Hector Berlioz

Life

Kinder- en studentendagen

Berlioz was de oudste van zes kinderen. Een broer en een zus werden volwassen, en Berlioz was altijd erg op hen gesteld. Zijn vader was arts. Het gezin woonde op het platteland, ten noordwesten van Grenoble.

Berlioz ging maar kort naar school, toen hij tien jaar oud was. De rest van zijn opleiding kreeg hij van zijn vader. Hij hield van Franse en Latijnse literatuur en van reisboeken over verre landen. Hij leerde fluit spelen, de flageolet en de gitaar. Hij las een boek van Rameau over harmonie. Hij had nooit een piano gehad. Hij stelde zich alleen de klanken van akkoorden voor in zijn hoofd. Hij was pas 12 toen hij verliefd werd op een meisje, Estelle, die 18 was. Hij werd er vaak mee gepest. Hij begon wat muziek te componeren.

Toen hij 17 was, zei zijn vader dat hij wilde dat hij dokter werd. Berlioz wilde muziek studeren, maar zijn vader dwong hem naar Parijs te gaan om medicijnen te studeren. Berlioz zou voor de rest van zijn leven in Parijs blijven. Hij studeerde medicijnen gedurende twee jaar, maar hij haatte het. Op een dag, tijdens een anatomische les, had hij er genoeg van en sprong uit het raam. Hij begon muziek te studeren. Zijn vader was woedend en stuurde hem geen geld meer. Berlioz was erg arm en begon muziekkritieken te schrijven voor kranten. Zo verdiende hij de rest van zijn leven het grootste deel van zijn geld. Hij leende ook geld van vrienden.

Berlioz begon naar de Opéra te gaan. Hij hield vooral van de muziek van Gluck en ging naar de bibliotheek om de partituren van Gluck te bestuderen. Aan het eind van 1822 vond hij een goede leraar. Zijn naam was Le Sueur. Hij zorgde ervoor dat Berlioz stopte met het uitgeven van zijn muziek totdat hij had geleerd om goed te componeren. In 1826 was hij officieel student aan het Conservatorium. Hij bleef studeren bij Le Sueur en bij Reicha. Hij probeerde vier keer de belangrijke muziekprijs genaamd Prix de Rome te winnen. De eerste keer schreef hij een stuk genaamd La Mort d'Orphée (De dood van Orpheus). De jury zei dat het onspeelbaar was, maar Berlioz kreeg een orkest zover om het te spelen. De tweede keer schreef hij een stuk dat Herminie heette en waarvan hij de melodie later gebruikte als de hoofdtoon van zijn Symphonie fantastique. De derde keer schreef hij een cantate La mort de Cléopâtre, een prachtig werk, maar toch won hij de prijs niet. De vierde keer schreef hij een cantate La mort de Sardanapale, en hij won de prijs. Bijna alle muziek voor dit werk is nu verloren gegaan.

Berlioz verstond geen Engels, maar hij ging naar een opvoering van Shakespeare's Hamlet door een Engels theatergezelschap. De actrice die de rol van Ophelia op zich nam heette Harriet Smithson. Berlioz werd hartstochtelijk verliefd op haar, hoewel hij haar niet kende, en begon haar overal te volgen. Uiteindelijk trouwde hij met haar. Het huwelijk was geen succes. Berlioz was echt verliefd op Ophelia, het personage uit het toneelstuk van Shakespeare. Hij vond het moeilijk om in het echt van Harriet te houden.

De toneelstukken van Shakespeare zouden echter een grote inspiratiebron voor Berlioz worden. Hij schreef vele werken die geïnspireerd zijn door Shakespeare, waaronder Roméo et Juliette, Béatrice et Bénédict, Roi Lear en verscheidene andere. Hij werd in deze tijd ook geïnspireerd door Goethe's Faust en door vele andere schrijvers, waaronder E.T.A. Hoffmann, Scott en Byron. Hij ontdekte ook de muziek van Beethoven die hem hielp om te leren hoe hij vorm moest geven aan grote composities.

