Giuseppe Verdi: Italiaanse operacomponist (1813–1901) en vernieuwer
Giuseppe Verdi: baanbrekende Italiaanse operacomponist (1813–1901) die de opera moderniseerde met dramatische verhaallijnen en onvergetelijke melodieën — ontdek zijn levenswerk en blijvende invloed.
Giuseppe Verdi (geboren Roncole bij Busseto, 9 of 10 oktober 1813; overleden Milaan 27 januari 1901) was een Italiaans componist van opera's.
Verdi en Richard Wagner waren de grootste operacomponisten in de 19e eeuw, hoewel zij totaal verschillend waren. Toen Verdi jong was, waren de beroemdste operacomponisten in Italië Gaetano Donizetti en Vincenzo Bellini, die schreven in de bel canto traditie. Dit betekende dat hun opera's prachtige melodieën hadden, die werden geschreven voor zangers om hun stem te laten horen, zelfs als wat zij zongen niet bij het verhaal paste. Tijdens zijn lange leven veranderde Verdi de opera, zodat deze zich niet meer aan ouderwetse regels hoefde te houden.
Leven en opleiding
Giuseppe Verdi groeide op in een plattelandsomgeving dichtbij Busseto. Hij kreeg vroeg muziekonderricht en ontwikkelde zich snel als organist en dirigent. Zijn eerste officiële succes liet even op zich wachten; na enkele vroege mislukkingen brak hij door met Nabucco (1842), waarmee zijn naam en reputatie definitief gevestigd werden.
Privé kende Verdi tragische momenten: zijn eerste vrouw, Margherita Barezzi, en twee kinderen stierven vroeg. Later kreeg hij een langdurige relatie en uiteindelijk een huwelijk (1859) met de zangeres Giuseppina Strepponi. Verdi bezat een landhuis, Sant'Agata, bij Busseto waar hij veel van zijn werk schreef en waar hij een teruggetrokken maar invloedrijk leven leidde.
Vroege carrière en doorbraak
Met Nabucco vond Verdi een publiek en werd hij symbool voor Italiaanse patriottische gevoelens tijdens de beweging voor nationale eenheid (de Risorgimento). Zijn melodieën, krachtige koorpartijen en dramatische timing spraken zeer aan. Al snel volgden andere successen zoals Ernani, I Lombardi en later meesterwerken als Rigoletto, Il Trovatore en La Traviata, die hem tot de toonaangevende operacomponist van Italië maakten.
Stijl en vernieuwingen
Verdi vernieuwde de opera op verschillende punten:
- Drama voorop: hij hechtte meer belang aan de dramatische samenhang van het verhaal dan aan louter vocale showstukken.
- Vloeiende structuur: in plaats van strikte scheidslijnen tussen aria's, recitatieven en ensembles schiep hij meer doorlopende muzikale scènes, met een vloeiender verloop tussen emoties en gebeurtenissen.
- Orkest en koor: het orkest kreeg een grotere dramatische rol; ook het koor werd vaak centraal ingezet als dramatisch element.
- Psychologische diepte: Verdi ontwikkelde personages met complexe innerlijke levens, van onverwachte mededogen tot grimmige ironie.
Belangrijkste werken
Enkele van Verdi's bekendste en meest uitgevoerde opera's:
- Nabucco (1842) – doorbraakwerk, beroemd om het koor «Va, pensiero»
- Rigoletto (1851)
- Il Trovatore (1853)
- La Traviata (1853)
- Aida (1871) – geschreven voor de opening van een nieuw operagebouw in Caïro
- Messa da Requiem (1874) – requiem ter nagedachtenis aan de schrijver Alessandro Manzoni
- Otello (1887) en Falstaff (1893) – late meesterwerken, gebaseerd op Shakespeare, die Verdi's volwassen stijl laten zien
Politieke betrokkenheid en maatschappelijke rol
Verdi werd soms gezien als symbool van de Italiaanse eenwording. Zijn naam en muziek werden verbonden met de Risorgimento; het beruchte acroniem "V.E.R.D.I." (soms foutief gebruikt als politiek motto) versterkte die associatie. Later in zijn leven werd hij in 1874 benoemd tot senator van het Koninkrijk Italië, een teken van zijn maatschappelijke aanzien en betrokkenheid.
