Gustav Mahler

Life

Kindertijd

Gustav Mahler werd op 7 juli 1860 geboren in een Joods gezin. Hij was het tweede van 12 kinderen en het eerste van de zes die de kindertijd overleefden en opgroeiden tot volwassenen. Zijn vader werkte hard aan de opbouw van zijn bedrijf. Hij bezat een distilleerderij en zeven taveernes in Iglau, waarheen het gezin in de herfst van 1860 verhuisde. Daar hoorde hij veel muziek: militaire muziek, volksmuziek en verschillende soorten kunstmuziek. Hij leerde piano spelen, trad in 1870 in het openbaar op en begon te componeren.

In 1875 ging hij studeren aan het Weens Conservatorium. Na verloop van tijd gaf hij zijn pianostudie op en concentreerde hij zich op compositie en directie. Hij was zeer geïnteresseerd in Wagners ideeën over filosofie en politiek, en hij studeerde filosofie aan de Universiteit van Wenen. Hij begon wat geld te verdienen met lesgeven. Zijn eerste belangrijke compositie was een cantate genaamd Das klagende Lied.

Vroege carrière

Mahlers eerste baan als dirigent was in Bad Hall in Opper-Oostenrijk. Het kleine operagezelschap daar was niet erg goed en de muziek die ze zongen was slechts lichte operette. Mahler vond al snel een andere baan bij Laibach (nu Ljubljana geheten). Daar werd betere muziek gezongen, maar hij bleef er maar een jaar. Zijn volgende baan was in Olmütz (nu Olomouc). Het niveau van zingen was niet erg goed, maar Mahler was erg streng. Hoewel de zangers hem aanvankelijk niet mochten, hielp hij hen beter te worden. Daarna kreeg hij een baan in Kassel, maar hij moest veel operettes dirigeren. Hij had een ongelukkige liefdesaffaire met een van de zangers. Dit inspireerde hem tot het schrijven van een bundel orkestliederen Lieder eines fahrenden Gesellen en hij begon aan zijn eerste symfonie.

In 1885 kreeg hij een baan als dirigent in Praag. Voor het eerst kon hij werken dirigeren waarvoor hij beroemd zou worden: opera's van Mozart, Wagner, en muziek van Beethoven. Mahler kreeg echter ruzie met de mensen met wie hij werkte en daarom verliet hij Praag.

Mahlers volgende opdracht was in Leipzig. Het orkest van het Neues Stadttheater was groter en veel beter dan het orkest waar hij tot dan toe voor had gewerkt. Een van de dirigenten die daar werkte was Arthur Nikisch. Hij was zeer beroemd, en de jonge Mahler werd vaak bekritiseerd omdat hij heel anders was dan Nikisch en de manier waarop hij dirigeerde. Toen Nikisch ziek was dirigeerde Mahler Die Walküre en Siegfried. Dit hielp hem te laten zien dat hij een groot dirigent was. Hij ontmoette de kleinzoon van de componist Carl Maria von Weber die hem schetsen gaf voor een opera Die Drei Pintos die Weber onvoltooid had gelaten. De schetsen waren zeer moeilijk te lezen, maar Mahler voltooide de opera en voerde hem uit. Hij werkte ook aan zijn eigen composities en hij ontmoette Richard Strauss, met wie hij tot aan zijn dood goed bevriend zou blijven.

Rijzende faam: Boedapest en Hamburg

In 1888 kreeg Mahler een baan bij de Koninklijke Opera in Boedapest. Hoewel het een goed theater was, hadden ze financiële problemen. De Hongaren wilden dat Mahler er een Hongaarse nationale opera van zou maken en daarbij zoveel mogelijk Hongaarse zangers zou gebruiken. Er waren echter niet veel goede Hongaarse zangers. Het operagezelschap hield niet van Duitse opera's en gaf de voorkeur aan lichte opera en ballet. Hij had niet veel tijd om te componeren omdat hij het te druk had met administratief werk. Daarom verliet hij Boedapest. Tegen die tijd waren zijn beide ouders overleden.