Berlioz begon het erg druk te krijgen met het geven van concerten van zijn muziek in Parijs. Hij werd al snel bekend als een zeer originele jonge componist. Het winnen van de Prix de Rome gaf hem een tijdlang een vast inkomen, maar hij zou naar Rome gaan. Berlioz wilde niet naar Rome gaan. Hij zei dat hij genoeg werk had in Parijs. De echte reden waarom hij niet wilde gaan was waarschijnlijk omdat hij verliefd was op een 19-jarig meisje genaamd Camille Moke. .

De jaren 1830

Berlioz verbleef 15 maanden in Rome. Op weg daarheen bezocht hij zijn ouders, die hem vergeven leken te hebben dat hij geen medicijnen had gestudeerd. Ze konden nu trots zijn omdat hun zoon zo succesvol was. In Italië schreef Berlioz niet veel muziek. Hij hield niet van Italiaanse muziek of Italiaanse kunst, maar hij werd geïnspireerd door het landschap, de zon, de zee, de mensen die hij ontmoette: zeelui, boeren, beeldhouwers, reizigers. Hij hield niet van de stad Rome, hoewel hij wel van Florence hield. Hij haatte de Villa Medici, het huis waar hij moest verblijven. Als hij rondreisde schreef hij wat muziek. Toen hij het nieuws vernam dat Camille nu van een andere man hield, werd hij zo woedend dat hij Rome verliet om naar Parijs terug te keren en hen beiden te doden. Maar toen hij in Nice aankwam kalmeerde hij en veranderde van gedachten. Hij keerde terug naar Rome.

Aan het eind van zijn verblijf in Italië keerde hij terug naar Parijs, waar hij onderweg zijn ouders bezocht. Hij begon concerten van zijn muziek te organiseren. In die tijd leerde hij Harriet Smithson kennen. Ze hadden een vreemde verkering en hij trouwde met haar in 1833. Het volgende jaar kregen ze een zoon. Het huwelijk was nooit gemakkelijk. Hun persoonlijkheden waren verschillend, ze waren arm, en ze spraken elkaars taal niet. In 1842 scheidden zij en Harriet stierf in grote armoede in 1854.

Hoewel een paar mensen vonden dat Berlioz een origineel componist was, vonden veel anderen zijn muziek erg vreemd. Hij verdiende nauwelijks geld met componeren. Het meeste geld verdiende hij met muziekjournalistiek, iets waar hij een hekel aan had. Als zijn werken werden uitgevoerd, dirigeerde hij ze meestal zelf. Hij schreef een werk voor altviool en orkest genaamd Harold en Italie. Paganini had hem gevraagd het voor hem te schrijven om te spelen, maar toen Paganini de muziek zag vond hij het niet mooi omdat het niet "pronkerig" genoeg was voor de altviool. Enkele jaren later hoorde Paganini het werk en besloot dat hij het mooi vond, dus betaalde hij Berlioz 20.000 Francs. Dit was veel geld, en het stelde Berlioz in staat om tijd te besteden aan het schrijven van een groot nieuw werk: Roméo et Juliette. Toen dit voor het eerst werd opgevoerd dachten sommige critici dat Berlioz Shakespeare waarschijnlijk niet begreep. Richard Wagner, die bij de eerste uitvoering in het publiek zat, was echter zeer onder de indruk. Berlioz probeerde succes te hebben als operacomponist, maar de mensen begrepen zijn originele muziek niet. Hij schreef een Grand symphonie funèbre et triomphale, oorspronkelijk geschreven voor een militaire fanfare. Les nuits d'été is een zeer ontroerende liederencyclus.

Later leven

In de jaren 1840 en 1850 bracht Berlioz een groot deel van zijn tijd door in het buitenland. Hij ging naar Duitsland, Oostenrijk, Rusland en Engeland. Hij werd in het buitenland beroemder dan thuis in Frankrijk, hoewel hij nog steeds naar Parijs bleef gaan. De Duitsers hielden van zijn muziek en waren onder de indruk van zijn dirigentschap. Hij dirigeerde zelden iets anders dan zijn eigen muziek. In 1846 componeerde hij een van zijn mooiste werken: La Damnation de Faust, dat werd opgevoerd in de Opéra-Comique. Het operahuis was half leeg. Het was een grote teleurstelling voor hem. Berlioz bleef toeren naar andere landen waar men hem waardeerde. Hij had groot succes in Sint Petersburg, in Berlijn waar hij optrad voor de koning van Pruisen, en in Londen, waar hij nooit betaald kreeg voor de concerten die Jullien dirigeerde omdat Jullien geen geld meer had. Hij had echter andere successen in Londen en de Engelsen mochten hem erg graag.

