Holocaust slachtoffers | miljoenen mensen stierven of werden vermoord in nazi-Duitsland

Etniciteit

De nazi's geloofden dat sommige rassen en etnische groepen minder goed waren dan andere. Zij dachten dat het "Arische ras" het beste van allemaal was. Zij wilden dat nazi-Duitsland alleen gevuld zou zijn met "Arische" mensen.

De nazi's dachten dat er bepaalde etnische groepen waren die niet eens menselijk waren. Twee van deze groepen waren de Joden en de Sinti en Roma. De nazi's besloten alle Joden en Sinti en Roma in nazi-Duitsland te vermoorden. De nazi's dachten ook dat Slavische volkeren minder dan menselijk waren, en zij vermoordden miljoenen Slaven vanwege hun etniciteit.

Joodse mensen

De nazi's beschouwden het Joodse volk als een etnische groep. Dit betekende dat zelfs als iemand de joodse godsdienst niet belijdde, de nazi's hem toch als joods beschouwden.

In het begin van de Tweede Wereldoorlog dwongen de nazi's Joodse mensen hun huizen te verlaten en in getto's te leven. In 1941 besloot Adolf Hitler echter alle Joden in Europa te vermoorden. Dit plan werd de Endlösung genoemd.

Vanaf 1942 deporteerden de nazi's de Joden uit de getto's naar vernietigingskampen zoals Auschwitz. In deze kampen werden mensen direct na aankomst vermoord in gaskamers.

Tegen het einde van de Holocaust was één op de drie Joodse mensen in de wereld gestorven of vermoord door de nazi's. Slechts één op de drie Joden in Europa overleefde de Holocaust. Veel landen verloren het grootste deel van hun Joodse bevolking. Bijvoorbeeld:

• 3 miljoen Poolse Joden stierven of werden vermoord (dit was 90% van de Joden in Polen)
• 2,1 miljoen Joden stierven of werden vermoord in de Sovjet-Unie
• Estland, Letland, Litouwen, Duitsland en Oostenrijk verloren alle 90% van hun Joodse bevolking.
• Nog eens acht landen verloren meer dan de helft van hun Joodse bevolking: Bohemen en Moravië (89%); Slowakije (83%); Griekenland (77%); Nederland (75%); Hongarije (70%); België (60%); en Joegoslavië (60%).

Meer dan een miljoen Joodse kinderen stierven of werden vermoord tijdens de Holocaust.

Slaven

De nazi's hebben miljoenen Slavische mensen vermoord tijdens de Holocaust. Tot deze mensen behoorden Polen, Russen, Serviërs, Oekraïners, Tsjechen, Bosniakken en Sorben. De nazi's dachten dat Slaven een inferieur ras waren. Zij wilden echter ook de mensen in de Slavische landen opruimen, zodat er genoeg Lebensraum ("leefruimte") zou zijn voor "Arische" mensen.

Palen

Polen waren een van de eerste groepen waar Hitler zich van wilde ontdoen. Hij deelde dit idee voor het eerst in 1939. Op 22 augustus 1939 zei Hitler:

[Het [doel] van de oorlog is ... de vijand te vernietigen. Daarom heb ik ... mijn 'Doodskoppen' [groepen soldaten] voorbereid met de opdracht om zonder medelijden of genade alle mannen, vrouwen en kinderen van Poolse afkomst of taal te doden. Alleen op die manier kunnen we de levensruimte krijgen die we nodig hebben.^p.115

Voor de Tweede Wereldoorlog had Polen de grootste populatie Joden in Europa. Tegen het einde van de Holocaust waren drie miljoen Poolse Joden gestorven of vermoord.^p. 403 Net als 1,8 miljoen tot drie miljoen niet-Joodse Polen.^p. 305 Tot deze slachtoffers behoorden:

• Honderdduizenden rooms-katholieke en orthodoxe Polen die naar Auschwitz en andere concentratiekampen werden gestuurd.
• Geleerden en andere belangrijke personen
• Kinderen van alle leeftijden

Bijna 17% van de Poolse bevolking stierf of werd vermoord in de Holocaust.

Oekraïners

Oorspronkelijk wilden de nazi's 65% van de 23,2 miljoen mensen in Oekraïne (ongeveer 15 miljoen Oekraïners) doden. Ze wilden de overlevenden als slaven laten werken.

Tussen 1941 en 1945 hebben de nazi's ongeveer drie miljoen Oekraïners vermoord. Zij deporteerden ook meer dan twee miljoen Oekraïners naar Duitsland om als slavenarbeiders te worden gebruikt.