Van 1891-1897 had Mahler een dirigentenpost in Hamburg. Hier was een operagezelschap van internationaal niveau. Mahler werd al snel wereldberoemd. Hij dirigeerde vele opera's en ook orkestconcerten. In 1892 dirigeerde hij in Londen en werd hij opnieuw uitgenodigd, maar hij ging niet op die uitnodiging in omdat hij tijd wilde om te componeren. Hij bracht de zomermaanden door met componeren, schreef zijn muziek op in korte partituur (zonder de orkestratie te laten zien) en tijdens het theaterseizoen zou hij ze reviseren en orkestreren. De uitvoering van zijn Tweede Symfonie in Berlijn in 1895 was een groot succes.

Sinds de dood van zijn ouders onderhield Mahler zijn twee zusters. Hij had zijn broer Otto aangemoedigd om musicus te worden, maar Otto pleegde zelfmoord. Mahler bleef zijn twee zusters steunen totdat zij trouwden met twee beroemde broers: Eduard en Arnold Rosé in 1898 en 1902.

Mahler was erg beroemd aan het worden. In 1897 ging hij op tournee naar Moskou, München en Boedapest. Hij wilde echter heel graag een baan in Wenen, maar omdat hij Joods was zou het heel moeilijk voor hem worden om daar werk te vinden, dus werd hij rooms-katholiek. Kort daarna werd hij Kapellmeister in Wenen.

Wenen 1897-1907

In Wenen werd Mahler al snel beroemd door zijn dirigenten van Wagner en Mozart. Zijn vriend Guido Adler betaalde voor de uitgave van zijn Eerste en Derde Symfonie. Mahler verving Hans Richter als dirigent van de Philharmonische Concerten. Mahler trok een groter publiek, maar hij had onenigheid met de spelers. Zij hielden niet van sommige van zijn ongebruikelijke ideeën en hij was zeer streng. Na een ziekte in 1901 nam hij ontslag. Hij kocht een huis in Maiernigg in Karinthië waar hij zijn zomers doorbracht met componeren. In 1901 werd hij verliefd op Alma Schindler, wiens vader Anton Schindler een beroemd landschapschilder was. Zij was bijna twintig jaar jonger dan Mahler. Zij studeerde compositie, maar Mahler dwong haar het componeren op te geven, zodat zij zich kon wijden aan het zijn van een goede echtgenote. Dit maakte de relatie tussen hen nogal moeilijk. In 1910 ging Mahler naar de psychoanalyticus Sigmund Freud. Freud hielp hem niet alleen zijn huwelijksproblemen te begrijpen, maar ook zijn creatieve aard. Hij voelde nu een diepere liefde voor Alma dan hij ooit tevoren had gevoeld.

In de Hofoper dirigeerde Mahler veel van de grote opera's, maar niet veel nieuwe. Hij wilde de nieuwe opera Salomé van Richard Strauss dirigeren, maar de censuur stond niet toe dat deze werd opgevoerd. Desondanks waren Mahlers jaren als dirigent in Wenen zeer belangrijk, omdat hij veel nieuwe ideeën opdeed. Via zijn vrouw ontmoette hij vele kunstenaars, vooral diegenen die verbonden waren met de Sezession-beweging. Een van hen, Alfred Roller, ontwierp de decors voor een nieuwe productie van Tristan und Isolde. Hij werd Mahlers belangrijkste decorontwerper. Eindelijk kon Mahler nauw samenwerken met iemand die zijn opvattingen deelde. Ze voerden samen vele opera's op: Fideleo, Don Giovanni , Die Entführung aus dem Serail, Le Nozze di Figaro, Die Zauberflöte en Iphigénie en Aulide.

Mahler voelde zich veel zekerder nu hij getrouwd was. Dit maakte hem creatiever. Hij componeerde zijn Achtste Symfonie zeer snel. Er is een enorm orkest en koor voor nodig, daarom wordt het vaak "Symfonie van Duizend" genoemd. Mahler vond het zijn beste werk.