In 1854 overleed Harriet Smithson en zeven maanden later trouwde Berlioz met Marie Recio, een zangeres die hij al 12 jaar kende. Haar Spaanse moeder kwam bij hen wonen, en zij verzorgde Berlioz zeer vriendelijk in zijn laatste jaren toen hij ziek was. Berlioz' zoon Louis was kapitein bij de marine geworden en reisde de hele wereld over. Dit was iets waar Berlioz altijd van had gedroomd sinds zijn kindertijd toen hij reisboeken las. Berlioz was vreselijk bedroefd toen hij in 1867 hoorde dat Louis in Havana aan de gele koorts was overleden.

Berlioz had altijd al een passie gehad voor de Latijnse dichter Vergilius. In 1856 besteedde hij veel tijd aan het schrijven van een lange opera in vijf bedrijven genaamd Les Troyens (De Trojanen). Hij wist dat het bijna onmogelijk zou zijn om iemand te vinden die een uitvoering wilde geven. Dat werd pas mogelijk in 1863, nadat hij het werk in twee delen had opgesplitst. Daarna duurde het 30 jaar voordat de opera opnieuw werd opgevoerd. Het bevat enkele van zijn beste muziekstukken. Vooral de stormscène is beroemd en wordt vaak apart uitgevoerd als orkeststuk.

Toen hij ouder werd, raakte hij geobsedeerd door de dood. Hij had twee vrouwen verloren, en zijn twee zussen waren ook gestorven. Hij begon te wandelen op begraafplaatsen. Hij schreef zijn Memoires (autobiografie). Het is vertaald in vele talen, waaronder het Engels.

In 1863 schreef hij aan Estelle, het meisje van wie hij als kind had gehouden. Zij was nu een weduwe van 67 en hij 60. Hij bezocht haar in Lyon en hield opnieuw van haar. Hij schreef haar regelmatig voor de rest van zijn leven, en logeerde drie keer bij haar in Grenoble waar zij met haar zoon woonde. Geleidelijk aan begreep zij hem beter, en zij schonk hem veel geluk gedurende zijn laatste jaren.

Een laatste reis naar Sint-Petersburg was te veel voor Berlioz. Hij werd ziek. Op weg naar huis ging hij naar Nice, waar hij twee keer in elkaar zakte tijdens een wandeling langs de zee. Hij ging terug naar Parijs waar hij werd verzorgd door zijn schoonmoeder. Hij overleed op 11 maart 1869 en werd begraven in de Cimitière Montmartre.

Berlioz in 1863

Berlioz' reputatie

Berlioz is een duidelijk voorbeeld van een "profeet die in eigen land zonder eer is": in Frankrijk beseften niet veel mensen dat hij een groot componist was, maar in andere landen werd hij verwelkomd als een van de grote componisten en dirigenten van zijn tijd. Veel van zijn werken zijn moeilijk te beschrijven. Zijn Symphonie fantastique is niet echt een symfonie, zijn Harold en Italie is niet echt een concerto. Zijn Requiem is geen normaal, religieus requiem, Roméo et Juliette is een mengeling van allerlei dingen. Hij schreef vijf opera's, die allemaal heel verschillend van stijl zijn. Zijn liederen zijn teder en lieflijk, beïnvloed door de Franse romantiek. Zijn ouvertures zijn erg populair bij orkestconcerten. Zijn muziek is zeer origineel en, hoewel hij een boek over orkestratie schreef, de klanken die hij componeerde waren zo persoonlijk dat niemand hem kon imiteren. Hij was niet goed in het bespelen van een instrument, maar kon zich alle klanken in zijn hoofd voorstellen. Veel van zijn melodieën strekken zich uit over een ongewoon aantal maten. Veel van zijn orkestrale muziek is programmamuziek: ze is vaak geïnspireerd door boeken of wilde verhalen in zijn verbeelding.