Late jaren en nalatenschap
In zijn latere jaren bleef Verdi componeren, maar met een aangepaste, meer geconcentreerde stijl. Otello en vooral Falstaff tonen een meesterlijke beheersing van instrumentatie en dramatische timing. Hij stierf in Milaan in 1901 en liet een enorme invloed achter: zijn werken behoren tot het standaardrepertoire van operahuizen wereldwijd.
Verdi vernieuwde de Italiaanse opera door emotie, drama en muziek te verenigen. Zijn invloed strekt zich uit tot componisten die na hem kwamen en tot de manier waarop opera als podiumkunst sinds de 19e eeuw wordt benaderd.
Praktische weetjes: Verdi's huis in Sant'Agata is een bezienswaardigheid voor liefhebbers; veel van zijn manuscripten en persoonlijke bezittingen worden bewaard in archieven en musea. Zijn opera's worden nog steeds regelmatig uitgevoerd en opgenomen, wat zijn blijvende populariteit illustreert.
Beginjaren
Het kleine dorpje waar Verdi is geboren ligt in de vallei van de Po in het noorden van Italië. Het was een arme wijk. Zijn vader was een herbergier die een kleine boerderij had. De jongen moet zeer getalenteerd zijn geweest. Hij kreeg een klein klavecimbel dat hij zijn hele leven heeft bewaard. Op 9-jarige leeftijd bespeelde hij vaak het orgel bij kerkdiensten in het dorp als de organist er niet was.
Een paar jaar later componeerde hij muziek voor het amateur orkest in Busseto. Een man genaamd Antonio Barezzi kende veel belangrijke mensen en hij hielp Verdi veel. Later trouwde Verdi met een dochter van een vriend. Barezzi stuurde hem naar Milaan om te studeren, maar Verdi had geen goede pianolessen gehad en hij kreeg geen plaats in het conservatorium. Hij kreeg privé-les en leerde veel over de opera, maar ook over literatuur en politiek. In 1839 componeerde hij een opera: Oberto, conte di San Bonifacio, die werd opgevoerd in La Scala, het wereldberoemde operahuis in Milaan. Het is niet een van zijn grootste opera's, maar het hielp hem om bekend te worden en hij werd gevraagd om nog drie opera's voor La Scala te schrijven. Toen zijn volgende opera werd opgevoerd, was het geen succes: het publiek hield er niet van en joelde en siste. Ook zijn persoonlijke leven was tragisch in deze periode: zijn twee kinderen en zijn vrouw stierven allen.
Vroege roem
Verdi wist zijn ongeluk te overwinnen toen hij in 1842 zijn opera Nabucco uitbracht. Dit was een groot succes en maakte hem wereldberoemd. Hij begon heel hard te werken en componeerde twee opera's per jaar. Hij moest niet alleen de muziek schrijven, maar ook alle mensen organiseren om ze uit te voeren. Het was een enorme werklast. Zijn opera Ernani (1844) was een van de beste uit deze periode. In 1847 had hij weer een groot succes met Macbeth. Deze opera, gebaseerd op het beroemde toneelstuk van Shakespeare, is nog steeds een van de meest geliefde van alle opera's. Hij was een succes aan het worden.
Eeuwenlang was Italië een verzameling geweest van verschillende landen, elk met hun eigen heerser. In de jaren 1850 was er veel politieke onrust in het land. Verdi schreef vaak muziek voor grote koren in zijn opera's. De woorden van deze koren gingen vaak over vechten voor vrijheid, en vaak werd gedacht dat de liederen de mensen aanmoedigden om in opstand te komen. Het lied Va pensiero uit zijn opera Nabucco ging over de Hebreeuwse slaven die gevangen zaten in Babylon. De mensen scandeerden het in de straten met de woorden passend veranderd. Verdi werd een grote nationale held. Italië werd uiteindelijk één land in 1861.
Giuseppina Strepponi was de sopraan die de rol van Abigaille zong in Nabucco. Verdi werd verliefd op haar. Zij had samengewoond met een andere man en had drie kinderen, zodat zij vond dat zij niet goed genoeg was voor Verdi. Uiteindelijk trouwden ze in 1859. Zij was een grote steun voor hem tot haar dood in 1897, hoewel Verdi geen gemakkelijke echtgenoot was om mee samen te leven. Hij verhuisde met haar terug naar Busseto. Hij bleef veel reizen maar liet zijn vrouw niet met hem meegaan en liet haar achter in Busseto waar ze niet gelukkig was omdat veel mensen haar daar niet mochten.