Mahler werd nooit leraar, maar hij gaf veel aanmoediging aan jonge componisten zoals Arnold Schönberg, Alban Berg, Anton Webern en Alexander Zemlinsky. Er waren echter muziekcritici in Wenen die anti-Joods waren en het hem moeilijk maakten. In 1907 overleed zijn oudste dochter Maria aan roodvonk. Nog meer slecht nieuws volgde toen werd vastgesteld dat Mahler een slecht hart had. De dokter zei dat hij zijn favoriete bezigheden moest opgeven: wandelen, fietsen en zwemmen. Mahler had enorm veel gedaan voor het culturele leven in Wenen, maar hij besloot dat het tijd was om te vertrekken. Het laatste wat hij in Wenen dirigeerde was zijn Tweede Symfonie.

Laatste jaren: New York en Europa

Mahler werd uitgenodigd om naar Amerika te gaan om de Metropolitan Opera in New York City te dirigeren. Het was heel anders dan hij in Europa gewend was. In plaats van te werken met een groep zangers die samenwerkten als een team, werden de opera's in de Metropolitan Opera gezongen door grote operasterren. Mahler probeerde niet om dit te veranderen. Hij stemde er zelfs mee in om in Wagner-opera's te snijden. Toen hij werd uitgenodigd om dirigent te worden van de New York Philharmonic, nam hij ontslag bij de Metropolitan. De laatste keer dat hij daar dirigeerde was als gastartiest.

In 1909 voltooide hij zijn Negende Symfonie. Hij had het erg druk met dirigeren in Europa. In januari 1911 dirigeerde hij zijn Vierde Symfonie in New York. Toen werd hij ziek en besloot naar Wenen te gaan. Hij kwam daar aan op 12 mei, maar overleed enkele weken later op 50-jarige leeftijd.

De kleine hut in Steinbach aan de Attersee in Oostenrijk waar Mahler zijn Tweede en Derde Symfonie componeerde

Zijn muziek

Mahler was een van de laatste componisten die behoorde tot de grote muzikale traditie van Duitsland en Oostenrijk. Hoewel veel Duitse componisten grote symfonieën hadden geschreven (b.v. Beethoven), vond Mahler iets nieuws te zeggen in zijn muziek. Zijn symfonieën hebben vaak lange melodieën en hij gebruikt zowel volksliederen als nieuwe klanken in het orkest. Mahler werkte het grootste deel van zijn leven in het theater, en dit beïnvloedt zijn muzikale taal. Een goed voorbeeld is Symfonie nr. 4 die begint in de vrolijke toonsoort G-groot waar de muziek het vroege leven beschrijft, maar eindigt in E-groot waar de sopraansolist de hemelse genoegens bezingt.

Mahler raakte zeer geïnteresseerd in Duitse volksliederen en hij componeerde verschillende reeksen orkestliederen. Hij nam gedichten uit de verzameling genaamd Des Knaben Wunderhorn (De toverhoorn van de jongen). Deze liederen waren oorspronkelijk middeleeuws, maar Mahler liet ze heel anders klinken door ze te interpreteren met zijn eigen persoonlijkheid. De taal van zijn liederen is te horen in zijn symfonieën, waarvan er vier gebruik maken van zang (nrs. 2, 3, 4 en 8). Hij schreef negen symfonieën en begon aan een tiende, maar stierf voordat deze voltooid was.

Mahler was een groot orkestrator. Sommige van zijn latere werken hebben een zeer groot orkest nodig. Hij gebruikte vaak ongebruikelijke effecten, b.v. in zijn Eerste Symfonie speelt een contrabassolo zeer hoge noten, begeleid door pauken.

Zijn reeks orkestliederen Das Lied von der Erde (Het lied van de aarde) zijn als een symfonie, maar hij noemde het geen symfonie. Dit was om bijgelovige redenen: verschillende grote componisten, waaronder Beethoven, hadden negen symfonieën geschreven en waren daarna gestorven.

Zijn dirigeren

Als dirigent had Mahler een enorme invloed op het muziekleven in Europa. Hij dirigeerde vaak zijn eigen werken. Wanneer hij werken van andere componisten dirigeerde, speelde hij die volgens zijn eigen ideeën. Hij bracht zelfs wijzigingen aan in de orkestratie van sommige werken van Beethoven. Hij was niet het soort dirigent dat probeerde de muziek zo dicht mogelijk te laten benaderen wat de componist had gewild. Hij wilde altijd dat de muziek heel duidelijk klonk.