijlijst bijvoorbeeld 33 procent van de stemmen krijgt, krijgt ze 40 Knesset-zetels.
Israël heeft geen geschreven grondwet. In plaats daarvan heeft de Knesset "Basiswetten" gemaakt. In de basiswetten staat hoe de regering moet werken en de burgers burgerrechten moet geven.
De premier is het hoofd van de Israëlische regering. Hij of zij is meestal de leider van de partij die de meeste zetels heeft in de Knesset. De premier moet de steun van een meerderheid van de Knesset-leden behouden om in functie te blijven. Hij of zij benoemt ministers in het kabinet. De Knesset keurt benoemingen in het kabinet goed. De ministers zijn verantwoordelijk voor onderwerpen als onderwijs, defensie en sociaal welzijn. De minister-president staat aan het hoofd van het kabinet en beslist over de onderwerpen van de kabinetsvergaderingen en neemt de uiteindelijke beslissingen.
Benjamin Netanyahu is sinds maart 2009 premier.
De president is het staatshoofd. De Knesset kiest de president voor zeven jaar. De meeste taken van de president zijn ceremonieel: De president ondertekent wetten en verdragen die door de Knesset zijn goedgekeurd, benoemt rechters en leden van sommige publieke organisaties. Hij of zij aanvaardt ook de documenten van ambassadeurs en buitenlandse diplomaten die hij of zij meebrengt wanneer ze worden benoemd.
Reuven Rivlin is sinds juli 2014 voorzitter.
Politiek
Israël heeft veel politieke partijen, met een grote verscheidenheid aan meningen. Bij de verkiezingen van 2020 wonnen 20 partijen zetels in de Knesset.
De partijen behoren tot drie hoofdgroepen. De grootste groepen zijn de zionistische partijen. Daartoe behoren de conservatieve liberalen, zoals HaLikud; sociaal-democraten, zoals HaAvoda (Arbeiderspartij); en de religieuze zionisten. Er zijn ook kleinere religieuze orthodox-joodse partijen, belangengroepen en Israëlisch-Arabische partijen.
Een enkele partij wint meestal niet genoeg zetels in de Knesset om een meerderheid te krijgen, dus vraagt een van de grotere partijen om steun van de andere partijen, waaronder de religieuze partijen, om een coalitieregering te vormen. Dit geeft deze partijen veel macht, hoewel ze klein zijn.
De Likud steunt het vrijemarktbeleid en de beperkte overheidsbemoeienis met de economie. Likud gelooft sterk in de bescherming van de veiligheid van Israël. Zij wil in het vredesproces minder afstand doen van een onderhandelde overeenkomst met de Palestijnen en de Arabische staten.
De Arbeiderspartij steunt de overheidscontrole op de economie, maar gelooft ook in een beperkte hoeveelheid vrij ondernemerschap. De partij zegt meer te zullen geven voor een akkoord met de Palestijnen en de Arabische staten.
De huidige Knesset is de 23e Knesset, beëdigd op 16 maart 2020. De huidige regering is de vijfde regering van Netanyahu, geïnstalleerd op 17 mei 2020.
Kaart van Israël
Economie
Bij de onafhankelijkheid was Israël een arm land met weinig agrarische of industriële productie. Maar de economie van Israël is sinds 1948 enorm gegroeid. Het land geniet nu een relatief hoge levensstandaard, ondanks het feit dat het weinig natuurlijke hulpbronnen en een beperkte watervoorziening heeft.
Veel immigranten kwamen in de jaren direct na de onafhankelijkheid naar Israël. Veel van deze immigranten waren geschoolde arbeiders en vakmensen die de economische ontwikkeling van de natie enorm hebben geholpen.
Dienstensector
Veel van de Israëlische werknemers in de dienstensector zijn in dienst van de overheid of van bedrijven die eigendom zijn van de overheid. Overheidswerknemers leveren veel van de diensten die nodig zijn voor de grote Israëlische immigrantenbevolking, zoals huisvesting, onderwijs en opleiding.
Toerisme
Toerisme is een van de belangrijke bronnen van inkomsten van het land. Toeristen bezoeken vele archeologische, historische en religieuze plaatsen, musea, natuurreservaten en badplaatsen in Israël.
Toeristen ondersteunen veel van Israëls dienstverlenende bedrijven, met name de handel, restaurants en hotels. Meer dan 2,7 miljoen buitenlandse toeristen bezochten Israël in 2009.
Productie
Israëlische fabrieken produceren goederen als chemische producten, elektronische apparatuur, kunstmest, papier, kunststoffen, verwerkt voedsel, wetenschappelijke en optische instrumenten, textiel en kleding. Het snijden van geïmporteerde diamanten is een belangrijke industrie. Overheidsfabrieken produceren apparatuur die door de grote Israëlische strijdkrachten wordt gebruikt. Israël is 's werelds grootste exporteur van drones. Tel Aviv en Haifa zijn de belangrijkste productiecentra van Israël.
