Oorlogsroman

Een oorlogsroman is een roman die zich afspeelt tijdens een of andere vorm van gevecht. In deze boeken vindt de primaire actie plaats tijdens gewapende gevechten. Andere oorlogsromans spelen zich af op het thuisfront. De personages kunnen bezig zijn zich voor te bereiden op of te herstellen van de oorlog. Het wordt ook wel militaire fictie genoemd.

Geschiedenis

Oorlogsromans en andere verhalen over oorlog bestaan al duizenden jaren. In het oude Griekenland en Rome en in de Middeleeuwen schreef men epische gedichten over de glorie van de oorlog. Enkele van de beroemdste heldendichten zijn De Ilias van Homerus, De Aeneis van Vergilius, de Oud-Engelse sage Beowulf, en de legendes van Koning Arthur.

Euripides, Seneca de Jonge, Christopher Marlowe en William Shakespeare schreven toneelstukken die van grote invloed zijn op oorlogsromans. Shakespeare's toneelstuk Henry V heeft veel kenmerken van een oorlogsroman. Het bevat geschiedenis en militaire tactieken, en het gaat over de ethiek van de oorlog.

Ook de genres romantiek en satire zijn belangrijk. Deze werken, vooral in het Vroegmoderne Europa, tonen militaire heldhaftigheid en dwaasheid (dwaasheid). Enkele belangrijke voorbeelden zijn The Faerie Queen van Edmund Spenser en Don Quichot van Miguel de Cervantes.

De thema's en symbolen in moderne oorlogsromans zijn ook beïnvloed door oudere werken. In The Inferno beschreef Dante de hel op een manier die erg lijkt op de manier waarop oorlog in oorlogsromans wordt beschreven. Andere invloeden zijn Paradise Lost van John Milton en de Apocalyps in het Bijbelboek Openbaring.

Oorsprong

De eerste oorlogsromans stammen uit de jaren 1600. In die tijd werden fictieromans geschreven in proza (in plaats van poëzie) populair. Deze vroege oorlogsromans waren meestal satires en picareske romans. De soldaat was meestal een schurk en niet erg realistisch. Een voorbeeld is Simplicissimus van Hans Jakob Christoffel von Grimmelshausen. Simplicissimus is een semi-autobiografische roman (gebaseerd op het leven van de auteur) over de Dertigjarige Oorlog.

19e eeuwse oorlogsromans

Invloedrijke oorlogsromans uit deze tijd zijn Leo Tolstoj's Oorlog en Vrede, over de Napoleontische oorlogen in Rusland, en Stephen Crane's The Red Badge of Courage, over de Amerikaanse Burgeroorlog.

Eerste Wereldoorlog en daarna

Oorlogsromans uit deze tijd bevatten de ervaringen van de loopgravenoorlog, maar begonnen ook de verhalen te vertellen van wat er thuis gebeurde tijdens de oorlog. Er werden veel romans over de oorlog geschreven. Schrijvers kwamen uit landen aan alle kanten van het conflict.

Een van de eerste en meest invloedrijke daarvan was de roman Le Feu (of Onder Vuur) uit 1916 van de Franse romanschrijver en soldaat Henri Barbusse.

In de jaren twintig vond de zogenaamde "oorlogsboekenhausse" plaats, waarin veel mannen die tijdens de oorlog hadden gevochten eindelijk bereid waren openlijk en kritisch over hun oorlogservaringen te schrijven. In 1929 werd All Quiet on the Western Front van Erich Maria Remarque een enorme, wereldwijde bestseller. Ook belangrijk waren Ernest Hemingway's A Farewell to Arms (1929), Richard Aldington's Death of a Hero (1929), Arnold Zweig's The Case of Sergeant Grischa (1927), Charles Yale Harrison's Generals Die in Bed (1930) en William March's Company K (1933).

Wereldoorlog II en daarna

Veel romans zijn voortgekomen uit de ervaringen van soldaten en mensen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze boeken waren niet alleen van Europese auteurs, maar ook van mensen over de hele wereld.

Japanse oorlogsromans

Vlak na het einde van de oorlog publiceerde Sakaguchi Ango (坂口安吾) een boek genaamd Idiocy (白痴) over het vreemde leven in Japan na de bombardementen en het verliezen van de oorlog. Er waren vele romans over de atoombombardementen op Hiroshima en Nagasaki, waaronder: Summer Flowers (夏の花) van Hara Tamiki (原民喜) in 1947 en Black Rain (黒い雨) van Ibuse Masuji (井伏鱒二). Er waren ook romans over het deel uitmaken van de kamikaze. Het boek Last Friends uit 1949 (きけ、わだつみの声) ging over een groep soldaten die naar het front vertrokken. Het was een bestseller. Rond 1970 begon een ander type roman te verschijnen. Gewone mensen schreven over hun ervaringen met gevechten en luchtaanvallen. Er begonnen ook romans te verschijnen over de vele verschillende manieren waarop de oorlog eindigde, over het achterblijven in China of over gevangenen worden van de Sovjet-Unie in Siberië.

Vietnam en daarna

Veel Amerikaanse en Vietnamese auteurs schreven boeken tijdens of na deze lange oorlog.