Aquatische voortbeweging
Aquatische voortbeweging is de voortbeweging van dieren en andere organismen door water. De oppervlakte van de wereld is grotendeels bedekt met water, en alle belangrijke dierlijke fyla zijn hun leven in het water begonnen.
De vroegste fossielen die we hebben, zijn die van stromatolieten, dat zijn mat-achtige structuren gevormd door fotosynthetische bacteriën in de zee. Zelfs dieren die op het land zijn geëvolueerd, zijn vaak naar het water teruggekeerd, ook al ademen ze meestal nog lucht in. Er zijn waterinsecten, reptielen, zoogdieren en vogels.
Wij weten niet precies wanneer de eerste dieren en planten zijn geëvolueerd, maar er zijn enkele schattingen gemaakt. Acritarca's komen voor van ongeveer 3200 tot 1400 miljoen jaar geleden tot heden. Dat is een groot tijdsverloop, zodat we niet met zekerheid kunnen zeggen wanneer ze zijn geëvolueerd. Ze schijnen te zijn begraasd (gegeten) door enkele vroege levensvormen. Waarschijnlijk heeft zich een soort protist ontwikkeld die bestaande levensvormen als voedsel gebruikte.
Voortbeweging is nodig om de juiste plaats in de zeeën te vinden, en om te eten en niet opgegeten te worden. Alle geavanceerde levensvormen, en veel primitieve levensvormen, maken gebruik van voortbeweging.
Het flagellum van een Gram-negatieve bacterie wordt rondgedraaid door een moleculaire motor aan de basis
Daphnia zwemt door met zijn antennes te slaan
Jakobsschelpen zwemmen door hun twee schelpen open en dicht te klappen
Voortstuwingssystemen
Micro-organismen
De eenvoudigste voortbewegingssystemen zijn geëvolueerd in micro-organismen. Cilia en flagellen worden gebruikt.
Zwemmen is een aantal keren geëvolueerd in meer complexe levensvormen. Voorbeelden zijn geleedpotigen, vissen, weekdieren, reptielen, vogels en zoogdieren.
Ciliaten hebben honderden of duizenden kleine flagellen, cilia genaamd, om zich door het water te bewegen. Bepaalde organismen, zoals bacteriën en dierlijk sperma, hebben een flagellum om zich in een vloeibare omgeving voort te bewegen.
Ongewervelden
Alle ongewervelde waterdieren zwemmen op een bepaald moment in hun leven, en vele zwemmen hun hele leven lang. Alle kwallen zwemmen door met hun bekervormige lichaam te pulseren. Schaaldieren zwemmen met hun poten. Sommige weekdieren zwemmen hun hele leven, andere alleen als larve.
Inktvissen en octopoden zwemmen vrij krachtig door 'straalaandrijving'. Ze spuiten water uit om zich voort te bewegen.
Er is een zeer groot aantal insecten dat als larve of volwassen insect in het water leeft. Bijna allemaal gebruiken ze hun poten om te zwemmen. Ze ademen lucht, en dragen lucht met zich mee als ze zwemmen. De lucht halen ze uit het wateroppervlak en nemen die mee naar beneden. Meestal zit de lucht gevangen tussen de dichte haren op hun oppervlak. 13 ordes van insecten hebben aquatische stadia, waaronder alle meivliegen en libellen, en veel kevers, wantsen en vliegen.
Gewervelde dieren
[to come]
Vragen en antwoorden
V: Wat is aquatische voortbeweging?
A: Aquatische voortbeweging verwijst naar dieren en andere organismen die zich door het water verplaatsen.
V: Waar zijn alle grote dierenfyla met hun leven begonnen?
A: Alle grote dieren zijn in het water begonnen.
V: Wat zijn stromatolieten?
A: Stromatolieten zijn matvormige structuren, gevormd door fotosynthetische bacteriën in de zee, en zijn de vroegste fossielen die we hebben.
V: Ademen dieren die op het land zijn geëvolueerd altijd lucht in als ze terugkeren naar het water?
A: Ja, dieren die zich op het land hebben ontwikkeld, blijven meestal lucht inademen, zelfs als ze terugkeren naar het water.
V: Welke soorten dieren leven er in het water?
A: Er zijn waterinsecten, reptielen, zoogdieren en vogels.
V: Wanneer verschenen acritarchen voor het eerst?
A: Acritarchen komen voor van ongeveer 3200 tot 1400 miljoen jaar geleden tot nu, maar we weten niet zeker wanneer ze zijn geëvolueerd.
V: Waarom is voortbeweging belangrijk voor organismen in zee?
A: Voortbeweging is belangrijk voor organismen in zee om de juiste plaats te vinden, te eten en te voorkomen dat ze worden opgegeten. Alle geavanceerde levensvormen en veel primitieve levensvormen maken gebruik van voortbeweging.