In deze tijd werden nog drie beroemde opera's geschreven: Rigoletto in 1851 en Il trovatore (De Troubadour) en La traviata, beide in 1853. Deze opera's hebben veel melodieën die beroemd zijn geworden. Ze zitten vol spannend drama waarin de personages zeer kundig door de muziek worden beschreven. De muziek is niet zo duidelijk verdeeld in recitatief en aria zoals dat twee eeuwen lang het geval was. In plaats daarvan ontwikkelt de muziek zich de hele tijd, de aria's lopen direct over in de volgende muziek. Hij had een briljant gevoel voor drama, maar hij moest vaak hard vechten om te voorkomen dat de producenten veranderingen aanbrachten in wat hij had geschreven.
Verdi had vaak problemen met de censoren (de ambtenaren die beslissen of de opera mag worden opgevoerd). Zijn opera Rigoletto was gebaseerd op een verhaal genaamd Le roi s'amuse van Victor Hugo. De poging tot moord op een koning vond men geen geschikt onderwerp. Verdi moest de koning in zijn verhaal in een hertog veranderen en nog enkele andere wijzigingen aanbrengen voordat de opera kon worden opgevoerd. Het verhaal van zijn opera Traviata, gebaseerd op een roman van Alexandre Dumas fils, werd ook als immoreel beschouwd. Bij de eerste opvoering lachte het publiek omdat de heldin, die verondersteld wordt te sterven aan tuberculose, toen "consumptie" genoemd, erg dik was. De opera werd echter al snel enorm populair.
Internationale bekendheid
Verdi was inmiddels zeer beroemd geworden en werd gevraagd te componeren voor de Opéra in Parijs. Hij moest opera's schrijven in de Franse stijl: opera's met vijf bedrijven en een ballet gebaseerd op een ernstig verhaal. Geen van de opera's die hij in die tijd voor Parijs schreef, behoort tot zijn beste werken. Hij was meer geïnspireerd toen hij voor de Italiaanse theaters schreef. Simon Boccanegra heeft een ingewikkelde plot, maar de personages worden prachtig beschreven door de muziek. Un ballo in maschera (Het gemaskerde bal) ging over de moord op koning Gustav III van Zweden. Ook dit beviel de censuur niet en hij moest het verhaal veranderen in een setting in Boston, wat het verhaal nogal bedierf. In de jaren 1860 waren zijn beste werken La forza del destino (De kracht van het lot), geschreven voor St. Petersburg, Don Carlos geschreven voor de Parijse Opéra, en Aida voor het nieuwe operahuis in Cairo in Egypte. Aida wordt beschouwd als een van zijn meest volmaakte werken. De eerste uitvoering verliep niet zonder moeilijkheden: Verdi had een lange ruzie met de dirigent Mariani die weigerde naar Caïro te gaan om het te dirigeren. De ruzie werd nog verergerd door de kranten die Verdi ervan beschuldigden de vriendin van Mariani te hebben genomen. Dit veroorzaakte een groot schandaal.
Laatste jaren
Verdi ging met pensioen in de jaren 1870. Hij was een rijk man die veel land bezat. Hij gaf veel geld aan goede doelen, met name aan een liefdadigheidsinstelling voor bejaarde musici. Zelfs toen hij met pensioen was, werd hij door zijn uitgevers overgehaald om nog twee opera's te schrijven. Hij raakte gefascineerd door Shakespeare en hij schreef Otello op een libretto van Arrigo Boito. Dit was een briljant libretto en het hielp hem om een groot meesterwerk te schrijven waarin elk klein detail van het verhaal prachtig wordt beschreven door de muziek. Zijn allerlaatste opera, Falstaff (1893) is gebaseerd op Shakespeare's Merry Wives of Windsor. Verdi bleef op zijn oude dag nog een paar religieuze stukken schrijven. Hij stierf aan een beroerte in Milaan in 1901.
| Autoriteit controle |
|
Zoek in de encyclopedie