In het Rode Leger van de Sovjet-Unie werden meer Oekraïners gedood in de strijd tegen de Wehrmacht dan Amerikaanse, Britse en Franse soldaten samen.

Sovjets

Tijdens Operatie Barbarossa (de invasie van de Sovjet-Unie door de As-landen) kwamen veel Sovjet-krijgsgevangenen en burgers om het leven. De nazi's vermoordden veel Sovjet-kinderen en volwassen burgers in de landen die zij overnamen.

De nazi's vermoordden miljoenen krijgsgevangenen van het Rode Leger op allerlei manieren:

• Duitse soldaten (vooral de Waffen-SS) executeerden hen nadat ze gevangen waren genomen.
• Veel Sovjet-krijgsgevangenen stierven door de vreselijke omstandigheden in Duitse krijgsgevangenkampen of tijdens dodenmarsen.
• De nazi's stuurden veel Sovjet-krijgsgevangenen naar concentratiekampen om te worden vermoord.

In acht maanden tijd, tussen 1941 en 1942, hebben de nazi's ongeveer 2,8 miljoen Sovjet-krijgsgevangenen gedood door executie, verhongering en doodvriezen.

Nadat de nazi's delen van de Sovjet-Unie hadden bezet, behandelden zij de Sovjetburgers vreselijk. Tijdens het beleg van Leningrad stierven meer dan 1,2 miljoen burgers. Nazi-soldaten vernietigden duizenden boerendorpen in heel Rusland, Wit-Rusland en de Oekraïne. In 1995 rapporteerde de Russische Academie van Wetenschappen dat de nazi's in de bezette Sovjet-Unie 13,7 miljoen burgerslachtoffers hebben gemaakt, inclusief Joden. Dit was 20% van de bevolking van het gebied. Tot deze doden behoorden:

• 7,4 miljoen slachtoffers van nazi-genocide en represailles
• 2,2 miljoen doden van personen die als dwangarbeider naar Duitsland zijn gedeporteerd
• 4,1 miljoen doden door hongersnood en ziekte

Ongeveer drie miljoen mensen stierven ook van de honger in gebieden die de nazi's niet hadden ingenomen.

Roma en Sinti

Onder de Neurenberger wetten van de nazi's werden de Sinti en Roma net als de Joden "vijanden van het [Duitse] ras" genoemd. Net als de Joden wilden de nazi's alle Roma en Sinti in Europa doden.

In 1936 begonnen de nazi's de Roma en Sinti te deporteren, eerst naar gebieden aan de rand van de stad, en later naar dezelfde getto's waar ook de Joden naartoe werden gestuurd. In 1942 beval Heinrich Himmler dat de Roma en Sinti (inclusief kinderen) naar het concentratiekamp Auschwitz moesten worden gestuurd. De nazi's stuurden ook veel volwassenen en kinderen van Roma en Sinti naar andere vernietigingskampen, zoals Bełżec, en naar andere concentratiekampen, zoals Ravensbrück.

Historici schatten dat 220.000 tot 500.000 Roma en Sinti door de nazi's zijn vermoord. Dat was ongeveer één op de vier Roma en Sinti die toen in Europa leefden. Eén onderzoeker zegt echter dat er tijdens de Holocaust misschien wel 1,5 miljoen Roma en Sinti zijn omgekomen.

Na de Tweede Wereldoorlog duurde het lang voordat landen toegaven dat nazi-Duitsland een genocide op de Roma en Sinti had gepleegd. In 1982 gaf West-Duitsland toe dat er een genocide op de Roma had plaatsgevonden. In 2011 bepaalde de Poolse regering dat Polen elk jaar op 2 augustus de genocide op de Roma zou herdenken.

 
Naakte Sovjet-krijgsgevangenen in concentratiekamp Mauthausen  


Hongaars-Joodse kinderen en een oudere vrouw op weg naar de gaskamers in Auschwitz (1944)  



 

Handicaps

De nazi's geloofden dat mensen met een handicap "het leven onwaardig" waren, en dat zij het niet verdienden om te leven. Gehandicapten pasten ook niet in de ideeën van de nazi's over een ras van perfecte "Ariërs".

De nazi's dwongen ongeveer 375.000 mensen zich te laten steriliseren, zodat ze geen kinderen met een handicap konden krijgen. Tot deze mensen behoorden mensen met een lichamelijke handicap, geestesziekten, verstandelijke beperkingen en doven.