Landbouw
Vroeger had de landbouw een veel groter percentage van de Israëlische beroepsbevolking in dienst. Maar veel van het werk dat ooit door mensen werd uitgevoerd, wordt nu door machines uitgevoerd. Belangrijke landbouwproducten zijn onder andere citrusvruchten en ander fruit, eieren, graan, gevogelte en groenten.
De overheid ontwikkelt, helpt bij de financiering en controleert de landbouwactiviteiten, met inbegrip van de visserij en de bosbouw. Israël produceert het grootste deel van het voedsel dat het nodig heeft om zijn volk te voeden, met uitzondering van graan. De landbouwexport levert voldoende inkomsten op om de nodige voedselimporten te betalen. De meeste Israëlische boeren gebruiken moderne landbouwmethoden. Water uit het Meer van Galilea irrigeert grote hoeveelheden land in Israël.
De meeste Israëlische boerderijen zijn georganiseerd als moshavim of kibboetsim. Israël heeft ook enkele particuliere boerderijen.
Mijnbouw
De Dode Zee, het zoutste water ter wereld, is Israëls belangrijkste bron van mineralen. Broom, magnesium, potas en tafelzout worden uit de zee gewonnen. Kaliloog, dat vooral in meststoffen wordt gebruikt, is het belangrijkste mineraal.
In de Negev-woestijn zijn er mijnen voor fosfaten, koper, klei en gips.
Energie
Israël heeft weinig energiebronnen. Het heeft geen kolenvoorraden of waterkrachtbronnen en slechts kleine hoeveelheden ruwe olie en aardgas. Als gevolg daarvan is Israël afhankelijk van geïmporteerde ruwe olie voor benzine en diesel voor het transport, en van steenkoolproducerende elektriciteit voor zijn energiebehoeften.
Zonne-energie - energie van de zon - wordt op grote schaal gebruikt om water voor huizen te verwarmen. Israël ontwikkelt andere manieren om zonne-energie te gebruiken om huizen en fabrieken van stroom te voorzien.
In 2008 begon Israël te investeren in de bouw van elektrische auto's en de stations om deze op te laden. Er kunnen ook grote aardgasvelden in de Middellandse Zee zijn die Israël zou kunnen ontwikkelen.
Internationale handel
Voor 2006 groeide de Israëlische export met 11% tot iets meer dan 29 miljard dollar; de hi-tech sector was goed voor 14 miljard dollar, een stijging van 20% ten opzichte van het voorgaande jaar.
Omdat het weinig natuurlijke hulpbronnen heeft, importeert Israël meer goederen dan dat het exporteert. Het land importeert vooral chemicaliën, computerapparatuur, graan, ijzer en staal, militaire apparatuur, aardolieproducten, ruwe diamanten en textiel.
De belangrijkste exportproducten van Israël zijn chemische producten, citrusvruchten, kleding, elektronische apparatuur, meststoffen, geslepen diamanten, militaire apparatuur en verwerkt voedsel. De belangrijkste handelspartners van het land zijn de Benelux-landen (België, Nederland en Luxemburg), Duitsland, Italië, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
Vervoer
Israël heeft een goed ontwikkeld transportsysteem. De meeste middenklasse Israëlische gezinnen zijn ofwel in het bezit van een auto, ofwel hebben ze er één ter beschikking gesteld door hun werkgever. Verharde wegen bereiken bijna alle delen van het land. Het openbaar vervoer in en tussen de steden wordt voornamelijk per bus verzorgd.
Ben-Gurion Airport is de belangrijkste internationale luchthaven van Israël. Het is in de buurt van Tel Aviv. Er zijn kleinere luchthavens in Atarot, vlakbij Jeruzalem, en in Eilat. El Al, de internationale luchtvaartmaatschappij van Israël, vliegt regelmatig naar de Verenigde Staten, Canada, Europa en delen van Afrika en Azië. Israël heeft drie grote diepwaterhavens: Haifa, Ashdod, en Eilat.
Mededelingen
Het communicatiesysteem van Israël is een van de beste in het Midden-Oosten. Israël heeft ongeveer 30 dagbladen, waarvan ongeveer de helft in het Hebreeuws. De rest is in het Arabisch, Russisch, Jiddisch of een van de vele vreemde talen. De Israel Broadcasting Authority, een door de regering opgerichte publieke onderneming, runt de televisie- en niet-militaire radiostations.
Oogstdatum in Israël.
Zonneveld in Kibboets Elifaz, Israël.
Ontvangsthal op de luchthaven Ben Gurion.
Gerelateerde pagina's
- Israël op de Olympische Spelen
- Israëlische nationale voetbalploeg
- Lijst van de rivieren van Israël