Gehandicapten waren de eerste mensen die de nazi's in gaskamers vermoordden. In 1939 zetten de nazi's een programma op dat het T-4 Euthanasieprogramma werd genoemd. Als onderdeel van dit programma stuurden de nazi's kinderen en volwassenen met een handicap naar ziekenhuizen zoals het Hartheim Euthanasiecentrum, waar ze werden gedood met gifgas. Ook doodden zij sommige gehandicapte kinderen direct na hun geboorte. Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog hadden de nazi's ongeveer 275.000 gehandicapten vermoord. Ongeveer 5.000 tot 7.000 van deze slachtoffers waren kinderen.

 

Homoseksualiteit

Lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender mensen waren ook slachtoffers van de Holocaust. De nazi's waren vooral wreed tegen homoseksuele mannen. Zij vonden dat homoseksuele mensen Nazi-Duitsland op een aantal manieren schade berokkenden:

• De nazi's dachten dat homoseksuele mannen te zwak waren en te veel op vrouwen leken om voor nazi-Duitsland te kunnen vechten.
• De nazi's wilden dat "Arische" Duitsers zoveel mogelijk kinderen kregen, maar homoseksuele mannen zouden geen kinderen maken.
• De nazi's dachten dat homoseksualiteit besmettelijk was en dat andere Duitsers homoseksueel zouden worden door alleen maar in de buurt van homo's te zijn.

In 1936 probeerde Heinrich Himmler de Duitse wetten te gebruiken en nieuwe wetten te maken om homoseksuele mannen te vervolgen. Minstens 100.000 Duitse homoseksuele mannen werden gearresteerd en 50.000 werden veroordeeld en in de gevangenis gestopt. Sommigen werden gedwongen opgenomen in psychiatrische ziekenhuizen van de staat. Rechtbanken bevalen honderden Europese homoseksuele mannen die in door de nazi's gecontroleerde gebieden woonden, te castreren met chemicaliën.

Tussen 5.000 en 15.000 homoseksuele mannen werden gevangen gezet in concentratiekampen. Zij werden vaak nog slechter behandeld dan andere gevangenen. Ze moesten een roze driehoek op hun shirt dragen, net als mannen die waren veroordeeld voor seksueel misbruik van kinderen en seks met dieren.

Lesbiennes werden meestal niet zo slecht behandeld als homoseksuele mannen. Ze werden meestal niet in de gevangenis gestopt alleen omdat ze lesbisch waren. In de concentratiekampen droegen ze meestal een zwarte driehoek.

Volgens het United States Holocaust Memorial Museum probeerde nazi-Duitsland niet alle homoseksuelen te doden. Niettemin probeerde de nazistaat door actieve vervolging Duitse homoseksuelen te terroriseren tot seksuele en sociale conformiteit, waarbij duizenden doden vielen en het leven van nog veel meer mensen werd verwoest."

Na de Tweede Wereldoorlog werden veel homoseksuelen die uit de concentratiekampen waren bevrijd, nog steeds vervolgd in Duitsland. Zij konden worden aangeklaagd op grond van § 175, een wet die "ontucht tussen mannen" illegaal maakte. Als ze werden veroordeeld, moesten ze naar de gevangenis. (De tijd die zij in de concentratiekampen doorbrachten zou van hun straf worden afgetrokken). Dit was heel anders dan hoe andere slachtoffers van de Holocaust werden behandeld. Andere slachtoffers werden gecompenseerd (kregen geld) voor het verlies van familieleden en onderwijskansen. Homoslachtoffers werden behandeld als criminelen.

 
Op 10 mei 1933 verbrandden de nazi's 20.000 boeken over homoseksualiteit uit de bibliotheek van het Instituut voor Geslachtsonderzoek. Ze namen ook lijsten van homoseksuele mensen mee uit het instituut, zodat ze die mensen konden vervolgen.  

Politiek

De nazi's vermoordden ook veel mensen die het niet eens waren met de politieke overtuigingen van de nazi's. Zij beschouwden deze mensen als politieke vijanden van nazi-Duitsland. Zij beschouwden deze mensen als politieke vijanden van nazi-Duitsland.

Politieke gevangenen

De nazi's waren bijzonder wreed tegen mensen die zich uitspraken of vochten tegen de nazi-regering. Wanneer zij deze mensen arresteerden, vermoordden de nazi's hen vaak meteen na hun verhoor. Soms vermoordden de nazi's ook hun familie. Mensen die niet meteen werden gedood, werden naar de politieke volksrechtbank gestuurd. Dit hof was beroemd om het aantal doodvonnissen dat het uitsprak.

Leftists

De nazi's beschouwden links als politieke vijanden. Onder links vielen anarchisten, communisten, socialisten, liberalen, libertairen en sociaal-democraten. Duitse communisten en sociaal-democraten behoorden tot de eersten die naar het concentratiekamp Dachau werden gestuurd. De nazi-partij haatte het communisme en was bezorgd dat Duitse communisten loyaal zouden zijn aan de Sovjet-Unie, een communistisch land. De nazi's verspreidden geruchten over communistisch geweld om de machtigingswet van 1933 aangenomen te krijgen. Deze wet gaf Adolf Hitler zijn eerste bevoegdheden als dictator.

Hitler en de nazi's hadden ook een hekel aan Duitse linksmensen, omdat zij het niet eens waren met het racisme van de nazi's. Wanneer de nazi's een plaats overnamen, waren communisten, socialisten, liberalen en sociaaldemocraten meestal enkele van de eerste mensen die zij mishandelden. Soms vermoordden ze links meteen.

 

Religie

Jehovah's Getuigen

Als onderdeel van hun religieuze overtuiging weigerden Jehovah's Getuigen in het Duitse leger te dienen, de nazivlag te salueren of "Heil Hitler" te zeggen. Ze weigerden mee te gaan met de overtuigingen en wetten van de nazi's die tegen hun geloofsovertuiging indruisten.

Hierdoor werden veel Jehovah's Getuigen naar concentratiekampen gestuurd. Tussen de 2.500 en 5.000 Getuigen stierven in de concentratiekampen.

Rooms-katholieken

De nazi's vielen ook de katholieke kerk aan tijdens de Holocaust. Hitler wilde het katholicisme en het christendom in nazi-Duitsland vernietigen en er een heidens Duitsland van maken. Duizenden Duitse geestelijken, nonnen en katholieke leiders werden gearresteerd nadat de nazi's de macht hadden overgenomen.

In 1939 viel Hitler Polen binnen, waarmee de Tweede Wereldoorlog begon. Polen was grotendeels katholiek. De nazi's wilden Polen vernietigen. Ze begonnen met het vernietigen van de katholieke kerk in Polen. Ze arresteerden de leiders van de kerk en sloten kerken en kloosters. In 1940 creëerden de nazi's een speciale barak voor priesters in het concentratiekamp Dachau. Van de 2.720 geestelijken die in Dachau gevangen zaten, waren bijna alle (94,88 procent) katholiek. Ongeveer 1.700 waren Poolse priesters; de helft van hen stierf of werd vermoord in Dachau. De nazi's maakten het zelfs illegaal voor priesters om katholieke sacramenten te geven aan Polen. Ten minste één Duitse priester werd naar Dachau gestuurd omdat hij de biecht afnam van een Poolse katholiek.

In 1933 had Duitsland een overeenkomst gesloten met de Heilige Stoel om het katholicisme in nazi-Duitsland te beschermen. De nazi's verbraken deze overeenkomst echter vaak. Zij sloten de katholieke pers, scholen, politieke partijen en jeugdgroepen in Duitsland, te midden van moord en massale arrestaties.

De kerk werd vooral slecht behandeld in de landen die Duitsland overnam. In Oostenrijk werden katholieke eigendommen afgenomen, katholieke organisaties gesloten en veel priesters naar Dachau gestuurd. In Tsjecho-Slowakije weigerden de nazi's om mensen religieuze ordes te laten volgen; ze sloten scholen; maakten religieus onderwijs illegaal; en stuurden priesters naar concentratiekampen. Katholieke mensen, bisschoppen, geestelijken en nonnen protesteerden en vielen het nazibeleid aan.

In 1942 protesteerden Nederlandse bisschoppen tegen de mishandeling van de Joden. Toen de Nederlandse aartsbisschop weigerde de nazi's te gehoorzamen, pakte de Gestapo katholieke "Joden" op en stuurde er 92 naar Auschwitz. Een Nederlandse katholieke non genaamd Edith Stein werd vermoord in Auschwitz. Net als Maximiliaan Kolbe, een Poolse priester. Beiden werden uiteindelijk door paus Johannes Paulus II in de jaren tachtig tot katholieke heiligen verheven. Ook andere katholieke slachtoffers van de Holocaust zijn zalig verklaard, waaronder enkele Poolse priesters die in Dachau zijn omgekomen.

Protestanten

Sommige protestantse kerken waren het eens met de ideeën van de nazi's. Andere niet. Om te proberen het protestantisme in Duitsland over te nemen, vormden de nazi's de National Reichskirche: een officiële staatskerk die een op het nazisme gebaseerde staatsgodsdienst onderwees. De Rijkskerk:

• Nam alle christelijke kruizen weg en verving ze door het nazi-hakenkruis.
• Ontsloeg alle geestelijken en verving ze door nazi-sprekers
• eiste dat de Bijbel nooit meer in Duitsland zou worden gedrukt
• Zet Hitlers boek Mein Kampf op de altaren van al zijn kerken.

Ze ontsloegen alle geestelijken die niet "Arisch" waren. Kerkleden noemden zichzelf "Duitse christenen" en zeiden dat ze "het hakenkruis op hun borst en het kruis in hun hart" hadden.

Protestantse groepen die het niet eens waren met de ideeën van de nazi's vormden de Confessing Church, een groep Duitse kerken. Martin Niemöller was een van hun leiders. De nazi's vervolgden de belijdende kerk. In mei 1936 stuurde de Confessing Church een brief aan Hitler waarin hij zijn acties bekritiseerde. De nazi's reageerden door:

• Arrestatie van honderden predikanten
• Enkele leiders van de belijdende kerk naar concentratiekampen sturen
• Al het geld van de belijdende kerk nemen
• Het illegaal maken voor de leden van de belijdende kerk om geld aan de kerk te geven

De meeste dominees en kerken waren geen lid van de Rijkskerk of de Belijdende Kerk. Predikanten die zich uitspraken tegen wat de nazi's deden, werden bedreigd, gearresteerd en soms naar concentratiekampen gestuurd.

Bahá'í-geloof

In 1937 maakten de nazi's het praktiseren van het Bahá'í-geloof illegaal. De nazi's sloten alle bahá'í-organisaties in Duitsland. De nazi's hielden niet van het Bahá'í-geloof omdat het pacifisme onderwees.

Gedurende de hele Holocaust werden Bahá'ís gearresteerd en kregen ze zeer dure boetes. De nazi's bleven ook hun organisaties sluiten.

Vrijmetselaars

De nazi's gaven de vrijmetselarij de schuld van het verlies van de Eerste Wereldoorlog door Duitsland. Ze zeiden dat de leiders van de vrijmetselaars deel uitmaakten van een samenzwering met Joodse mensen om Duitsland over te nemen. In 1941 besloot Adolf Hitler dat vrijmetselaars politieke vijanden waren. De nazi's stuurden tienduizenden vrijmetselaars naar concentratiekampen. Tussen de 80.000 en 200.000 vrijmetselaars werden vermoord.

 
Vlag van de "Duitse christenen", die het nazisme steunden, in 1934  


Openbare executie van katholieke priesters en burgers in Polen (1939)  

Totaal aantal sterfgevallen

Deze tabel geeft een schatting van het totale aantal doden als gevolg van de Holocaust.

Slachtoffers	Aantal sterfgevallen	Bron(nen)
Joden	5,93 miljoen
Sovjetburgers (exclusief Sovjetjoden)	5,7 miljoen
Oekraïners	3 miljoen
Sovjet krijgsgevangenen	2 miljoen-3 miljoen
Etnische Polen (uitgezonderd Poolse Joden)	1,8 miljoen-3 miljoen
Serviërs	300,000-500,000
Mensen met een handicap	275,000
Roma	90,000-500,000
Vrijmetselaars	80,000-200,000
Slovenen	20,000-25,000
Homoseksuelen	5,000-15,000
Spaanse Republikeinen	7,000
Jehova's getuigen	2,500-5,000
TOTAAL	19,2 miljoen - 22,2 miljoen

 
Het dagboek van Tanya Savicheva, een 11-jarig Sovjet-meisje. Ze schreef het dagboek tijdens het beleg van Leningrad. Haar aantekeningen gaan over de verhongering en de dood van haar zus, dan grootmoeder, dan broer, dan oom, dan nog een oom, dan moeder. De laatste drie aantekeningen zeggen "Savichevs overleden", "Iedereen stierf" en "Alleen Tanya is overgebleven." Tanya stierf kort na de belegering. Haar dagboek werd getoond tijdens de processen van Neurenberg.  

Fotogalerij